20 апрель
көнө
20 апрель — григориан стиле буйынса йылдың 110-сы (кәбисә йылында 111-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 255 көн ҡала.
| 20 апрель | |
| Аҙна көнө | Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе |
|---|---|
 20 апрель Викимилектә | |
| ← апрель → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
| 2022 йыл | ||||||
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
Халыҡ-ара
БМО: Ҡытай теле көнө.
Ер: Йәшәү асылын эҙләү көнө.
- Кацелярия тауарҙары көнө.
Милли
Һөнәри
Тарихи ваҡиғаларҮҙгәртергә
- 1656: Рәсәй империяһында көмөш тәңкәләр урынына баҡыр аҡсалар индерелә.
- 1901: Тантаналы шарттарҙа Мәскәү консерваторияһының Ҙур залы асыла.
- 1902: Тәүге тапҡыр таҙа радий химик элементы алына.
- 1940: АҠШ-та тәүге электрон микроскопты эшләтеп күрһәтәләр.
- 1995: Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай һәм Татарстан Республикаһының Дәүләт Советы араһында Хеҙмәттәшлек тураһында протоколға ҡул ҡуйыла.
- 2002: Өфөлә Башҡортостан Республикаһының Парламент тарихы музейы асыла.
Был көндө тыуғандарҮҙгәртергә
Башҡортостан менән бәйле шәхестәрҮҙгәртергә
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Батыр Вәлид (1905—26.02.1969), шағир. 1936 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
- Талха Ғиниәтуллин (1925—7.11.2019), СССР һәм Рәсәйҙең рус телендә ижад иткән әҙибе. 1978 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы (2010). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1990). С. Т. Аксаков исемендәге премия лауреаты (2008). 1-се дәрәжә Ватан һуғышы (1985), 3-сө дәрәжә Дан (1944) ордендары кавалеры.
- Михайлов Александр Фадеевич (1925—2.01.1944), Бөйөк Ватан һуғышында батырҙарса һәләк булған яугир, мотоуҡсылар батальоны пулемётсыһы, гвардия рядовойы. Советтар Союзы Геройы (1943).
- Фәррәхов Йосоп Тимербай улы (1935—31.01.2001), урман белгесе. 1961 йылдан Туймазы тәжрибә-үрнәк урман хужалығының Бишенде урмансылығы эшсеһе, 1977—1995 йылдарҙа урман питомнигы мастеры. СССР-ҙың Дәүләт премияһы лауреаты (1983). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1986).
- Щербаков Виталий Александрович (1960), Башҡорт дәүләт ҡурсаҡ театры артисы. Башҡортостандың атҡаҙанған артисы.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Борзунова Александра Степановна (1896—1980), ғалим-психиатр.1924 йылдан Һарытау, Томск, Ленинград ҡалалары дауалау учреждениелары табибы. 1937 йылдан Башҡорт дәүләт медицина институты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1946—1953 йылдарҙа психиатрия кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта 1937—1953 йылдарҙа Башҡортостан республика психиатрия дауаханаһы табибы. Медицина фәндәре докторы (1952), профессор (1953). СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1949). Сығышы менән Һамар губернаһынан.
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Ғәбитов Зариф Нурый улы (1887—8.04.1928), хужалыҡ һәм дәүләт органдары эшмәкәре. 1919—1921 йылдарҙа Бөрйән-Түңгәүер кантон халыҡ хужалығы советы рәйесе, 1923—1925 йылдарҙа Башҡортостан тау тресы идарасыһы, бер үк ваҡытта 1925—1927 йылдарҙа Халыҡ Хужалығының Башҡортостан Үҙәк Советы рәйесе. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Баймаҡ районы Юлыҡ ауылынан.
- Дмитриев Павел Алексеевич (1902—2.11.1943), Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған ғалим-археолог. 1920—1930 йылдарҙа Уралда һәм Урал алдында археологик экспедициялар үткәреүсе, шул иҫәптән Ағиҙел йылғаһы буйындағы сармат ҡурғандарын ҡаҙыуҙа һәм өйрәнеүҙә ҡатнашыусы. Тарих фәндәре кандидаты. Сығышы менән Төмән ҡалаһынан.
- Латыпова Рәмзиә Хәзинур ҡыҙы (1927—2018), мәғариф алдынғыһы. Шаран районының хәҙерге Ибраһим Абдуллин исемендәге Ерекле урта мәктәбенең элекке уҡытыусыһы. «Почёт Билдәһе» ордены квалеры.
- Ғәбитов Фәрит Фатих улы (1937—12.11.2020), партия һәм дәүләт органдары хеҙмәткәре, йәмәғәтсе. 1992—2006 йылдарҙа «Башкиновидеопрокат» дәүләт ижади-производство идаралығы етәксеһе урынбаҫары, 2008 йылдан Башҡортостан Республикаһы Кинематографсылар союзының яуаплы секретары, 2014—2020 йылдарҙа — рәйесе. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Рәсәй Федерацияһының почётлы кинематографсыһы. Башҡортостан Республикаһының Почёт грамотаһы менән бүләкләнеүсе, Салауат Юлаев ордены кавалеры.
- Нураева Нәсимә Ниғәмәтйән улы (1942), төҙөүсе. 1962—1998 йылдарҙа «Башмедьстрой» тресының Хәйбулла районы Аҡъяр ауылындағы 292-се механизацияланған күсмә колоннаһы штукатур-маляры, 1977 йылдан — бригадиры. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған төҙөүсеһе (1982). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Баймаҡ районы Иҫән ауылынан.
- Ниғмәтуллин Ришат Ғаяз улы (1952), ғалим-инженер-технолог, комсомол, партия органдары һәм сәнәғәт тармағы ветераны. 2010 йылдан «Химмотолог» йәмғиәте директоры, бер үк ваҡытта Өфө дәүләт авиация техник университеты уҡытыусыһы. Техник фәндәр докторы (1999). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған уйлап табыусыһы (2010).
- Ишморатова Светлана Ирек ҡыҙы (1972), спортсы, биатлонсы, йәмәғәтсе, хәрби хеҙмәткәр, запастағы полковник. 2016 йылдан Мәскәүҙең ЦСКА футбол клубы етәксеһе урынбаҫары. Рәсәй Федерацияһының бишенсе саҡырылыш (2007—2011) Дәүләт думаһы депутаты. Олимпия уйындарында ҡатнашыусы. Биатлон буйынса Олимпия уйындары, донъя һәм Европа чемпионы. Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры.
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Симон (донъяуи исеме Шлеёв Семён Иванович; 1873—18.08.1921), христиан дине әһеле. 1920—1921 йылдарҙа Өфө һәм Стәрлетамаҡ епискобы. Дини тәғлимәт кандидаты (1899). Архимандрит (1918). Священник дәрәжәһен (1900), монахлыҡ (1918) ҡабул иткән. Сығышы менән Сембер губернаһы Явлей ауылынан.
- Маннанова Роза Ғәбдерәүеф ҡыҙы (1923—22.10.2012), мәғариф һәм йәмәғәт эшмәкәре, РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1962), БАССР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1966).
- Сәғитова Фәрзәнә Фәтҡулла ҡыҙы (1943), йырсы, юғары мәктәп уҡытыусыһы, профессор (2009). Рәсәй Федерацияһының (2008) һәм Башҡортостан Республикаһының (1997) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре, Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1983). Ғәзиз Әлмөхәмәтов исемендәге призға республика йәш йырсылар конкурсы лауреаты (1970).
- Юзыкайн Алексей Михайлович (1943—15.05.2004), мари яҙыусыһы, журналист, йәмәғәт эшмәкәре. СССР Журналистар союзы ағзаһы.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Шәйхәттәрова Лилиә Ғәйнислам ҡыҙы (1949), ветеринария хеҙмәте ветераны. 1985—2002 йылдарҙа Ҡариҙел районы ветеринария станцияһы етәксеһе. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (1998).
Дөйөм исемлекҮҙгәртергә
- 1650: Феличе Бозелли, Италия рәссамы.
- 1745: Филипп Пинель, Франция табибы, илдә фәнни психиатрияға нигеҙ һалыусы.
- 1840: Одилон Редон (1840), Франция рәссамы, график, декоратор, символизмға нигеҙ һалыусыларҙың береһе.
- 1850: Жан-Франсуа Рафаэлли, Франция рәссамы, гравёр, иллюстратор.
- 1926: Ахинян Григор Мушегович, СССР һәм Әрмәнстан композиторы.
- 1935: Юрий Семёнов, СССР һәм Рәсәйҙең космос техникаһы конструкторы, 1989—2005 йылдарҙа «Энерия» ғилми-производство берекмәһенең генераль директоры.
- 1950: Александр Лебедь, СССР һәм Рәсәйҙең хәрби һәм дәүләт эшмәкәре, генерал-лейтенант.
- 1985: Брент Сибрук, Канада хоккейсыһы, Олимпия чемпионы (2010), Стэнли Кубогын яулаусы
