Википедия

Америка Ҡушма Штаттары

Төньяҡ Америкала урынлашҡан федератив дәүләт

Америка Ҡушма Штаттары (ингл. United States of America), ҡыҫҡаса АҠШ (ингл. USA), йәки Ҡушма Штаттар (ингл. United States, U.S., ябай телдә — Америка) — Төньяҡ Америкала урынлашҡан дәүләт. Майҙаны буйынса донъяла дүртенсе (9 518 900 км²), халыҡ һаны буйынса өсөнсө (304 млн кеше) урында тора. Баш ҡалаһы — Вашингтон.

Америка Ҡушма Штаттары
United States of America
Flag of the United States.svg Great Seal of the United States (obverse).svg
Флаг ҙур мисәте {{{name}}}
Девиз: «In God We Trust» (1956 йылдан)
«Хоҙайға инанабыҙ»
«E Pluribus Unum» (лат., традицион)
ингл. «Out of Many, One», башҡ. «Күптән берлек»»
Гимн: «The Star-Spangled Banner»
United States (orthographic projection).svg
Үҙаллылыҡ датаһы 4 июль 1776 йыл ( Бөйөк Британия)
Рәсми тел инглиз теле (де-факто);
(Инглиз теленең америка варианты)[1]
Баш ҡала Вашингтон
Эре ҡалалар Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Чикаго, Хьюстон, Филадельфия, Финикс, Сан-Антонио, Сан-Диего, Даллас
Идара итеү төрө Президент республикаһы
Президент
Вице-президент 		Джозеф Байден
Камала Деви Харрис
Территория
• Бөтәһе
• % һыу өҫтө 		4
9 518 900[2] км²
6,76
Халыҡ
• Һаны (2010)
• Халыҡ тығыҙлығы
313 232 044[3] чел. (3)
32 чел./км²
ЭТП
  • Бөтәһе (2009)
  • Бер кешегә
14,256 трлн[4] долл. (1)
46 381[4] долл.
ИЧР (2011) ▬ 0,910[5] (бик юғары) (4 урын)
Этнохороним америкалы, америкалылар
Валюта АҠШ доллары (USD,код 840)
Интернет-домены .us, .mil, .gov
Код ISO US
МОК коды USA
Телефон коды +1
Сәғәт бүлкәте −5…−10
  1. ↑ Де-юре рәсми тел юҡ. Көньяҡ штаттарҙың ҡайһы берҙәрендә өҫтәмә тел булып испан теле (де-факто), Луизианала — француз теле ҡулланыла, Гавайҙарҙа — рәсми тел — гавай теле: Справочник ЦРУ. Архивировано 28 июнь 2012 года. 2018 йылдың 26 декабрь көнөндә архивланған. (инг.)
  2. ↑ Бойондороҡло территорияларҙы иҫәпләмәйенсә.
  3. ↑ U.S. POPClock Projection (билдәһеҙ). Архивировано 28 июнь 2012 года. 2018 йылдың 26 декабрь көнөндә архивланған.
  4. ↑ 4,0 4,1 United States. International Monetary Fund. Дата обращения: 21 апрель 2010. Архивировано 21 август 2011 года.
  5. ↑ Human Development Index and its components 2010 йылдың 21 ноябрь көнөндә архивланған.

Америка Ҡушма Штаттары төньяҡта Канада, көньяҡта Мексика менән сиктәш. Көнбайыш яры Тымыҡ океан, көнсығыш яры Атлантик океан менән йыуыла. Административ яҡтан ил 50 штатҡа һәм 1 федераль округҡа (Колумбия) бүленә.

АҠШ-ла юридик рәүештә рәсми тел юҡ.

АҠШ ҙур иҡтисад ҡеүәте, иң ҙур армия менән донъяла тәьҫир итеү үҙәге булып тора. Башҡа илдәргә мәҙәни, фән, йәмғиәт, сәйәсәт яҡтан ҙур йоғонто яһай.

Дәүләт ҡоролошоҮҙгәртергә

АҠШ Конституцияһына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә.

Башҡарма властьҮҙгәртергә

Ҡарағыҙ: АҠШ федераль башҡарма департаменттар
Ҡарағыҙ: Америка Ҡушма Штаттары Хөкүмәте
Ҡарағыҙ: АҠШ Президенты
АҠШ Президенты — ил башлығы һәм иң юғары вазифалы кешеһе.

Суд власыҮҙгәртергә

Ҡарағыҙ: АҠШ Юғары суды

Закондар сығарыу власыҮҙгәртергә

Ҡарағыҙ: АҠШ Конгрессы
Парламенты — АҠШ Конгрессы.

ТарихҮҙгәртергә

Төп мәҡәлә: АҠШ тарихы
 
Штатларҙың АҠШ-ҡа инеү динамикаһы

Административ бүленешеҮҙгәртергә

Төп мәҡәлә: Америка Ҡушма Штаттарының административ бүленеше

Америка Ҡушма Штаттары штаттарға, штаттар округтарға бүленәләр.

АҠШ ҡалаларыҮҙгәртергә

АҠШ-тың иң эре компанияларыҮҙгәртергә

Халыҡ һаныҮҙгәртергә

АҠШ-тың виза сәйәсәтеҮҙгәртергә

АҠШ-ның виза сәйәсәте донъяла иң ҡаты булып һанала.

 
     АҠШ     180 көнгә тиклем визаһыҙ     ESTA сайт аша, 14 USD түләп 90 көнгә визаны алырға мөмкин.     виза ESTA аша алына, ләкин биометрия паспорт кәрәк     визаһыҙ

Канада граждандары АҠШ-а 180 көнгә визаһыҙ инергә мөмкин:

Ошо илдәрҙен граждандар ESTA сайт аша, 14 USD түләп 90 көнгә визаны алырға мөмкин:

Ошо граждандарға виза ESTA аша алына, ләкин биометрия паспорт кәрәк

Рәсәйҙәге АҠШ илселегеҮҙгәртергә

 
Илселектең Мәскәү ҡалаһыныңНовинский бульварындағы иҫке йорто

АҠШ-тың Рәсәйҙәге илселеге (ингл. Embassy of the United States in Russian Federation) — АҠШ дипломатия миссияларының береһе.

1978—1983 йылдарҙа илселектә, СССР-ҙан китеү хоҡуғын көтөп, Себер пятидесятниктары йәшәгән.

ИлселәрҮҙгәртергә

СССР

РФ

ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә

  1. ↑ 1,0 1,1 ▲ ▼ ; ▬

ҺылтанмаларҮҙгәртергә

https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Америка_Ҡушма_Штаттары&oldid=1202930 ҡабул ителгән