9 март
көнө
9 март — григориан стиле буйынса йылдың 68-се (кәбисә йылында 69) көнө. Йыл аҙағына тиклем 297 көн ҡала.
| ← март → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2020 йыл | ||||||
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
Халыҡ-ара
Халыҡ-ара ди-джей көнө.
Милли
Һөнәри
Ливан: Уҡытыусылар көнө.
Тарихи ваҡиғаларҮҙгәртергә
- 1497: Николай Коперник тәүге астрономик күҙәтеүҙәр үткәрә.
- 1858: Филадельфияла почта йәшнигенә патент алына.
- 1918: Совет Рәсәйенең баш ҡалаһы Петроградтан Мәскәүгә күсерелә.
- 1919: Мәскәүҙә Башҡорт хөкүмәте вәкилдәре һәм үҙәк Совет власы араһында Башҡортостандың совет автономияһы тураһында баштағы килешеү төҙөлә.
- 1972: Нижневартовск эшселәр ҡасабаһына ҡала статусы бирелә.
- 1990: Берлинда Германияның берләшеүе хаҡында һөйләшеүҙәр башлана.
Был көндө тыуғандарҮҙгәртергә
Башҡортостан менән бәйле шәхестәрҮҙгәртергә
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Нурҡаев Талип Латип улы (1925—24.09.1997), нефтсе, 1951—1985 йылдарҙа «Туймазынефть» нефть һәм газ сығарыу идаралығы операторы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Башҡорт АССР-ының 9-сы саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Советтар Союзы Геройы (1944), РСФСР-ҙың атҡаҙанған нефть һәм газ сәнәғәте хеҙмәткәре (1985), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған (1975), СССР-ҙың почётлы нефтсеһе. СССР-ҙың дәүләт премияһы лауреаты (1979). Октябрьский ҡалаһының почётлы гражданы.
- Мирзаянов Вил Солтан улы (1935), ғалим-химик. 1965—1992 йылдарҙа Дәүләт Органик химия һәм технологиялар ғилми-тикшеренеү институты хеҙмәткәре, 1986 йылдан — бүлек начальнигы. 1996 йылдан АҠШ-тың Нью Джерси штатындағы Принстон университеты хеҙмәткәре. Химия фәндәре докторы (1985), профессор (1985). Кавалло премияһы лауреаты (1996).
- Солдатов Юрий Фёдорович (1940), скульптор. 1977 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған рәссамы (1999).
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Гәрәев Ғилимхан Ғилмөғәле улы (1947), уҡытыусы, методист. Башҡорт АССР-ы мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы.
- Рим Хәсәнов (1947), композитор, яҙыусы. 1973 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы, Рәсәй Федерацияһы һәм Башҡортостан Республикаһы Яҙыусылар союзы ағзаһы, Башҡортостан комсомолының Ғәлимов Сәләм исемендәге йәштәр премияһы лауреаты (1976), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1979), Татарстандың Ғабдулла Туҡай исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (2009).
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Камалов Миңлеғәли Хажиғәли улы (1928—8.04.1998), ғалим-табип-хирург, дәүләт һәм һаулыҡ һаҡлау өлкәһе эшмәкәре. 1960—1987 йылдарҙа Башҡорт АССР-ының һаулыҡ һаҡлау министры. БАССР-ҙың 6—11 саҡырылыш Юғары Советы һәм Башҡортостан Республикаһының 12-се саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Медицина фәндәре кандидаты (1959). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған табибы (1998), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1975). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1971) һәм ике «Почёт Билдәһе» ордендары (1961, 1966) кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Дәүләкән районының Суйынсы ауылынан.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Гоц Сергей Степанович (1954), ғалим-радиофизик, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Физика-математика фәндәре докторы (1998), профессор (1999). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1991).
Дөйөм исемлекҮҙгәртергә
- 1845: Николай Кутейников, Рәсәй империяһының хәрби-диңгеҙ эшмәкәре, караптар эшләүсе.
- 1885: Тамара Карсавина, Рәсәй империяһы балеринаһы.
- 1890: Вячеслав Молотов, СССР-ҙың партия һәм дәүләт эшмәкәре.
- 1910: Александр Константинов, СССР Дәүләт именлеге комитетының сик буйы ғәскәрҙәре полковнигы, Советтар Союзы Геройы (1941).
- 1930: Афанасий Кочетков, СССР-ҙың театр һәм кино актёры, РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1976).
- 1934: Юрий Гагарин, Ерҙең беренсе космонавы.
Был көндө вафат булғандарҮҙгәртергә
- 1814: Тарас Григорьевич Шевченко, Украина шағиры рәссам.
- 1966: Мөхәммәтша Буранғолов, Башҡортостандың халыҡ сәсәне (1944).
- 1992: Менахем Бегин, Израилдең сәйәси эшмәкәре, Нобель премияһы лауреаты.
