14 ноябрь
көнө
14 ноябрь — григориан стиле буйынса йылдың 318-се көнө (кәбисә йылында 319-сы). Йыл аҙағына тиклем 47 көн ҡала.
| ← ноябрь → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
| 2019 йыл | ||||||
Байрамдар
Халыҡ-ара байрамдар
— Халыҡ-ара шәкәр ауырыуына (диабетҡа) ҡаршы көрәш көнө.- — Халыҡ-ара сифат көнө.
Милли байрамдар
Һөнәри байрамдар
Тарихи ваҡиғаларҮҙгәртергә
Был көндө тыуғандарҮҙгәртергә
Башҡортостан менән бәйле шәхестәрҮҙгәртергә
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- 1890 — Солтанов Исмәғил Хөсәйен улы, башҡорт совет партия һәм дәүләт эшмәкәре, 1923—1927 йылдарҙа Башҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы рәйесе урынбаҫары һәм Эске эштәр халыҡ комиссары.
- 1950
- Бариев Шамил Мәсғүт улы, популяр театр һәм кино актёры, педагог, режиссёр һәм йәмәғәт эшмәкәре. Татар АССР-ының атҡаҙанған артисы (1986), Муса Йәлил исемендәге республика премияһы лауреаты (1988).
- Мырҙаҡаев Факил Сәлих улы, башҡорт журналисы һәм яҙыусыһы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Мифтахетдин Аҡмулла һәм балалар һәм үҫмерҙәр өсөн әҙәбиәт, сәнғәт өлкәһендәге Һәҙиә Дәүләтшина (2009) исемендәге премиялар лауреаты.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Матюшин Геральд Николаевич (14.11.1927—7.08.2000), ғалим-археолог, тарих фәндәре докторы (1988). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Рәсәй тәбиғи фәндәр академияһының ағза-корреспонденты (1992). 1986—2000 йылдарҙа Рәсәй археология йәмғиәте рәйесе. Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
- Хәмитова Гөлнур Карамат ҡыҙы (14.11.1957) Башҡортостан Республикаһы Көйөргәҙе районының Таймаҫ ауылындағы Рәшит Солтангәрәев исемендәге гимназия педагогы, Башҡортостан Республикаһының мәғариф алдынғыһы (1994) һәм атҡаҙанған уҡытыусыһы (2005).
- Дәүләткирәев Айтуған Әхмәт улы (14.11.1972), бейеүсе, Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2014).
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Крашенинников Николай Александрович (14.11.1878—11.10.1941), Башҡортостан һәм башҡорттар тураһында байтаҡ әҫәр ижад иткән рус яҙыусыһы.
- Алпаров Ғибат Хәбибулла улы (14.11.1888—31.07.1936), төркиәтсе-ғалим, профессор, татар теле грамматикаһына, ҡазаҡ һәм төркмән телдәре орфогрфияһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Ауырғазы районы Ҡорманай ауылынан.
- Урядов Иван Иванович (14.11.1893—20.03.1962), рәссам. 1934 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының халыҡ рәссамы (1955) һәм атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1940). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1943).
- Ракшин Дмитрий Сергеевич (14.11.1913—9.01.1961), Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир, пулемет расчеты командиры, гвардия өлкән сержанты, Советтар Союзы Геройы (1943).
- Дьяконова Мария Ивановна (14.11.1918—2.04.2005), табип, медицина эшмәкәре. 1961—1974 йылдарҙа Стәрлетамаҡ ҡала һаулыҡ һаҡлау бүлеге мөдире. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, отставкалағы медицина хеҙмәте капитаны. РСФСР-ҙың һәм Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған табибы. II дәрәжә Ватан һуғышы һәм Ҡыҙыл Йондоҙ ордендары кавалеры. Стәрлетамаҡ ҡалаһының почётлы гражданы (1991). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Ауырғазы районы Талбазы ауылынан.
- Ҡотлоғәлләмов Иштуған Ишбулат улы (14.11.1918—1991), хужалыҡ, партия һәм совет органдары эшмәкәре. 1973—1976 йылдарҙа «Баймаҡ» ял йорто директоры. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, танкист, лейтенант. II дәрәжә Ватан һуғышы һәм дүрт Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Баймаҡ районы Темәс ауылынан.
- Әхмәрова Флүрә Дәүләтхан ҡыҙы (14.11.1918—20.03.1991), педагог-методист, тыуған яҡты өйрәнеүсе, йәмәғәт эшмәкәре. Өфөнөң тыуған яҡты өйрәнеүселәр йәмғиәтен ойоштороусы һәм уның тәүге рәйесе. РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1964).
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
Дөйөм исемлекҮҙгәртергә
- 1719 — Леопольд Моцарт, Австрия композиторы, Вольфганг Амадей Моцарттың атаһы.
- 1889 — Джавахарлал Неру, Һиндостандың сәйәси эшмәкәре, илдең беренсе премьер-министры.
- 1903 — Косарев Александр Васильевич, СССР-ҙың партия һәм комсомол эшмәкәре, 1929—1938 йылдарҙа ВЛКСМ Үҙәк Комитетының 1-се секретары, сәйәси золом ҡорбаны.
- 1904 — Животов Алексей Семёнович, рус совет композиторы, РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1957).
- 1906 — Абрикосов Андрей Львович, совет театр һәм кино актёры, СССР-ҙың халыҡ артисы (1968).
- 1907 — Астрид Линдгрен, Швецияның балалар яҙыусыһы, әкиәтсе («Малыш и Карлсон, который живёт на крыше», Пеппи Длинныйчулок хаҡында тетралогия).
- 1910 — Колотыркин Яков Михайлович, совет ғалимы, химия фәндәре докторы, академик, Социалистик Хеҙмәт Геройы (1980).
- 1918 — Павлик Морозов, герой пионер.
- 1924 — Коган Леонид Борисович, скрипкасы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1966), Ленин премияһы лауреаты (1965)
- 1930 — Хисамов Ифрат Ниғмәт улы, татар композиторы («Ағиҙелкәй», «Ултыр әле яндарыма», «Бәрәңге», «Балыҡсы йыры», «Уҡытыусыма», «Ромашка» һ.б. йырҙар).
- 1949 — Кургинян Сергей Ервандович Рәсәй политологы.
- 1954 — Кондолиза Райс, Американың дәүләт эшмәкәре, 2001 йылдан АҠШ президентының милли именлек буйынса ярҙамсыһы.
- 1959 — Дибров Дмитрий Александрович, Рәсәй журналисы һәм телетапшырыуҙар алып барыусыһы, музыкант.
- 1963 — Милявская Лолита Марковна, Рәсәй эстрада йырсыһы, актёр һәм режиссёр.
Был көндө вафат булғандарҮҙгәртергә
- 1716 — Готфрид Лейбниц, нимес математигы.
- 1831 — Георг Вильһельм Фридрих Гегель, нимес философы.
- 1942 — Заслонов Константин Сергеевич, Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған совет партизан хәрәкәте етәксеһе, Советтар Союзы Геройы (1943).
- 1985 — Беляев Дмитрий Константинович, совет генетигы, академик.
- 1990 — Трауберг Леонид Захарович, совет кинорежиссёры, сценарист. РСФСР-ҙың халыөҡ артисы (1987).
- 1997 — Хәким Ғиләжев, башҡорт яҙыусыһы, журналист һәм йәмәғәт эшмәкәре. РСФСР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1983), Башҡортостандың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1973). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
- 2009 — Ғайнанов Риф Фәтхылбаян улы, Туймазы районының элекке Нарыш ауылында (хәҙер Октябрьский ҡалаһына ҡарай) тыуған билдәле спортсы, Халыҡ—ара класлы спорт мастеры, Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры, 1985—1992 йылдарҙа грек-рим көрәше буенса СССР йыйылма командаһының өлкән тренеры. Педагогия фәндәре кандидаты.
