17 ғинуар
көнө
17 ғинуар — григориан стиле буйынса йылдың 17-се көнө. Йыл аҙағына тиклем 348 көн ҡала (кәбисә йылында 349).
| 17 ғинуар | |
| В память о | Антоний Великий[d] |
|---|---|
| Йылдың көнө | Антоний Великий[d] |
 17 ғинуар Викимилектә | |
| ← ғинуар → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
| 2020 йыл | ||||||
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
Халыҡ-ара
Милли
Һөнәри
Тарихи ваҡиғаларҮҙгәртергә
- 1918: Рәсәй Халыҡ Комиссарҙары Советының Мосолман эштәре буйынса комиссариаты ойошторола. Рәйесе — М. Вәхитов, урынбаҫарҙары — Ғ. Ибраһимов һәм Ш. Манатов.
- 1934: Башҡортостан АССР-ының Арғаяш һәм Ҡоншаҡ райондары Силәбе өлкәһе составына бирелә. Ике райондан Арғаяш башҡорт милли округы булдырыла.
Был көндө тыуғандарҮҙгәртергә
Башҡортостан менән бәйле шәхестәрҮҙгәртергә
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Имашев Урал Булат улы (1945—3.02.2018), ғалим-химик, йәмәғәтсе. 1981—1992 йылдарҙа Өфө нефть институты һәм Өфө дәүләт нефть техник университетының органик химия кафедраһы мөдире, 1992—1997 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының Нефтехимик эшкәртеү проблемалары институты директоры. 1992—1995 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһының Д. И. Менделеев исемендәге Химиктар союзы рәйесе. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы академигы (1995), химия фәндәре докторы (1980), профессор (1981). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1981), Рәсәй Федерацияһының почётлы нефтсеһе (1995). Д. Ф. Варфоломеев исемендәге премия лауреаты (2006). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры.
- Ғәзизов Юнир Хәсән улы (1950—15.02.2006), цирк артисы, һауа гимнасы. 1973—1990 йылдарҙа СССР Дәүләт цирк компанияһының Башҡортостан цирк коллективы артисы, шул иҫәптән 1982—1990 йылдарҙа коллектив директоры; 1990—1997 йылдарҙа Рәсәй Дәүләт цирк компанияһы артисы. Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1984). Бөтә Союз цирк артистары конкурсы (Свердловск ҡалаһы, 1982), Башҡорт АССР-ының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы (1986) лауреаты.
- Мәзитова Әлиә Карам ҡыҙы (1950), ғалим-химик. 1971 йылдан Өфө нефть институты һәм Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2002 йылдан — ғәмәли химия һәм физика, 2015 йылдан — ғәмәли һәм тәбиғи-фәнни дисциплиналар кафедраһы мөдире; бер үк ваҡытта 1994—1996 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының Химия бүлеге ғилми секретары, 2000—2002 йылдарҙа — Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы вице президенты ярҙамсыһы. Химия фәндәре докторы (2000). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Шишмә районы Сыуалкип ауылынан.
- Коваленко Олеся Николаевна (1975), самбо һәм дзюдо буйынса халыҡ-ара класлы спорт мастеры, дзюдо буйынса ике тапҡыр Европа чемпионы, Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры, сумо буйынса туғыҙ тапҡыр донъя чемпионы, егерме өс тапҡыр Рәсәй чемпионы һәм ун дүрт тапҡыр Европа чемпионы.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Майский Сәхиб Нурлығаян улы (1901—24.01.1943), граждандар, совет-фин һәм Бөйөк Ватан һуғыштарында ҡатнашыусы хәрби хеҙмәткәр, механизацияланған бригада командиры урынбаҫары, гвардия подполковнигы. Советтар Союзы Геройы (1940).
- Ибәтуллина Рифа Барый ҡыҙы (1951), ғалим-гигиенист. Медицина фәндәре докторы (2001). Рәсәй Федерацияһының һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2003).
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Халиҡов Тимербулат Ғәләүетдин улы (1917—17.06.1958), Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, Советтар Союзы Геройы (1944).
- Юлмөхәмәтов Ринад Салауат улы (1957), ғалим-математик, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Физика‑математика фәндәре докторы (1987), профессор (1993). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (2006).
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Мәғәсүмова Бәғиә Мәғәсүм ҡыҙы (1913—1.01.1995), совет һәм Рәсәй педагог-методисы, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Филология фәндәре кандидаты (1948). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1971).
- Сайранова Сәрүәр Файзрахман ҡыҙы (1918—2006), Ишембай ҡалаһы башҡорт халыҡ театрының 1948—1973 йылдарҙағы режиссёры. «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры, Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артисы (1961). Ишембай ҡалаһы һәм Ишембай районының почётлы гражданы (1999). Сығышы менән Күгәрсен районы Теләүембәт ауылынан.
- Иҙрисов Миңдулла Сәлимйән улы (1948), театр артисы. 1972—1985 һәм 1998—2012 йылдарҙа Салауат башҡорт дәүләт драма театры актёры, Башҡортостан Республикаһының халыҡ (2003) һәм Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған артисы (2010).
- Бәҙретдинов Рәмил Рафаил улы (1958), ғалим-санитар табибы, курортолог, юғары мәктәп уҡытыусыһы, дәүләт һәм йәмәғәт эшмәкәре. Медицина фәндәре докторы (2007), профессор. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған һаулыҡ һаҡлау хеҙмәткәре (2006), Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған табибы (1992) һәм атҡаҙанған төҙөүсеһе (2004), Рәсәй Федерацияһының (2007) һәм Башҡортостан Республикаһының (1992) һаулыҡ һаҡлау отличнигы. Салауат Юлаев ордены кавалеры (2010). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Мәсетле районы Йыланыш ауылынан.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Ковалев Валерий Васильевич (1949), спортсы, саңғы спорты буйынса юғары категориялы тренер. Спорт профилендәге 5-се республика интернат-мәктәбе уҡытыусыһы. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған һәм Башҡортостан Республикаһының иң яҡшы тренеры.
Дөйөм исемлекҮҙгәртергә
- 1706: Бенджамин Франклин, Америка ғалимы, журналист, сәйәси эшмәкәр.
- 1863: Константин Станиславский, СССР-ҙың театр режиссёры, СССР-ҙың беренсе халыҡ артисы (1936).
- 1890: Юрий Файер, дирижёр, скрипкасы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1951).
- 1930: Барлас Камалов, Татарстан яҙыусыһы, журналист.
- 1940: Мирча Снегур, Молдованың беренсе президенты (1990—1997).
- 1942: Мөхәммәт Али, Америка боксёры, өс тапҡыр донъя чемпионы.
- 1945: Семён Альтов, СССР һәм Рәсәйҙең сатирик яҙыусыһы, Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2003).
- 1960: Игорь Николаев, СССР һәм Рәсәй композиторы, йырсы һәм актёр, Рәсәй Федерацияһының халыҡ артисы (2019).
- 1961: Майя Чибурданидзе, шахмат буйынса 6-сы донъя чемпионы.
- 1969: Tiesto, Нидерланд музыканты, композитор, диджей һәм продюсер.
