25 сентябрь
көнө
25 сентябрь — григориан стиле буйынса йылдың 268-се көнө (кәбисә йылында 269-сы). Йыл һуңына тиклем 97 көн ҡала.
| ← сентябрь → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
| 2019 йыл | ||||||
Байрамдар
Тарихи ваҡиғаларҮҙгәртергә
- 1632 — Яҡутск ҡалаһына нигеҙ һалына.
- 1993 — Башҡортостан Республикаһының Бәләбәй районы Өҫән-Ивановка ауылында Марина Цветаева музейы асыла.
- 2000 — Башҡортостандың «Юлдаш» радиоһы эш башлай.
Был көндө тыуғандарҮҙгәртергә
Башҡортостан менән бәйле шәхестәрҮҙгәртергә
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Ғәләүетдинов Сәрүәр Әбүталип улы (25.09.1950), уҡытыусы, шағир. 2005 йылдан Башҡортостан Республикаһы Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостандың атҡаҙанған уҡытыусыһы.
- Флүзә Мырҙабаева (25.09.1950), журналист, шағир. 1996 йылдан Журналистар, 1999 йылдан — Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре (2003). Шәһит Хоҙайбирҙин (2000) һәм Ғәлимйән Ибраһимов (2001) исемендәге премиялар лауреаты. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Ауырғазы районы Мораҙым ауылынан.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Арыҫланов Әмир Солтан улы (25.09.1926—23.02.1987), рәссам. 1963 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған рәссамы (1986).
- Вәлиуллин Ғәли Фәйзрахман улы (25.09.1951), хәрби хеҙмәткәр, мәҙәниәт эшмәкәре. 2000—2017 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһының Милли музейы генераль директоры. Отставкалағы подполковник. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2009).
- Рәмил Ғәйзуллин (25.09.1961), музыкант. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған (2008) һәм Башҡортостан Республикаһының халыҡ (2003) артисы.
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Иҫәнғолова Рәфилә Ғәббәс ҡыҙы (25.09.1942), Ҡалтасы район үҙәк дауаханаһының табип-психиатры. Башҡортостандың атҡаҙанған табибы.
- Рәмис Дәүләтбаев (25.09.1962), башҡорт радио һәм телевидение журналисы, 2000—2015 йылдарҙа «Башҡортостан» телерадиотапшырыуҙар компанияһы етәксеһе. Рәсәй телевидениеһы академигы (2010). II дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» орден миҙалы менән бүләкләнгән, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре.
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Абдулла Солтанов (25.09.1928), үҙешмәкәр башҡорт йырсыһы, ҡурайсы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1986), Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1992), Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (1996).
- Үтәкәев Азат Нәзир улы (25.09.1953), табип, һаулыҡ һаҡлау өлкәһе һәм йәмәғәт эшмәкәре. Нефтекама ҡалаһы башҡортары ҡоролтайының башҡарма комитеты рәйесе. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған табибы (2002).
- Рәхимов Таһир Тимерхан улы (25.09.1953), башҡорт һәм Рәсәй театр һәм кино актёры. 1993 йылдан Мәскәүҙең «П. Фоменко оҫтаханаһы» театры актёры. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған артисы (2007), «Чайка» театр премияһы лауреаты (2004). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Стәрлебаш районы Стәрлебаш ауылынан.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандарҮҙгәртергә
- Ғәлимханов Кенәз Ғәле улы (25.09.1909–13.10.1991), ғалим-инженер-механик. 1946—1989 йылдарҙа Өфө авиация институты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1960–1971 йылдарҙа — материалдар ҡаршылығы кафедраһы мөдире, 1969—1973 йылдарҙа — авиация двигателдәре факультеты деканы. Техник фәндәр кандидаты (1951). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1967), СССР‑ҙың юғары мәктәп отличнигы (1972). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Дүртөйлө районы Мәскәү ауылынан.
- Роберт Ғәзизов (25.09.1939), башҡорт совет (1995 йылдан Америка) композиторы, педагог, юғары мәктәп уҡытыусыһы, музыкаль-йәмәғәт эшмәкәре. 1974 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. 1978—1992 йылдарҙа Башҡортостан Композиторҙар союзының идара рәйесе. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987). Башҡортостан комсомолының Ғәлимов Сәләм исемендәге йәштәр премияһы лауреаты (1984). «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1986).
- Ишемова Ғилминур Фәтхулла ҡыҙы (25.09.1939), хеҙмәт алдынғыһы. 1957–1994 йылдарҙа Хәйбулла районының «Аҡъяр» һәм «Быҙаулыҡ» совхоздары һауынсыһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған малсыһы (1981). Сығышы менән ошо райондың Аҡъяр ауылынан.
- Саттаров Рафаил Исмәғил улы (25.09.1944), хеҙмәт ветераны. Көйөргәҙе районы «Искра» хужалығының элекке баш зоотехнигы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре. Сығышы менән ошо райондан.
Дөйөм исемлекҮҙгәртергә
- 1765 — Михаил Огинский, поляк композиторы һәм сәйәси эшмәкәре (полонез «Прощание с Родиной» — «Огинский полонезы» исеме менән билдәле).
- 1771 — Николай Раевский, рус генералы, 1812 йылғы Ватан һуғышы геройы.
- 1906 — Дмитрий Шостакович, рус совет композиторы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1954), Социалистик Хеҙмәт Геройы (1966).
- 1920 — Сергей Бондарчук, рус совет актёры, СССР-ҙың халыҡ артисы (1952), Социалистик Хеҙмәт Геройы (1980).
- 1932 — Анатолий Соловьяненко, украин совет опера йырсыһы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1975), Украина Геройы (2008).
- 1938 — Лидия Федосеева-Шукшина, совет һәм Рәсәй театр һәм кино актёры, РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1984).
- 1950 — Шамил Тимербулатов, татар композиторы, Рәсәйҙең атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2005), Татарстандың Ғабдулла Туҡай исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (2013) («Ҡайҙа һеҙ, йәшлек йылдарым?» (Роберт Миңнуллин һүҙҙәре), «Мин бит ҡара ҡарлуғас» (Гөлшат Зәйнәшева һүҙҙәре).
Был көндө вафат булғандарҮҙгәртергә
- 1849 — Иоганн Штраус, Австрия композиторы.
- 1970 — Эрих Ремарк, немец яҙыусыһы, Нобель премияһы лауреаты.
