Дәүләт телдәренең исемлеге

Бойондороҡһоҙ дәүләттәрҙә һәм биләмәләрҙә дөйөм дәүләт йә федераль кимәлдә ҡулланылыусы телдәр

Дөйөм милли телдәр үҙгәртергә

Бойондороҡһоҙ дәүләттәрҙә һәм биләмәләрҙә дөйөм дәүләт йә федераль кимәлдә ҡулланылыусы телдәр.

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

A үҙгәртергә

Абхаз теле
Әзербайжан теле
Аймара теле
Албан теле
Амхар теле
Инглиз теле
Ғәрәп теле
Әрмән теле 
Ассирий теле
Африкаанс теле
  • КАР (инглиз, венда, көньяҡ ндебеле, төньяҡ сото, сесото, тсонга, свати, коса, тсвана, зулу телдәре менән бергә)[15]

# А Б В Г Д    З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш     Э  Я

Б үҙгәртергә

Белорус теле
Бенгал теле
Бирма теле
Бислама теле
Болгар теле
Босний теле

# А Б В Г Д    З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш     Э  Я

В үҙгәртергә

Венгр теле 
Венда теле
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, төньяҡ сото, сесото, тсонга, свати, коса, тсвана, зулу телдәре менән бергә)
Вьетнам теле 
  • Вьетнам[уточнить]

# А Б В Г Д    З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш     Э  Я

Г үҙгәртергә

Гаити креол теле
Гренланд теле
  • Гренландия
Грек теле 
Грузин теле 
Гуарани теле

# А Б В Г Д    З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш     Э  Я

Д үҙгәртергә

Дари теле[25]
Дат теле
Дзонг-кэ теле

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

З үҙгәртергә

Зулу теле
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, төньяҡ сото, сесото, тсонга, свати, венда, коса, тсвана телдәре менән бергә)[15]

# А Б В Г Д    З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш     Э  Я

И үҙгәртергә

Иврит теле
Ирланд теле
Исланд теле
Испан теле 
Итальян теле

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

К, Ҡ үҙгәртергә

Ҡаҙаҡ теле
Каролин теле
Каталан теле 
Кечуа теле
Ҡырғыҙ теле 
Кирибати теле
Ҡытай теле
Корей 
Коса теле
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, төньяҡ  сото, сесото, тсонга, свати, венда, зулу, тсвана теле менән бергә)[15]
Ҡырым татарҙары теле 
Кук теле
Курд телдәре  (сорани)
Кхмер теле

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

Л үҙгәртергә

Лаос теле
Латин теле 
Латыш теле
Литва теле
Люксембург 

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

М үҙгәртергә

Македон теле 
Малагаси теле
Малай теле 
Мальдив теле
Мальта теле
Маори теле
Маршалл теле
  • Маршалл утрауҙары (инглиз  теле менән бергә)
Молдаван теле[36]
Монгол теле
Мэн теле

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

Н үҙгәртергә

Науру теле
Төньяҡ ндебеле теле
Көньяҡ ндебеле теле
  • КАР (африкаанс, инглиз, коса, төньяҡ сото, сесото, тсонга, свати, венда, зулу, тсвана теле менән бергә)[15]
Немец теле 
Непал теле 
Нидерланд теле 
Ниуэ теле
Норвег теле
  • Норвегия (ике рәсми диалект — букмол һәм нюнорск)
    • Свальбард (Шпицберген)
Норфолк теле
Ньянджа теле

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

О үҙгәртергә

Осетин теле 

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

П үҙгәртергә

Палау теле 
Папьяменто теле
Фарсы теле

[25]

Питкэрн теле
Поляк теле
Португал теле 
Пушту теле

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

Р үҙгәртергә

Романш  (ретороман) теле
Руанда теле
Румын теле
  • Румыния
  • Молдова (бында уны молдаван теле тиҙәр һәм үҙаллы тел тип һанайҙар, әммә лингвистарҙың күпселеге бының менән риза түгел)
Рунди теле
Рус теле 

# А Б В Г Д З И  К Л М Н О П Р С Т У Ф Х  Ч Ш Э Я

С үҙгәртергә

Самоа теле
Санго теле
Свати теле
  • Эсватини (инглиз теле менән бергә)
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, төньяҡ сото, сесото, тсонга, коса, венда, зулу, тсвана теле менән бергә)[15]
Сейшел теле
Серб теле 
Сингал теле
Сүриә теле
Словак теле
Словен теле
Сомали теле
Төньяҡ сото теле
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, свати, сесото, тсонга, коса, венда, зулу, тсвана теле менән бергә)[15]
Көньяҡ сото  (Сесото) теле
  • Лесото (инглиз теле менән бергә)
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, свати, төньяҡ сото, тсонга, коса, венда, зулу, тсвана теле менән бергә)[15]
Суахили теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Т үҙгәртергә

Тажик теле[25]
Тай теле
Тамазигхт теле
Тамил теле
Тетум теле
Тигринья теле
Ток-писин теле
Токелау теле
Тонга теле
Тсвана теле
  • Ботсвана (инглиз  теле менән бергә)
  • КАР (африкаанс, инглиз, көньяҡ ндебеле, свати, төньяҡ сото, сесото, коса, венда, зулу, тсонга теле менән бергә)[15]
Тсонга теле
  • КАР (африкаанс, английским, көньяҡ ндебеде, свати, төньяҡ сото, сесото, коса, венда, зулу, тсвана теле менән бергә)[15]
Тувалу теле
Төрөк теле 
  • Төркиә  
  • Кипр (грек теле менән бергә)
  • Төньяҡ Кипр Төрөк Республикаһы (Төркиә тарафынан ғына танылған)
Төркүмән теле
Төркмән теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

У үҙгәртергә

Үзбәк теле
Украин теле 
Урду теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Ф үҙгәртергә

Фарер теле
Фиджи теле
  • Фиджи (инглиз  һәм һинд теле менән бергә,  конституцияла  һиндустани  тиелгән, был термин,  урду телен дә үҙ эсенә ала)
Филиппин теле
Фин теле 
Француз теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Х үҙгәртергә

Һинд теле
  • Һиндостан (инглиз һәм тағы 21 тел менән бергә)
  • Фиджи  конституцияла  һиндостани  тип алынған, был  термин эсенә урду теле лә инә (инглиз һәм фиджи теле менән бергә)
Хири-моту теле
Хорват теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Ч үҙгәртергә

Чаморро теле
Черногор теле
Чех теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Ш үҙгәртергә

Швед теле 
Шона теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Э үҙгәртергә

Эстон теле

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

Я үҙгәртергә

Япон теле

Төбәк телдәре үҙгәртергә

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

A үҙгәртергә

Абазин теле
Адыгей  теле
Әзербайжан теле 
Алтай теле
Инглиз теле
  • Бөйөк Британияның  бер өлөшө
    • Англия
    • Төньяҡ Ирландия (ирланд һәм ольстер-шотланд (инглиз-шотланд теленең диалекты) теле менән бергә)
    • Шотландия (шотланд (гэль) һәм шотланд  (инглиз-шотланд) теле менән бергә)
    • Уэльс (валлий теле менән бергә)
  • Канаданың бер өлөшө
    • Альберта
    • Британ Колумбияһы
    • Манитоба
    • Яңы Шотландия
    • Нью-Брансуик (француз  теле менән бергә)
    • Нунавут (инуиннактун, инуктитут һәм француз теле менән бергә)
    • Ньюфаундленд һәм Лабрадор
    • Онтарио
    • Принц Эдуард утрауы
    • Саскачеван
    • Төньяҡ-Көнбайыш Территориялар (гвичин, инуиннактун, инуктитут, инуктун, кри, слейви, догриб, дене һәм француз теле менән бергә)
    • Юкон (француз теле менән бергә)
  • АҠШ-тың бер өлөшө. АҠШ конституцияһында дәүләт теле ҡаралмаған; инглиз теле традиция буйынса беренсе булып һанала, ә закон буйынса түгел. Түбәндәге штаттарҙа инглиз теле рәсми тел булып тора:
    • Айова
    • Айдахо
    • Алабама
    • Аляска
    • Аризона
    • Арканзас
    • Вайоминг
    • Вирджиния
    • Гавайи (гавай  теле менән бергә)
    • Джорджия
    • Иллинойс
    • Индиана
    • Калифорния
    • Канзас
    • Кентукки
    • Колорадо
    • Миссисипи
    • Монтана
    • Небраска
    • Нью-Гемпшир
    • Оклахома
    • Төньяҡ Каролина
    • Төньяҡ Дакота
    • Теннесси
    • Флорида
    • Көньяҡ Каролина
    • Көньяҡ  Дакота
    • Юта
Аран  теле
Ассам теле 

Б үҙгәртергә

Баск теле
Башҡорт теле 
Белуджи теле 
Бенгали теле 
Бүрәт теле 

В үҙгәртергә

Валлий  теле
Венгр теле 
Вепс теле  

Г үҙгәртергә

Гавай теле
Гагауз теле 
Галисия теле  
Тау мари теле
Гуджарати теле

Д үҙгәртергә

Даргин теле  
Долган теле   

И үҙгәртергә

Ингуш  теле
Ирланд теле
Испан теле 
Итальян теле

К үҙгәртергә

Ҡабарҙы-черкес  теле  
Ҡаҙаҡ теле
Ҡалмыҡ теле
Каннада теле
Ҡарағалпаҡ теле 
Ҡарасай-балҡар теле
Карел теле
Каталан теле
Кашмири теле
Коми теле
Коми-пермяк теле  
  • Рәсәйҙең бер өлөшө
    • Коми-Пермяк округы (рус теле менән бергә)
Ҡырымтатар теле 
Курд теле 

Л үҙгәртергә

Ладин теле  
  • Италияның  бер өлөшө
    • Көньяҡ  Тироль (итальян теле менән бергә)

# А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ч Ш Э Я

М үҙгәртергә

Малаялам
Манси теле 
Маратхи
Мари теле 
Муҡшы теле 
Монгол теле 
  • Ҡытайҙың бер өлөшө
    • Автономный район Эске Монголия автономиялы районы (ҡытай теле менән бергә)

Н үҙгәртергә

Немец теле 
Ненец теле
Непал теле 
Нидерланд теле 
Ноғай теле 

П үҙгәртергә

Пәнжәб
Пушту

Р үҙгәртергә

Романш  теле
Румын теле
Русин теле
Рус теле 

С үҙгәртергә

Санскрит
  • Һиндостандың бер өлөшө  (инглиз, ассам, бенгал, телугу, маратхи, непал, тамил, урду, гуджарат, малаялам, каннада, ория, кашмири, һинд, пәнжәб теле менән бергә)
Сардин теле
  • Италияның бер өлөшө
    • Сардиния (итальян теле менән бергә)
Төньяҡ саам  теле 
Селькуп теле  
Синдхи
Словак теле 
Словен теле

Т үҙгәртергә

Тамил теле
  • Һиндостан  (инглиз, ассам, бенгал, телугу, маратхи, непал, урду, гуджарати, малаялам, каннада, ория, пәнжәб, кашмири, һинд, санскрит теле менән бергә)
    • Тамилнад, Һиндостандың штаты
Татар теле
Телугу
  • Һиндостан (инглиз, бенгали, телугу, маратхи, непал, тамил, урду, гуджарати, малаялам, каннада, ория, пәнжәб, кашмири, һинд, санскрит  теле менән бергә)
Тибет теле
Тыва теле

У үҙгәртергә

Удмурт  теле
Уйғыр теле
  • Ҡытайҙың бер өлөшө
    • Синьцзян-Уйғыр автономиялы районы (ҡытай теле менән бергә)
Украин теле 
Урду
  • Һиндостан (инглиз, ассам, бенгал, телугу, маратхи, непал, тамил, гуджарат, малаялам, каннада, ория, пәнжәб, кашмири, хинди, санскрит теле менән бергә)
    • Андхра-Прадеш, Һиндостандың штаты 
    • Джамму һәм Кашмир, Һиндостандың штаты 

Ф үҙгәртергә

Фин теле 
Француз теле 
  • Бельгияның бер өлөшө
    • Валлония
    • Италияның бер өлөшө
    • Валле-д’Аоста (итальян теле менән бергә)
  • Канаданың бер өлөшө
    • Квебек
    • Нью-Брансуик (инглиз теле менән бергә)
    • Нунавут (инглиз, инуиннактун, инуктитут теле менән бергә)
    • Төньяҡ-Көнбайыш Территориялар (инглиз, гвичин, инуиннактун, инуктитут, инуктун, кри, слейви, догриб, дене теле менән бергә)
    • Юкон (инглиз теле менән бергә)
  • Швейцарияның бер өлөшө
    • Женева
    • Во
    • Вале (немец теле менән бергә)
    • Юра
    • Нёвшатель
    • Берн (немец  теле менән бергә)
    • Фрибур (немец теле менән бергә)
  • АҠШ-тың бер өлөшө
    • Луизиана штаты (инглиз теле менән бергә)
Фриз  теле
Фриули  теле
  • Италияның бер өлөшө
    • Фриули-Венеция-Джулия (итальян теле менән бергә)

Х үҙгәртергә

Хакас теле
Хант  теле
Хорват теле 

Ч үҙгәртергә

Чечен теле 
Чех теле
Чжуань теле
  • Ҡытайҙың бер өлөшө
    • Гуанси-Чжуань  автономиялы районы (ҡытай теле менән бергә)
Сыуаш теле
Чукот  теле

Ш үҙгәртергә

Шотланд  (инглиз-шотланд) теле

[50]

Шотланд  (гэль) теле

Э үҙгәртергә

Эвенк теле
Эвен теле
Эрзә теле
Эсперанто

Ю үҙгәртергә

Юкагир теле

Я үҙгәртергә

Яҡут теле

Дағстандың телдәре үҙгәртергә

Формаль яҡтан Дағстанда рус теленән башҡа телдәрҙең статусы билдәле түгел.   Дағстан  Конституцияһының 11-се статьяһында «рус теле һәм  Дағстан халыҡтары телдәре» 2012 йыл 9 май архивланған. дәүләт теле тип иғлан ителгән, ләкин бер телдә атап әйтелмәгән. Аныҡ телдәрҙең  исемлеген нығытҡан телдәр тураһындағы закон һаман ҡабул ителмәгән[63]. Ғәмәлдә  авар, агул, әзербайжан, даргин, ҡумыҡ, лак, лезгин, ноғай, рутул, табасаран, тат, цахур, чечен телдәре шундайҙарға инергә мөмкин.

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. 1,0 1,1 Статья 6. Конституция Республики Абхазия 2009 йыл 21 март архивланған.
  2. 2,0 2,1 2,2 Частично признанное государство
  3. Статья 21. Конституция Азербайджанской Республики
  4. Глава 1, Статья 11 // Конституция Республики Дагестан (2003 г.)
  5. 5,0 5,1 5,2 Artículo 5. Constitución Política del Estado
  6. 6,0 6,1 6,2 Artículo 48. Constitución Política del Perú 2007 йыл 24 март архивланған.
  7. Article 14. Albanian Constitution. Дата обращения: 28 ғинуар 2012. Архивировано из оригинала 18 июнь 2012 года. 2012 йыл 18 июнь архивланған.
  8. Article 5. Kosovo Constitution 2013 йыл 21 ноябрь архивланған.
  9. Article 5. Ethiopian Constitution
  10. 10,0 10,1 Article 8. Constitution of Ireland 1937 2011 йыл 21 июль архивланған.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 Еще три языка признаны в Ираке официальными
  12. Статья 12. Конституция Республики Армения. Дата обращения: 28 ғинуар 2012. Архивировано из оригинала 21 ғинуар 2012 года. 2012 йыл 21 ғинуар архивланған.
  13. 13,0 13,1 13,2 Непризнанное государство
  14. Статья 15. Конституция Нагорно-Карабахской Республики 2010 йыл 10 июль архивланған.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 15,8 Section 6. Constitution of the Republic of South Africa, 1996 2011 йыл 29 июнь архивланған.
  16. 16,0 16,1 Статья 17. Конституция Республики Беларусь
  17. 3. The state language. Constitution of Bangladesh 2012 йыл 15 июнь архивланған.
  18. 18,0 18,1 Article 3. Constitution of the Republic of Vanuatu 2012 йыл 2 март архивланған.
  19. Чл. 3. Конституция на Република България
  20. Article H. Fundamental Law of Hungary. Дата обращения: 28 ғинуар 2012. Архивировано из оригинала 13 ғинуар 2012 года. 2012 йыл 13 ғинуар архивланған.
  21. Article 5. La Constitution de la République d’Haïti
  22. App. D., Part 1, Art. 3. Constitution of Cyprus 2012 йыл 30 май архивланған.
  23. Article 8. Constitution of Georgia 2017 йыл 10 ғинуар архивланған.  (инг.)(англ.)
  24. 24,0 24,1 Artículo 140. Constituciones de la República del Paraguay
  25. 25,0 25,1 25,2 дари и таджикский язык часто рассматриваются как местные варианты персидского.
  26. 26,0 26,1 Article 16. Constitution of Afghanistan 2015 йыл 7 октябрь архивланған.
  27. Article 1. Constitution of the Kingdom of Bhutan 2011 йыл 6 июль архивланған.
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 Article 4. Constitution fédérale de la Confédération Suisse 2011 йыл 25 ноябрь архивланған.
  29. 29,0 29,1 Статья 7. Конституция Республики Казахстан 2010 йыл 19 сентябрь архивланған.
  30. Article 2. La Constitució del Principat d’Andorra. Дата обращения: 28 ғинуар 2012. Архивировано из оригинала 14 ноябрь 2008 года. 2008 йыл 14 ноябрь архивланған.
  31. 31,0 31,1 Статья 10. Конституция Кыргызской Республики
  32. 32,0 32,1 32,2 Articles 44, 53, 123. Constitution of the Republic of Singapore
  33. Article 165. North Korean Constitution
  34. Article 5. Constitution of the Kingdom of Cambodia
  35. Article 36. Constitution of the Republic of Indonesia 2012 йыл 20 июнь архивланған.
  36. Существуют различные мнения в отношении того, являются ли молдавский и румынский разными языками, или это один и тот же язык
  37. 37,0 37,1 Статья 4. Конституция Республики Южная Осетия 2009 йыл 11 август архивланған.
  38. 38,0 38,1 Articles 18, 19. Constitution of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka 2003 йыл 3 февраль архивланған.
  39. Article 5. Constitution du Maroc. Дата обращения: 6 сентябрь 2013. Архивировано из оригинала 2 июль 2013 года. 2013 йыл 2 июль архивланған.
  40. 40,0 40,1 40,2 Статья 11. Конституция Карачаево-Черкесской Республики
  41. Статья 5. Конституция Республики Адыгея
  42. Статья 13. Конституция Республики Алтай
  43. Закон Республики Алтай «О языках». Глава I, статья 4 2015 йыл 25 сентябрь архивланған.
  44. Статья 1. Конституция Республики Башкортостан
  45. Статья 67. Конституция Республики Бурятия
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 Statut Autonomne Pokrajine Vojvodine
  47. 47,0 47,1 47,2 47,3 47,4 47,5 Službena upotreba jezika i pisama u AP Vojvodini
  48. 48,0 48,1 48,2 Статья 16. Уложение Гагаузии (Гагауз Ери) 2013 йыл 4 ноябрь архивланған.
  49. Статья 15. Конституция республики Марий Эл 2013 йыл 2 октябрь архивланған.
  50. 50,0 50,1 Good Friday Agreement 1998 2011 йыл 3 октябрь архивланған.
  51. Статья 17. Степное Уложение (Конституция) Республики Калмыкия
  52. Статья 4. Конституция Республики Каракалпакстан 2011 йыл 30 декабрь архивланған.
  53. Статья 76. Конституция Кабардино-Балкарской Республики
  54. Статья 67. Конституция Республики Коми
  55. 55,0 55,1 Статья 13. Конституции Республики Мордовия. Дата обращения: 17 ғинуар 2012. Архивировано из оригинала 8 февраль 2012 года. 2012 йыл 8 февраль архивланған.
  56. Статья 8. Конституция Республики Татарстан 2012 йыл 30 июнь архивланған.
  57. Статья 5. Конституция Республики Тыва
  58. Статья 8. Конституция Удмуртской Республики 2012 йыл 6 май архивланған.
  59. Статья 69. Конституция Республики Хакасия
  60. Статья 10. Конституция Чеченской Республики 2015 йыл 24 февраль архивланған.
  61. Статья 8. Конституция Чувашской Республики
  62. Статья 46. Конституция (Основной закон) Республики Саха (Якутия) 2015 йыл 24 октябрь архивланған.
  63. Языковая головоломка Европы, Еженедельник «Настоящее время» (Махачкала) (01 ноября 2010). 24 ғинуар 2012 тикшерелгән.

Һылтанмалар үҙгәртергә