Монако
Мона́ко кенәзлеге, йәки Мона́ко (франц. Principauté de Monaco) — кәрлә (иргәйел) дәүләт, Франция менән ассоциацияла, Европаның көньяғында Лигур диңгеҙе буйында урынлашҡан; ҡоро ер буйынса Франция менән сиктәш.[5]. Халыҡ иң тығыҙ йәшәгән һәм ң бәләкәй дәүләт булараҡ билдәле. Монте-Карло казиноһы һәм Формула-1 — «Гран-при Монако» донья чемпионаты үткәреү менән кенәзлек доньяла билдәле. Ил БМО (1993 йылдан), ОБСЕ, Европа советы (2004 йылдан), Интерпол, ЮНЕСКО, ВОЗ кеүек халык-ара ойошмалар ағзаһы.
| |||||
| Девиз: «Deo Juvante (лат. «С Божьей помощью»)» | |||||
| Гимн: «Hymne Monégasque» | |||||
| |||||
| Үҙаллылыҡ датаһы | 8 ғинуар 1297 ( Генуя) | ||||
| Рәсми тел | француз | ||||
| Баш ҡала | Монако[1] | ||||
| Эре ҡалалар | Монако/Монако-Виль, Монте-Карло, Ла-Кондамин һәм Фонвьей | ||||
| Идара итеү төрө | Дуалистик конституцион монархия | ||||
| Дәүләт дине | Католицизм | ||||
| Территория • Бөтәһе • % һыу өҫтө |
2,02[2] км² 0 | ||||
| Халыҡ • Һаны (2011) • Халыҡ тығыҙлығы |
35 986[3] чел. (218) 17 814.85 чел./км² | ||||
| Валюта | Евро (EUR, код 978)¹ | ||||
| Интернет-домен | .mc | ||||
| Код ISO | MC | ||||
| МОК коды | MON | ||||
| Телефон коды | +377 | ||||
| Сәғәт бүлкәте | +1 | ||||
ТарихыҮҙгәртергә
Монако биләмәһендә беренсе кешеләр Б. Э.Т X йәшәгән, улар финикиялылар булған. Һуңынан гректар һәм моноктар ҡушылған. Монако тарихы Генуэз республикаһы нигеҙлән йылдан һәм крепость төҙөлгәс 1215 йылдан башлана.
1297 йылдың 8 ғинуарында граждандар һуғышы барышында Монаконы Франческо Гримальди һәм уның яҡлы кешеләр яулап ала. Был көн Гримальди династияһы хакимлек иткәк көн һәм Монако бойондороҡһоҙлоҡ алҙан көн тип иҫәпләнә. Ошо көндән алып хәҙер инде 700 йылдан артың кенәзлек менән ошо фамилия вәкилдәре идара итә.
1641 йылда Пероннск килешеүе нигеҙендә кенәзлек Франция протекторатына күсә.
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
- ↑ Географические названия и столицы государств-членов ООН
- ↑ Ministère des Affaires étrangères (France). Mise à jour : 29.01.09
- ↑ Monaco at The World Factbook(недоступная ссылка — история)
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
- ↑ Монако, княжество // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
ҺылтанмаларҮҙгәртергә
- (инг.) Дөйөм мәғлүмәттәр 2019 йылдың 3 ғинуар көнөндә архивланған.
|
Был ил тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |