Коми Республикаһы
Коми Республикаһы (коми-зыр. Коми Республика) — Рәсәй Федерацияһы составындағы республика[3]. Төньяҡ-Көнбайыш федераль округы составына инә.
| Рәсәй Федерацияһы субъекты | |||||
|
Коми Республикаһы
| |||||
| |||||
|
| |||||
|
Баш ҡалаһы |
Сыктывкар | ||||
| 13-сө | |||||
|
- Барлығы |
416 774 км² | ||||
|
- Барлығы |
↘856 831[1] (2016) 2.06 кеше/км² | ||||
|
- Барлығы (ағым. хаҡ.) |
352,3[2] млрд. һум (2010) 306,9 мең һум | ||||
| Төньяҡ-Көнбайыш | |||||
| Төньяҡ | |||||
| коми, урыҫ | |||||
|
Республика башлығы |
Вячеслав Михайлович Гайзер | ||||
|
Министрҙар кабинеты рәйесе |
Владимир Алексеевич Тукмаков | ||||
|
Дәүләт советы рәйесе |
Игорь Владимирович Ковзель | ||||
| 11 | |||||
| RU-KO | |||||
| Мәскәү ваҡыты[d] һәм UTC+03:00[d] | |||||
|
Бүләктәре: |
  
| ||||
Баш ҡалаһы — Сыктывкар.
Коми (Зырян) автономиялы өлкәһе булараҡ 1921 йылдың 22 авгусында ойошторола. 1936 йылдың 5 декабрендә Коми АССР-ы тип үҙгәртелә.
1992 йылдың 26 майында Рәсәй Федерацияһы составындағы республика — Коми ССР-ы тип үҙгәртелә, 1993 йылдың 12 ғинуарынан — Коми Республикаһы.
ХалҡыҮҙгәртергә
Росстат мәғлүмәттәре буйынса республиканың халыҡ иҫәбе 856 831 кеше тәшкил итә. (2016). Халыҡ тығыҙлығы — 2.06 кеше/км2.
Милли составы:
| 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010[4] | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Урыҫтар | 13 731 (6,6 %) | 70 226 (22,0 %) | 389 995 (48,4 %) | 512 203 (53,1 %) | 629 523 (56,7 %) | 721 780 (57,7 %) | 607 021 (59,6 %) | 555 963 (65,1 %) |
| Коми | 191 245 (92,2 %) | 231 301 (72,5 %) | 245 074 (30,4 %) | 276 178 (28,6 %) | 280 798 (25,3 %) | 291 542 (23,3 %) | 256 464 (25,2 %) | 202 348 (23,7 %) |
| Украиндар | 34 (0,0 %) | 6010 (1,9 %) | 80 132 (9,9 %) | 82 955 (8,6 %) | 94 154 (8,5 %) | 104 170 (8,3 %) | 62 115 (6,1 %) | 36 082 (4,2 %) |
| Татарҙар | 32 (0,0 %) | 709 (0,2 %) | 8459 (1,0 %) | 11 906 (1,5 %) | 17 836 (1,6 %) | 25 980 (2,1 %) | 15 680 (1,5 %) | 10 779 (1,3 %) |
| Белорустар | 11 (0,0 %) | 3323 (1,0 %) | 22 339 (2,8 %) | 24 706 (3,1 %) | 24 763 (2,2 %) | 26 730 (2,1 %) | 15 212 (1,5 %) | 8859 (1,0 %) |
| Немецтар | 15 (0,0 %) | 2617 (0,8 %) | 19 805 (2,5 %) | 14 647 (1,8 %) | 13 339 (1,2 %) | 12 866 (1,0 %) | 9246 (0,9 %) | 5441 (0,6 %) |
| Башҡорттар | - | 56 (0,02 %) | 623 (0,08 %) | - | - | 5313 (0,42 %) | 3149 (0,31 %) | 2333 (0,26 %) |
| Башҡалар | 2246 (1,1 %) | 4810 (1,5 %) | 40 395 (5,0 %) | 42 207 (4,4 %) | 49 948 (4,5 %) | 67 779 (5,4 %) | 52 936 (5,2 %) | 34 831 (2,7 %)[5] |
Коми Республикаһында 1989 йылда — 5313, 2002 йылда — 3149 башҡорт йәшәгәне теркәлгән[6].
Билдәле шәхестәрҮҙгәртергә
- Матюшин Сергей Иванович (14.09.1943—9.11.2012), табип, яҙыусы, тәржемәсе. 1983 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Степан Злобин исемендәге әҙәби премия лауреаты (2012). Салауат ҡалаһының почётлы гражданы[7].
Административ-территориаль бүленешеҮҙгәртергә
Ҡала округтарыҮҙгәртергә
1. Сыктывкар 2. Воркута 3. Инта 4. Усинск 5. Ухта
Муниципаль райондарҮҙгәртергә
6. Вуктыл муниципаль районы 7. Ижемск муниципаль районы 8. Княжпогост муниципаль районы 9. Койгород муниципаль районы 10. Корткеросск муниципаль районы 11. Печора муниципаль районы 12. Прилуз муниципаль районы 13. Сосногорск муниципаль районы 14. Сыктывда муниципаль районы 15. Сысольск муниципаль районы 16. Троицко-Печорск муниципаль районы 17. Удорск муниципаль районы 18. Усть-Вымск муниципаль районы 19. Усть-Куломск муниципаль районы 20. Усть-Цилемск муниципаль районы
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Тәүге сығанаҡтан архивланған 27 март 2016. 27 март 2016 тикшерелгән.
- ↑ Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (рус.) (xls). Росстат.
- ↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
- ↑ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
- ↑ Бынан башҡа 46 886 кешенең милләте күрһәтелмәгән.
- ↑ Йосопов Р. М. Башҡорт диаспоралары // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2019. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Матюшин Сергей Иванович (Тикшерелгән 4 сентябрь 2018)
ӘҙәбиәтҮҙгәртергә
- Жеребцов И. Л. Где ты живёшь: Населённые пункты Республики Коми — Сыктывкар, 2000.
- Историко-культурный атлас Республики Коми — М: Дрофа, 1997.
- Республика Коми. Энциклопедия в 3-х томах — Сыктывкар: Коми книжное издательство, 1997, 1998, 1999. — Т. I, II, III.
- История Коми АССР (с древнейших времен до наших дней) — Сыктывкар: Коми книжное издательство, 1978.
