Мансур (исем)

Мансур — башҡорт ир-ат исеме. Башҡа төрки халыҡтарҙа ла Мансур исеме осрай.

Мансур

Этимология

Мансур исеме ғәрәп теленән еңеүсе тигәнде аңлата.

Билдәле шәхестәр

• Солтанов Мансур Ислам улы (25 апрель 1875 йыл — 19 декабрь 1919 йыл) — Рәсәй империяһы һәм Совет Рәсәйе музыканты, флейтасы, фольклорсы, башҡорттарҙан тәүге профессиональ музыкант, башҡорт халҡының музыкаль ижадын йыйыусы һәм өйрәнеүсе. 1906 йылдан Ҙур театр оркестры, Ҡырым симфоник оркестры музыканты, 1912 йылдан Һарытау консерваторияһы уҡытыусыһы.
• Халиҡов Мансур Хатип улы (20 декабрь 1886 йыл — 1934 йыл) — башҡорт дин әһеле, дәүләт һәм йәмәғәт эшмәкәре. 1921—1923 йылдарҙа Башҡортостан мосолмандары Диниә назараты мөфтөйө.
• Ғөбәйҙуллин Мансур Мөхәммәтсаҙиҡ улы (29 ноябрь 1920 йыл — 10 декабрь 2008 йыл) — ғалим-иҡтисадсы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Башҡортостан Республикаһы фәндәр академияһының почетлы академигы (1996), профессор (1973), иҡтисад фәндәре докторы (1978), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1976).
• Рафиҡов Мансур Миңлебай улы (8 декабрь 1964 йыл) — 1982—2012 йылдарҙа СССР һәм Рәсәй Ҡораллы Көстәренең ғәмәлдәге хәрби хеҙмәткәре, танкист. Запастағы гвардия полковнигы (2012). Рәсәй Федерацияһы Геройы (1996).
• Мансур Таймаҫов — 1773—1775 йылдарҙағы Е. И. Пугачёв етәкселегендәге Крәҫтиәндәр һуғышында ҡатнашыусы, Е. И. Пугачёвтың полковнигы. Тархан.
• Әйүпов Мансур Әнүәр улы (8 июль 1947 йыл) — ғалим-политолог, партия, дәүләт, матбуғат һәм юғары мәктәп эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының мөхбир-ағзаһы, вице-президенты һәм президиумы ағзаһы, философия фәндәре кандидаты, сәйәси фәндәр докторы, профессор. Башҡортостан Республикаһы Президенты ҡарамағындағы Башҡортостан дəүлəт хеҙмəте һəм идара итеү академияһының элекке ректоры (1998—2003, 2007—2011).
• Камалетдинов Мансур Фәтхинур улы (7 ғинуар 1926 йыл — 19 апрель 2012 йыл) — СССР һәм АҠШ-тың балет бейеүсеһе, уҡытыусы, балетмейстер һәм хореограф..
• Баһауетдинов Мансур Баһауетдин улы (1905 йыл — ?) — Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, гвардия капитаны. 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы кавалерия полкының ветеринар хеҙмәте начальнигы, 2-се ранг ветврачы. Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалеры (1943).
• Һиҙиәтов Мансур Яҡшыбай улы (24 ноябрь 1949 йыл) — хеҙмәт ветераны, яҙыусы, йәмәғәтсе. 1971—2005 йылдарҙа Белорет металлургия комбинаты волочильщигы, өлкән мастеры, смена начальнигы. 2013 йылдан Рәсәй Федерацияһының һәм Башҡортостан Республикаһының Яҙыусылар һәм Журналистар союздары ағзаһы. III дәрәжә Хеҙмәт Даны ордены кавалеры (1980).
• Мәғәсүмов Мансур Мәғәсүм улы (15 март (27 март) 1891 йыл — 12 июнь 1936 йыл) — медик, совет органдары хеҙмәткәре, йәмәғәтсе. Беренсе донъя һуғышында ҡатнашҡан.
• Абдуллин Мансур Иҙиәт улы (15 сентябрь 1919 йыл — 8 июнь 1996 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, педагог. Еңел артиллерия полкының орудие командиры, гвардия өлкән сержанты. Советтар Союзы Геройы (1943). Башҡорт АССР-ы мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1980), РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1970).
• Яҡупов Мансур Ҡалтай улы (17 сентябрь 1939 йыл — 27 сентябрь 1973 йыл) — башҡорт биҙәү-ғәмәли сәнғәт рәссамы, скульптор. 1965 йылдан РСФСР Художество фондының Башҡортостан бүлексәһе рәссамы. 1968 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡортостан комсомолының Ғәлимов Сәләм исемендәге премияһы лауреаты (1969).
• Мифтахов Мансур Сәһәрйәр улы (23 июль 1947 йыл) — ғалим-химик. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының мөхбир ағзаһы (1998), химия фәндәре докторы (1988), профессор (1991). Рәсәй Федерацияһының (2007) һәм Башҡортостан Республикаһының (1994) атҡаҙанған фән эшмәкәре. Рәсәй Федерацияһының Дәүләт премияһы лауреаты (1992).
• Ғимранов Мансур Ғимран улы (13.08.1917—8.01.2009) — ғалим-микробиолог, медицина фәндәре докторы (1969), профессор (1970). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1970), СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1968).

Ауылдар

• Мансур (Ҡурған өлкәһе) (рус. Мансурово) — Рәсәй Федерацияһы Ҡурған өлкәһе Сафакүл районы ауылы.
• Мансур (Бөрө районы) — Башҡортостандың Бөрө районындағы ауыл.
• Мансур (Силәбе өлкәһе) — Силәбе өлкәһенең Ҡоншаҡ районындағы ауыл.
• Мансур (Учалы районы) — Башҡортостандың Учалы районындағы ауыл.
• Мансур (Калуга өлкәһе) — Калуга өлкәһенең Медын районындағы ауыл.
• Мансур (Калуга өлкәһе) — Калуга өлкәһенең Тарусс районындағы ауыл.
• Мансур (Ырымбур өлкәһе) — Ырымбур өлкәһенең Первомайский районындағы ҡасаба.
• Мансур (Ырымбур өлкәһе) — Ырымбур өлкәһенең Первомайский районындағы ауыл.
• Мансур (Курск өлкәһе) — Курск өлкәһенең Совет районындағы ауыл.
• Мансур (Мәскәү өлкәһе) — Мәскәү өлкәһенең Истра районындағы ауыл.
• Мансур (Мәскәү өлкәһе) — Мәскәү өлкәһенең Домодедово ҡала округындағы ауыл.
• Мансур (Әстрәхан өлкәһе) — Әстрәхан өлкәһенең Приволжский районындағы ҡасаба.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Мансур — Меркурийҙағы кратер.

Сығанаҡтар

• Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
• Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
• Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
• Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.

Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ