Рәсәй дәүләт академия Ҙур театры[4] (ГАБТ), йәки ябайлаштырып әйткәндә Ҙур театр — Рәсәйҙең һәм донъяның иң ҙур опера һәм балет театрҙарының береһе. Театр комплексы биналары Мәскәү ҡалаһы үҙәгендә, Театр майҙанында урынлашҡан. Халыҡты Рәсәй халыҡтарының федераль әһәмиәттәге мәҙәни мираҫ объекты.

Ҙур театр
Нигеҙләү датаһы 28 март 1776
Рәсем
Изображение интерьера
Эшмәкәрлек төрө Балет һәм Опера
Менеджер/директор Урин, Владимир Георгиевич[d]
Дирижёр Туган Таймуразович Сохиев[d]
Дәүләт  Рәсәй[1]
 Рәсәй империяһы
 СССР
Административ-территориаль берәмек Тверской районы[d]
Урынлашҡан урамы Театральная площадь[d]
Урын Театральная площадь[d] һәм Мәскәү
Милке Новая сцена Большого театра[d] һәм Официальный сайт Большого театра[d]
Штаб-фатирҙың урынлашыуы Мәскәү, Рәсәй
Хеҙмәткәрҙәр 900 кеше
Арт-директор Филин, Сергей Юрьевич[d] һәм Касрашвили, Маквала Филимоновна[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Һыйым 1740[2]
Вид в ночное время
Иң тәүге яҙма ваҡыты 1776
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр 187 659 һәм 430 000 ± 999[3]
Рәсми сайт bolshoi.ru
Тасуирлау биттәре theatre-museum.ru/theate…
Категория для внешности элемента Category:Exterior of the Bolshoi Theatre[d]
Категория Викисклада для интерьера элемента Category:Interior of the Bolshoi Theatre[d]
Карта
 Ҙур театр Викимилектә

Тарих үҙгәртергә

Тәүҙә театр ҡаҙна театры була һәм Кесе театр менән бергә император театры төркөмөнә инә. Ваҡыт -ваҡыт мәскәү труппаһының статусы үҙгәреп тора: ул йә Мәскәү генерал-губернаторы ҡарамағына, йә яңынан — Петербург дирекцияһы ҡарамағына күсә. Был хәл 1917 йылдағы революцияға тиклем шулай дауам итә. Унан һуң бөтә мөлкәте национализациялана һәм тулыһынса Кесе һәм Ҙур театрҙарға бүленә.

Оҙаҡ йылдар буйына Мәскәү театр мәҙәниәте тарихы Ҙур театр менән бәйле.

Петр театры — Меддокс театры үҙгәртергә

Театр тарихын 17 (28) март, 1776 йыл менән һанай башлайҙар. Был саҡта губерна прокуроры кенәз Петр Васильевич Урусов император Екатерина Икенсенән «һәр бер театр тамашаларын, концерттарҙы, шулай уҡ, воксалдарҙы һәм маскарадтарҙы… тоторға» тигән юғары бойороҡ ала. Кенәз театр төҙөтә башлай, ул —Петровка урамында (Неглинка йылғаһының уң яҡ ярында) урынлаша — һәм Петр театры тип атала[5]. Урусов театры асылғанға тиклем үк янып бөтә һәм кенәз Урусов эште үҙенең компаньонына, инглиз эшҡыуары Майкл (Михаил) Меддоксҡа тапшыра. Меддокс етәкселегендә архитектор Христиан Розберг проекты буйынса 1776—1789 йылдарҙа Ҙур Петр театры төҙөлә[6]. Театрға үҙе торған Петровка урамының исеме бирелә[7].

Өс ҡатлы аҡ ташлы деталдәрҙән торған кирбес бина ағас ҡыйыҡ аҫтында биш ай тигәндә төҙөлөп бөтә һәм Меддокс тарафынан уға 130 мең һум, сметала ҡаралғандан 50 мең һумға артығыраҡ, көмөш аҡса исраф ителә. 1780 йылдың 30 декабрендә театр тантаналы асыла[8]. Театрҙа партер, өс ҡатлы ложа һәм галерея була, ул барлығы 1 мең самаһы тамашасыны һыйҙыра, «икеләтә яҡтыртылған маскерад залы», «кәрт уйнау бинаһы» һәм башҡа махсус биналар була; 1788 йылда театрға яңы түңәрәк зал — «Ротунда» төкәтмәһен өҫтәп һалалар[9]. Башҡа сығанаҡтар буйынса, зал 800 кеше һыйҙырған[7]: «театрҙа ложалы дүрт ҡат һәм ике киң галерея булған. Партерҙа ҡабырғалары ябыҡ ике рәт ултырғыстар торған Бай биҙәлгән ложалар өс йөҙҙән алып мең һум торған. Партерҙың билет хаҡы бер һум була. Театр залы 800 тамашасыны һыйҙырған һәм шул тиклем үк халыҡ галереяларҙа урынлашҡан»[10]. Меддокс театрҙың хужаһы булған 14 йыл эсендә Петр театрында 425 опера һәм балет ҡуйыла. 1794 йылда Меддокс финанс ҡыйынлыҡтары арҡаһында театрҙы ҡаҙнаға тапшырырға мәжбүр була; театр Император театры булып китә[6].

Меддокстың Петр театры 25 йыл буйына эшләй — 1805 йылдың 8 октябрендә театр бинаһы яна. Өс йыл дауамында Мәскәү театр труппалары спектаклдәрен байҙарҙың өйҙәрендә күрһәтә; бер аҙ ваҡыт спектаклдәр Пашковтар биләмәһендә, уларҙың Моховая һәм Оло Никита урамдары мөйөшөндә торған төньяҡ бинаһының ҡанатында күрһәтелә (һуңыраҡ ул мученица Татьянаың университет сиркәүенә әйләнә). Яңы ағас бина К. И. Росси тарафынан Арбат майҙанында төҙөлә. Театрҙа партер, бенуар, өс ҡатлы ложа һәм раек була һәм бында акустика бик һәйбәт була, театрҙың интерьеры рәссам М. И. Скотти тарафынан биҙәлгән. Элекке бысраҡ, батҡаҡлы урамға таш түшәйҙәр, ә театр алдында сәскәләр ултырталар[11]. Дүрт йыл торғандан һуң, Мәскәүҙәге 1812 йылғы янғындан ағас бина юҡҡа сыға[12]. Бынан һуң театр Знаменкалағы Апраксин йортона күсә, ул 1792 йылда архитектор Ф. Кампорези тарафынан төҙөлгән була[12]. Апраксин йортондағы театр бинаһы тығыҙ һәм уңайһыҙ була, унда креслолар урынында тупаҫ буҫтау менән ҡапланған эскәмйәләр торған; театр был бинала торған ваҡытта унда бер нисә тапҡыр янғын була.

Мөһим даталар үҙгәртергә

  • 17 (28) марта 1776(28) марта17 (28) марта 17761776 — день основания Большого театра (создание труппы).
  • 30 декабря 1780 — открытие Петровского театра.
  • 8 октября 1805 — пожар, гибель здания Петровского театра.
  • 1806 — театр получает статус Императорского.
  • 13 апреля 1808 — открытие Нового арбатского императорского театра.
  • 1812 — пожар, гибель здания театра.
  • 1821—1824 — строительство нового здания театра по проекту О. Бове.
  • 6 января 1825 — открытие Большого Петровского театра.
  • 1843 — крупная реконструкция театра по проекту А. С. Никитина.
  • 11 марта 1853 — пожар, гибель здания театра.
  • 14 мая 1855 — утверждение проекта восстановления здания театра Альберта Кавоса.
  • 20 августа 1856 — открытие Большого театра.
  • 16 декабря 1888 — премьера оперы «Борис Годунов» М. Мусоргского.
  • 1895 — капитальный ремонт фундаментов театра.
  • 10 октября 1901 — премьера оперы «Псковитянка» Н. Римского-Корсакова с Ф. И. Шаляпиным в роли Ивана Грозного.
  • 28 февраля 1917 — отмена статуса Императорского театра.
  • 4 мая 1919 — первый симфонический концерт оркестра театра, дирижёр — Сергей Кусевицкий.
  • 7 декабря 1919 — распоряжение о переименовании: Государственный академический Большой театр.
  • 12 декабря 1919 — попытка упразднения[13] Большого театра.
  • 18 февраля 1921 — открытие Бетховенского зала.
  • 1921—1923 реконструкция здания театра под руководством И. И. Рерберга.
  • Февраль 1922 — решение Президиума ВЦИК о продолжении работы Большого театра.
  • 1 февраля 1925 — Торжественное празднование 100-летнего юбилея[14].
  • 1935 — премьера оперы «Леди Макбет Мценского уезда» Д. Шостаковича.
  • 1937 — Большой театр награждён первым орденом Ленина.
  • 15 апреля 1941 — начало реконструкции здания.
  • 1941 — эвакуация театра в Куйбышев.
  • 28 октября 1941 — в здание театра попадает бомба.
  • 26 сентября 1943 — первый спектакль после возвращения из эвакуации.
  • 16 декабря 1948 — премьера оперы Борис Годунов в постановке Леонида Баратова и в сценографии Фёдора Федоровского.
  • 1955 — установка знаменитого «золотого» занавеса на сцене Большого театра. Автор проекта — Фёдор Федоровский.
  • 1956 — балетная труппа впервые отправилась на знаменитые гастроли Большого театра в Лондоне.
  • 1959 — всемирно известный певец Марио дель Монако выступает в опере «Кармен» Ж. Бизе, в партии Хозе (Кармен — И. Архипова).
  • 1960 — мировая премьера оперы «Повесть о настоящем человеке» С. Прокофьева.
  • 1960-е — 1970-е — реконструкция здания.
  • 1961 — Большой театр получает сценическую площадку в кремлёвском Дворце съездов.
  • 1964 — Марлен Дитрих выступает со своей программой шоу «Marlene Expirience». Вызвана под занавес 200 раз.
  • 1964 — Юрий Григорович назначен главным балетмейстером Большого театра.
  • 1968 — премьера балета «Спартак» А. Хачатуряна в постановке Ю. Григоровича.
  • 1975 — завершение реконструкции здания.
  • 1976 — торжественное празднование 200-летия Большого театра. Награждение вторым орденом Ленина.
  • 1982 — премьера балета «Золотой век» Д. Шостаковича в постановке Ю. Григоровича.
  • 4 июля 1985 — Марк Рейзен в возрасте 90 лет исполнил партию Гремина в опере «Евгений Онегин», тем самым став рекордсменом Книги рекордов Гиннеса.
  • 29 ноября 2002 — открытие Новой сцены Большого театра.
  • 2 июля 2005 — закрытие здания Большого театра на реконструкцию[15].
  • 1 октября 2011 — Большой театр сдан в эксплуатацию, спустя 6 лет и 3 месяца[16].
  • 28 октября 2011 — торжественное открытие Большого театра после реконструкции[17][18][19][20].
  • 1 декабря 2011 — возобновление постановки оперы Борис Годунов 1948 года.
  • 14 мая 2013 — концерт-презентация с открытием нового духового органа фирмы «Глаттер-Гёц».
  • 8 июня 2013 — премьера оперы «Князь Игорь» А. Бородина в постановке Ю. Любимова.
  • 2015 — мировая премьера балета «Герой нашего времени» И. Демуцкого.
  • 18 февраля 2016 — премьера оперы «Катерина Измайлова» Д. Шостаковича (дирижёр-постановщик Туган Сохиев, режиссёр-постановщик Римас Туминас).
  • 22 июля 2016 — премьера драматической легенды «Осуждение Фауста» Г. Берлиоза (дирижёр-постановщик Туган Сохиев, режиссёр-постановщик Петер Штайн).
  1. archINFORM (нем.) — 1994.
  2. https://www.nytimes.com/2014/04/08/arts/dance/a-transformed-theater-in-a-transformed-land.html
  3. (unspecified title)
  4. Официальный сайт
  5. Уманский, А. М., 1890—1907
  6. 6,0 6,1 Ларичев, 2011, с. 3
  7. 7,0 7,1 Памятники архитектуры, 1983, с. 484
  8. «Наследие», О. В. Бубнова
  9. Энциклопедия «Москва»(недоступная ссылка)(недоступная ссылка с 14-06-2016 (651 день)).
  10. Зверев, 2006
  11. Хрипунов, 1955, с. 26
  12. 12,0 12,1 Либсон, Кузнецова, 1982, с. 21—22
  13. История Большого театра
  14. Речь А. В. Луначарского на заседании, посвященном столетнему юбилею Большого театра
  15. Реконструкция на сайте Большого театра 2012 йыл 31 октябрь архивланған.
  16. Московские строители сдали в эксплуатацию Большой театр 2013 йыл 21 июль архивланған.
  17. Открытие исторической сцены Большого театра 2013 йыл 29 сентябрь архивланған.
  18. Торжественное открытие исторической сцены Большого театра пройдет в прямом эфире на весь мир 2013 йыл 21 июль архивланған.
  19. Медведев поблагодарил всех, кто принимал участие в реконструкции Большого театра 2013 йыл 21 июль архивланған.
  20. Возвращение Большого

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә