Скоморохов Николай Михайлович

Скоморохов Николай Михайлович (19 май 1920 йыл — 14 октябрь 1994 йыл, Монино) — Бөйөк ватан һуғышының совет осоусы-истребителе, авиация маршалы, ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы, СССР-ҙың атҡаҙанған хәрби осоусыһы (1971), хәрби фәндәр докторы, профессор. СССР Юғары Советының 6-8-се саҡырылыш депутаты (1962—1974).

Скоморохов Николай Михайлович
рус. Николай Михайлович Скоморохов
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР
Хеҙмәт итеүе	СССР
Тыуған көнө	19 май 1920({{padleft:1920|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:19|2|0}})
Тыуған урыны	Белогорское[d], Нижнебанновское муниципальное образование[d], Красноармейский район[d], Һарытау өлкәһе, СССР
Вафат булған көнө	14 октябрь 1994({{padleft:1994|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:14|2|0}}) (74 йәш)
Вафат булған урыны	Мәскәү, Рәсәй
Үлем сәбәбе	авария[d]
Ерләнгән урыны	Новодевичье зыяраты[d]
Сығышы	«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә илле йыл» юбилей миҙалы
Һөнәр төрө	лётчик, яҙыусы, сәйәсмән
Биләгән вазифаһы	СССР Юғары Советы депутаты[d]
Уҡыу йорто	Рәсәй Федерацияһы Ҡораллы Көстәре Генераль штабы Хәрби академияһы[d] Краснодарское высшее военное авиационное училище лётчиков[d] М. В. Фрунзе исемендәге Хәрби академия
Ғилми дәрәжә	хәрби фәндәр докторы[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Хәрби звание	маршал рода войск[d]
Командалыҡ иткән	Ю. А. Гагарин исемендәге Хәрби-һауа академияһы[d]
Һуғыш/алыш	Бөйөк Ватан һуғышы һәм Икенсе бөтә донъя һуғышы
Ғәскәр төрө	военно-воздушные силы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	заслуженный военный лётчик СССР[d] (1971)
Скоморохов Николай Михайлович Викимилектә

Биографияһы

Скоморохов Николай Михайлович 1920 йылдың 19 майында Һарытау губернаһы Лапоть ауылында (хәҙер — Һарытау өлкәһе Красноармейск районы Белогорское ауылы) крәҫтиән ғаиләһендә тыуа. Милләте буйынса — урыҫ.

1930 йылдан Әстерханда йәшәй. 1935 йылға тиклем урта мәктәптә уҡый, һуңынан ФЗУ мәктәбен тамамлай, III Интернационал исемендәге заводта токарь һәм слесарь булып эшләй, китапхана техникумын тамамлай. 1939 йылдан техникумда һәм аэроклубта уҡый.

1940 йылдың декабрендә үҙ теләге менән Ҡыҙыл Армияға китә. 1942 йылдың мартынан Батайск хәрби авиация пилоттар мәктәбен тамамлай.

Ҡатыны — Мария, ҡыҙы — Светлана.

Бөйөк Ватан һуғышы осоро

Скоморохов 1942 йылдың декабрендә рядовой осоусы булып һуғыша башлай, Адлер аэродромынан оса. 1943 йылдың ғинуарында беренсе еңеүен яулай. Кавказ аръяғы, Төньяҡ Кавказ, Көньяҡ-Көнбайыш, 3-сө Украина фронттарында 5-се һәм 17-се һауа армияһы составында һуғыша. Кавказды обороналауҙа һәм азат итеүҙә, Украинаны, Молдованы, Румынияны, Болгарияны, Югославияны, Венгрияны, Чехословакияны азат итеүҙә, дошманды Австрия территорияһында тар-мар итеүҙә ҡатнаша.

Әҙәбиәт

• Скоморохов // Великая Отечественная война 1941–1945: энциклопедия / Гл. ред. М. М. Козлов. — М.: Сов. Энциклопедия, 1985. — С. 653. — 832 с. Архивная копия от 6 июль 2010 на Wayback Machine
• Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.

Һылтанмалар

• Фотографии Н. М. Скоморохова в 31-м иап
• Скоморохов Николай Михайлович // Герои Дона : биобиблиографический справочник / Донская государственная публичная библиотека; сост. Н. Н. Зайцева. Ростов-на-Дону, 2017 — .