Дәғүәт
Дәғүәт (ғәр. دعوة — «саҡырыу», «өндәү»; рус. Дават, дава, дагват) — ислам вәғәзе һәм прозелитизм. Дәғүәт менән шөғөлләнгән мосолман (дәғи, күпл. дүғәт), ҡайһы бер осраҡтарҙа миссионерҙың ислам эквиваленты тип һаналырға мөмкин [1].
| Дәғүәт | |
| ғәр. دَعْوَة |
| Иман шарттары |
| Исламдың биш нигеҙе |
| Шәхестәр |
Тарихы үҙгәртергә
Дәғүәт Ҡөрьәндә үлектәрҙе Яуап Көнөнә саҡырыу мәғәнәһендә ҡулланыла[2]. Дөйөм алғанда, дәғүәт һүҙе Ҡөрьәндә Аллаһ ихтыярына ярашлы йәшәргә саҡырыу мәғәнәһендә ҡулланыла. Шулай итеп, исламдың тәүге быуаттарында, дәғүәт һүҙен йышыраҡ шәриғәт һәм дин һүҙҙәре менән бер үк кимәлдә ҡулланғандар. Тыныс вәғәз нигеҙендә Мөхәммәт Пәйғәмбәр 23 йыл дауамында үҙ ырыуҙаштары араһында ислам диненә өндәгән. 628 йылда Мәҙинә мосолмандары һәм Мәккә мөшриктәре араһында төҙөлгән тыныслыҡ килешеүе исламдың Ғәрәп ярымутрауында таралыуының иң мөһим этабы булып тора. Шуның арҡаһында бөтә Ғәрәбстан буйлап юл тотҡан мосолман дәғүәтселәре исламға 2 йыл эсендә шуға тиклем 18 йыл элеккенән күберәк кеше килтергән.
Дәғүәттең маҡсаттары һәм нигеҙҙәре үҙгәртергә
Ислам теологияһында дәғүәттең маҡсаты — мосолмандарға һәм мосолман булмағандарға берҙән-бер Аллаһҡа табынырға өйрәтеү һәм ислам пәйғәмбәренең тормошо тураһында мәғлүмәт биреү, шулай уҡ ислам динен ҡабул итеүгә саҡырыу[3]. Дәғүәт ярҙамында Мөхәммәт Пәйғәмбәр Ҡөрьән үәхиҙәрен таратҡан, артабан Уның шәкерттәре үҙ заманының кешеләренә өндәү бурысын үҙ өҫтөнә алған.
Дәғүәтсегә талаптар үҙгәртергә
Дәғүәт нигеҙендә вәғәзселәрҙең мәғлүмәтлелеге һәм мәрхәмәтлелеге принцибы ята. Дәғүәттең төп принциптарына түбәндәгеләр ҡарай:
Хәҙерге хәрәкәттәр үҙгәртергә
Хәҙерге тормош дәғүәттең мөһимлеген раҫлай, сөнки һуңғы ваҡытта төрлө исламофоб киң мәғлүмәт сараларының кире йоғонтоһо арта[8]. Ислам ойошмалары һәм дин таратыусылар дәғүәт яһау буйынса әүҙем эш алып бара.
- Йәмәғәте Тәблиғ — 1926 йылда Һиндостанда Мәүләнә Мөхәммәт Ильяс тарафынан ойошторолған аполитик дини хәрәкәт. Хәрәкәттең төп маҡсаты — ҡатнашыусыларҙың киң халыҡ массалары кимәлендә эшләүе һәм мосолмандарға мөрәжәғәте ярҙамында исламдың МөхәммәтПәйғәмбәр күрһәткән дини практикаһына яҡынайтыу[9].
- Әхмәт Дидәт — ислам дине белгесе, яҙыусы һәм дин белгесе. Ул христианлыҡ һәм ислам мөнәсәбәттәре мәсьәләләре буйынса үҙенең хеҙмәттәре менән билдәле, Халыҡ-ара Ислам дәғүәте үҙәгенә нигеҙ һалыусы[10]
- Закир Нәйк — һинд мосолман дин таратыусыһы, Ислам тикшеренеү фонды президенты, Мумбаиҙа Ислам халыҡ-ара мәктәбенә нигеҙ һалыусы.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Oxford Islamic Studies Online
- ↑ Әр-Рум https://ru.quranacademy.org/quran/30:25-25/kul
- ↑ Canard M., 1991
- ↑ Дациев, 2012
- ↑ Әлү Ғимран https://ru.quranacademy.org/quran/3:159-159/kul
- ↑ Ән-Нәхл https://ru.quranacademy.org/quran/16:125-125/kul
- ↑ Ибраһим https://ru.quranacademy.org/quran/14:4-4/kul
- ↑ Мухетдинов, 2007
- ↑ "Таблиг джамаат" запрещен в России. islamnews.ru. Дата обращения: 28 март 2013. Архивировано 11 март 2016 года.
- ↑ Ахмед Дидат — жизнь, посвященная исламскому призыву
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Мухетдинов Д. В. Дагват // Ислам на Нижегородчине: энциклопедический словарь. — Н. Новгород: Медина, 2007. — 208 с. — ISBN 978-5-9756-0021-9.
- Хайретдинов М. З. Все дороги ведут… в Ислам!. — Н. Новгород, 2006.
- Daʿwa / Canard M. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Дациев, Абубакр Как правильно призывать людей к Исламу. Ислам.ру (1 декабрь 2012). Дата обращения: 28 март 2013. Архивировано 28 март 2013 года.
- Dawah 2013 йыл 4 декабрь архивланған. // The Oxford Dictionary of Islam.
- Oxford Islamic Studies Online. Oxfordislamicstudies.com (6 май 2008). Дата обращения: 19 сентябрь 2012. Архивировано 10 апрель 2013 года.
- Ахмед Дидат - жизнь, посвященная исламскому призыву. IMAM.RU. Дата обращения: 28 март 2013. Архивировано из оригинала 22 ғинуар 2013 года.