Рәсәйҙең ете мөғжизәһе

Рәсәйҙең ете мөғжизәһе
	Рәсәйҙең ете мөғжизәһе
Дәүләт	Рәсәй
Башланыу датаһы	2007

Рәсәйҙең ете мөғжизәһе — Рәсәйҙең ете мөғжизәһен эҙләү маҡсатындағы проекты. «Известия» гәзите, «Россия-1» телеканалы һәм «Маяк» радиостанцияһы тарафынан ойошторола. Ете «ил мөғжизәһен» һайлауҙар SMS-тар һәм интернет аша уҙғарыла.

Конкурс өс этапта үтә. Беренсе этапта (2007 йылдың 1 октябренән 2008 йылдың 1 февраленә тиклем) варианттарҙы ҡабул итеү һәм улар буйынса тауыш биреү үткәрелә. Һөҙөмтәлә Рәсәйҙең 7 федераль округынан 49 мөғжизә (һәр федераль округынан 7-шәр мөғжизә). 2008 йылдың 1 февраленән 1 майына тиклем икенсе этап үткәрелә, уның һөҙөмтәһендә конкурс финалистары араһынан 14 финалист һайлап алына. Шул уҡ йылдың 1 майынан 10 июненә тиклем суперфинал үтә һәм Рәсәйҙең 7 мөғжизәһе һайлана. 2008 йылдың 12 июнендә, Рәсәй көнөндә, Ҡыҙыл майҙанда конкурс еңеүселәре иғлан ителә.

2007 йылдың 30 майында Рәсәй туриндустрия союзы «Всемирный следопыт» журналы (Петербург) менән берлектә ошондай уҡ акция иғлан итәләр — «Рәсәйҙең ете мөғжизәһе». Тауыш биреү өсөн «Всемирный следопыт» журналы тарафынан 100 иҫтәлекле урын тәҡдим ителә (журнал үҙенең уҡыусыларынан тейешле тәҡдимдәр йыя, ә тулы исемлекте төҙөү эксперт советына йөкмәтелә). беренсе этар барышында 20 меңдән ашыу тауыш ҡарала. Һөҙәмтәлә 2007 йылдың 7 июлендә 21 лидер билдәләнә. Артабан икенсе этап башлана. Һәр айҙың 7-се көнөндә тауыш биреү һөҙөмтәләре иғлан ителә, «Рәсәйҙең ете мөғжизә» исемлеге 2008 йылдың 7 июлендә халыҡҡа еткерелә.

Рәсәйҙең ете мөғжизәһе

Рәсми церемонияла иғлан итеү тәртибе буйынса.

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Гейзерҙар үҙәне	Камчатка крайы
Байкал	Иркутск өлкәһе, Бүрәт Республикаһы
Петергоф	Санкт-Петербург
Елләнеү бағаналары	Коми
Василий Блаженный Соборы	Мәскәү
Мамай ҡурғаны һәм «Ватан-әсә» монументы	Волгоград	Файл:Soldat on Mamayev kurgan.jpg
Эльбрус — 2-се этап^[1]	Ҡабарҙы-Балҡар, Ҡарасай-Черкес

Конкурс финалистары

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Вовнушки	Ингушетия
Кирилл-Белозерский монастыры	Вологда өлкәһе
Көңгөр мәмерйәһе	Пермь крайы
Новгород кремле	Түбәнге Новгород
Новосибирск зоопаркы	Новосибирск
«Бағаналар» тәбиғәт ҡурсаулығы	Красноярск крайы
Тубыл кремле —1-се этап еңеүсеһе^[2]	Төмән өлкәһе

Конкурс полуфиналистары

Алыҫ Көнсығыш федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Авачин бухта8ы	Камчатка крайы
Мирныйҙағы алмаз карьеарһы	Яҡутстан
Владивосток ҡәлғәһе	Приморье крайы
Кит аллеяһы	Чукот автоном округы
Ключевск түбәһе	Камчатка крайы
Һыуыҡ полюсы	Яҡутстан

Шулай уҡ Гейзерҙар үҙәне (конкурс еңеүселәренең береһе).

Волга буйы федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Калашников автоматы һәм М. Калашников исемендәге Уҡсы ҡорал музейы	Ижевск
Сөйөмбикә манараһы	Ҡазан
Ҡол Шәриф мәсете	Ҡазан
Раиф Богородица монастыры	Ҡазан
Шихандар	Башҡортостан

Шулай уҡ Көңгөр мәмерйәһе һәм Новгород кремле (конкурс финалистары)

Төньяҡ-Көнбайыш федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
«Алёша»	Мурманск	Файл:Монумент Алёша33.jpg
Дәүләт Эрмитажы	Санкт-Петербург
Исаакиевск соборы	Санкт-Петербург
Кижиҙар	Карелия

Шулай уҡ Петергоф һәм Елгә ашалыу бағаналары (еңеүселәр), шулай уҡ Кирилл-Белозерск монастыры (финалист).

Себер федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Белуха	Алтай
Васюган һаҙлыҡтары	Томск өлкәһе	Һүрәттәре юҡ
Бөйөк инеш	Байкал аръяғы крайы
Иволгин дацаны	Бүрәт

Шулай уҡ Байкал (еңеүсе), Новосибирск зоопаркы һәм «Бағаналар» тәбиғәт ҡурсаулығы (финалистар).

Урал федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Арҡайым	Силәбе өлкәһе
Ялуторовск ҡалаһындағы Декабристар музейы	Төмән өлкәһе
Йөрәккүл	Силәбе өлкәһе
Невьян манараһы	Свердловск өлкәһе
Клавиатура һәйкәле	Свердловск өлкәһе
Юрибей йылғаһы	Ямал-Ненец автономиялы округы	Һүрәттәре юҡ

Шулай уҡ Тубыл кремле (финалист).

Үҙәк федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Богородицк һарайы	Тула өлкәһе
Мәскәү дәүләт университеты	Мәскәү
Переславль-Залесский	Ярославль өлкәһе
Троица-Сергиев лавраһы	Мәскәү өлкәһе
Селигер	Новгород өлкәһе Тверь өлкәһе
Смоленск кремле	Смоленск өлкәһе, Тверь өлкәһе

Шулай уҡ Василий Блаженный Соборы (еңеүсе).

Көньяҡ федераль округы

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Һүрәттәр
Баскунчак	Әстерхан өлкәһе
Домбай-Үлгән	Ҡарасай-Черкес Республикаһы
Кавказ дольмендары	Көньяҡ федераль округы
Цейск тарлауығы	Төньяҡ Осетия

Шулай уҡ Мамай ҡурғаны «Ватан-әсә» менән бергә һәм Эльбрус (еңеүсе), шулай уҡ Вовнушки һарай-ҡәлғәһе (финалист).

«Всемирный следопыт» журналы версияһы буйынса Рәсәйҙең ете мөғжизәһе

Еңеүселәр (ТОП-7)

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Тауыштар һаны
Каҙан кремле Благовещен соборы һәм Ҡол Шәриф мәсете менән	Ҡаҙан	46 483
Псков-Печера монастыры, Печора ҡалаһы	Псков өлкәһе	17 183
Һарай майҙаны һәм Ҡышҡы һарай	Санкт-Петербург	17 106
Кижиҙар	Карелия	13 723
Тубыл кремле	Тубыл	13 236
Выборг замогы	Выборг	13 102
Новгород кремле һәм София соборы	Бөйөк Новгород	12 944

Финалистар (ТОП-21)

7 еңеүсенән тыш, тағы ла 14 финалист билдәләнә:

Исеме	Ҡайҙа урынлашҡан	Кол-во голос^[3]	Һүрәттәр
Ҡыҙыл майҙандағы Василий Блаженный ҡорамы (Покровка соборы) һәм Мәскәү Кремле	Мәскәү	519 12
Кёнигсберг соборы	Калининград	335 12
Кирилл-Белозерск монастыры, Кирилл ҡаласығы	Вологда өлкәһе	267 12
Троица-Сергиев лавраһы, Сергиев Посад ҡалаһы	Мәскәү өлкәһе	9 073
Нерлдәге Покров сиркәүе	Владимир өлкәһе	774 8
Дербент ҡалаһындағы Нарын-ҡала	Дағстан	923 7
Мамай ҡурғанындағы комплекс	Волгоград	388 7	Файл:Soldat on Mamayev kurgan.jpg
Соловцы кремле	Архангельск өлкәһе	079 7
Ахун тауындағы манара	Сочи	7 039
Суздаль кремле һәм Богородица Раштыуаһы соборы	Суздаль	955 6
Енисей аша күпер	Красноярск	832 6
Арҡайым	Силәбе өлкәһе	121 6
Әстерхан кремле	Әстерхан	995 5
Иволгин Будда дацаны	Бүрәт Республикаһы	5 063

Полуфиналистар (ТОП-100)

Александр Невский лавраһы Санкт-Петербург
Собор майҙаны ансамбле, Каргополь. Архангельск өлкәһе.
Тмутаракань археологик комплексы, Тамань
Ҙур театр. Мәскәү
Вознесенск кафедраль собор һәм Дон казаклығы һәйкәлдәре. Новочеркасск, Ростов өлкәһе.
В. И. Ленин исемендәге Волга-Дон каналы. Волга-Дон
Волхов ГЭС-ы һәм плотина. Ленинград өлкәһе
Сталин осорондағы бейек йорттар Мәскәү
Гатчин баҡса-парк ансамбле Ленинград өлкәһе
Шлюздар һәм каналдар ҡала комплексы. Вышний Волочёк, Тверь өлкәһе.
Һарай күпере Санкт-Петербург
Екатерина һарайы һәм Янтарь бүлмәһе, Пушкин Санкт-Петербург
Ивангород ҡәлғәһе Ленинград өлкәһе
Избор ҡәлғәһе Псков өлкәһе
Михайлов замогы Санкт-Петербург
Ипатьев монастыры Кострома
Исаакиев соборы Санкт-Петербург
Ҡазан соборы Санкт-Петербург
Заячий утрауындағы таш лабиринттар, Соловцы утрауҙары Архангельск өлкәһе
Ҡытай-ҡала Москва
Коневец монастыры Ленинград өлкәһе
Константин һарайы в Стрельне. Санкт-Петербург
Копор ҡәлғәһе Ленинград өлкәһе
Вологда кремле. Вологда
Кремль. Түбәнге Новгород
Ростов кремле Ростов Великий
Иҫке Ладогала Изге Георгий ҡәлғәһе һәм соборы Ленинград өлкәһе
Орешек ҡәлғәһе, Шлиссельбург Ленинград өлкәһе
Кронштадт форттары. Санкт-Петербург
Ҡала үҙәгендәге Сауҙәғәр кварталдары һәм Ангара аша күпер Иркутск
Минеральные Воды — Кисловодск — Ессентуки курорт комплексы Ставрополь крайы
Йәйге баҡса Санкт-Петербург
Еңеү паркы (Һарытау) Һарытау
Мәсеттәр һәм хан мавзолейҙары, Касимов, Рязань өлкәһе
Валаам утрауындағы Монастырь комплексы Карелия
«Малые Корелы» ағас биҙәү музейы. Архангельск
Никола Диңгеҙ соборы, Кронштадт. Санкт-Петербург
Новодевичий монастырь Мәскәү
Новоиерусалим монастыры, Истра Мәскәү өлкәһе
Академгородок. Новосибирск
«Азия үҙәге» обелискы, Кызыл. Тыва Республикаһы
Оптина пустынь монастыры Калуга өлкәһе
Останкин телебашняһы. Мәскәү
Павлов баҡса-парк ансамбле Санкт-Петербург
Ленин башы Улан-Удэ
Клавиатура һәйкәле. Екатеринбург
Пётр I һәйкәле («Медный всадник») Санкт-Петербург
Пермь ағас аллалары, Пермь галереяһы Пермь
Петроглифтар Карелия
Петропавловск ҡәлғәһе Санкт-Петербург
Никола соборының "йөҙөп йөрөүсе колокольняһы, Калязин Тверь өлкәһе
Братск ГЭС-ының плотинаһы Иркутск өлкәһе
Приоратск һарайы, Гатчина Ленинград өлкәһе
«Царицын» тәбиғәт-тарихи парк Мәскәү
Псковский кремль. Псков
Вотоварҙағы Сейды тауҙары Карелия
«Горгиппия» архиелогик ҡурсаулыҡта «Геракл склепы», Анапа, Краснодар крайы
Смоленск кремле Смоленск
Смольный соборы. Санкт-Петербург
Спас-Преображенск һәм Никола соборы, Переяславль-Залесский Ярославль өлкәһе
Спас монастырының Спас-Преображенск соборы, Илья Пәйғәмбәр сиркәүе һәм Иоанн Предтеча сиркәүе Ярославль
Васильевск утрауының стрелкаһы Санкт-Петербург
Тихвин монастыры Ленинград өлкәһе
Троицк соборы, Муром Владимир өлкәһе
Университет комплексы Томск
«Архангельское» усадьба ансамбле Мәскәү өлкәһе
«Кусково» усадьба ансамбле Мәскәү
«Абрамцево» усадьба ансамбле Мәскәү өлкәһе
«Останкино» музей-усадьбаһыМәскәү
Успенский һәм Вознесенский соборы Звенигород, Мәскәү өлкәһе
Успенский һәм Дмитриевский соборы Владимир
Ферапонтов монастыры, Кириллов. Вологда өлкәһе
Петродворец фонтандары Санкт-Петербург
Ҡанда ҡорам Екатеринбург
Христос Ҡотҡарыусы ҡорамы Мәскәү
«Спас на Крови» Санкт-Петербург
Борис һәм Глеб сиркәүе, Кидекша ауылы Владимир өлкәһе
Коломенскийҙағы Вознесение сиркәүе Мәскәү
Ильин урамындағы Спас Преображения сиркәүе Бөйөк Новгород

Иҫкәрмәләр

↑ Вести.Ru: Эльбрус лидирует среди «чудес России»
↑ Вести.Ru: Завершился первый этап конкурса «Семь чудес России»
↑ https://web.archive.org/web/20080702112111/http://www.vsled.ru/projects.asp Представлены последние промежуточные итоги голосования, поскольку итоговое количество голосов за объекты с 8 по 21 место не публиковалось.

Һылтанмалар

[1] Вести.Ru: Эльбрус лидирует среди «чудес России»

[2] Вести.Ru: Завершился первый этап конкурса «Семь чудес России»

[3] ttps://web.archive.org/web/20080702112111/http://www.vsled.ru/projects.asp Представлены последние промежуточные итоги голосования, поскольку итоговое количество голосов за объекты с 8 по 21 место не публиковалось.

[1]

[2]

[3]