Свердловск өлкәһе
Свердло́вск өлкәһе — Рәсәй Федерацияһы субъекты, Урал федераль округына ингән өлкә. Башҡортостан Республикаһы, Пермь крайы, Төмән, Ҡурған һәм Силәбе өлкәләре менән сиктәш. Көньяҡ өлөшө Тарихи Башҡортостан биләмәләренә инә.
Рәсәй Федерацияһы субъекты | |||||
Свердловск өлкәһе | |||||
| |||||
![]() | |||||
Административ үҙәк |
Екатеринбург | ||||
17 | |||||
- Барлығы |
194 307 км² | ||||
- Барлығы |
4 315 830 (2013) 22.21/км² | ||||
- Барлығы (ағым. хаҡ.) |
1 033,7 млрд. һум (2010) 214,9 мең һум | ||||
Урал | |||||
Губернатор |
Куйвашев Евгений Владимирович | ||||
66, 96 | |||||
RU | |||||
YEKT һәм Азия/Екатеринбург[d][1] | |||||
Бүләктәре: |
![]() ![]() |
Дәүләт ҡоролошо Үҙгәртергә
Свердловск өлкәһе Уставына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә.
Башҡарма власть Үҙгәртергә
Свердловск өлкәһе Губернаторы — Свердловск өлкәһе башлығы һәм Свердловск өлкәһенең иң юғары вазифалы кешеһе. Свердловск өлкәһе Хөкүмәте етәксеһе. Свердловск өлкәһе Хөкүмәте статусы һәм хоҡуғы Свердловск өлкәһе Уставы менән билдәләнғән.
Закондар сығарыу власы Үҙгәртергә
Өлкә Парламенты — Свердловск өлкәһе Закондар сығарыу йыйылышы.
Билдәле шәхестәр Үҙгәртергә
- Башенёв Валерий Алексеевич (22.02.1942), совет һәм Рәсәй баянсыһы, педагог, юғары мәктәп һәм музыкаль-йәмәғәт эшмәкәре. Профессор (2003). Дуҫлыҡ ордены кавалеры (2013). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987). Сығышы менән Карпинск ҡаалаһынан.
Административ ҡоролошо Үҙгәртергә
1996 йылда Өлкә власть органдары координациялау өсөн өлкәлә 5 Идара итеү округтары төҙөлә:
- Төньяҡ (Краснотурьинск),
- Көнбайыш (Первоуральск),
- Тау заводы (Түбәнге Тагил),
- Көнсығыш (Ирбит)
- Көньяҡ (Каменск-Уральский).
Бер нисә район (Екатеринбург һәм уның тирәһендәге райондар) бер ниндәй ҙә округҡа ла инмәй.
Ҡала огругтары Үҙгәртергә
№ | Исем | Адм. үҙәк | ОКАТО коды | Административ-территориаль берәмек | Идара итеү округы | Халҡы (2010)[2] | Территория, км²[3][4] | Халыҡ тығыҙлығы, кеше/км² |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Алапаевск ҡалаhы | Алапаевск | 65 403 000 | Алапаевск | Көнсығыш | 44 455 | 1081,98 | 41,11 |
2 | Алапаевск муниципаль берәмеге | Алапаевск | 65 201 000 | Алапаевск районы | Көнсығыш Идара итеү округы | 26 542 | 4282,2 | 6,2 |
3 | Арамил ҡала округы | Арамил | 65 241 503 | Сысерт районы | — | 17 446 | 21,81 | 799,91 |
4 | Артёмов ҡала округы | Артёмов | 65 202 000, 65 406 000 |
Артёмов районы | Көнсығыш | 60 230 | 2027 | 29,71 |
5 | Әртә ҡала округы | Әртә | 65 203 000 | Әртә районы | Көнбайыш | 29 624 | 2773,98 | 10,68 |
6 | Асбест ҡала округы | Асбест | 65 409 000 | Асбест | Көньяҡ | 71 315 | 767,9 | 92,87 |
7 | Әшит ҡала округы | Әшит | 65 204 000 | Әшит районы | Көнбайыш | 16 807 | 2071,6 | 8,11 |
8 | Белояр ҡала округы | Белояр | 65 209 000 | Белояр районы | Көньяҡ | 34 583 | 1323,29 | 26,13 |
9 | Берёзов ҡала округы | Берёзов (Свердловск өлкәһе) | 65 412 000 | Берёзов | — | 68 772 | 1126 | 61,08 |
10 | Бисерт ҡала округы | Бисерть | 65 228 558 | Нижнесергин районы | Көнбайыш | 10 661 | 1289 | 8,27 |
11 | Богданович ҡала округы | Богданович | 65 210 000, 65 416 000 |
Богданович районы | Көньяҡ | 47 027 | 1498 | 31,39 |
12 | Верхнее Дуброво ҡала округы Верхнее Дуброво]] | Верхнее Дуброво | 65 209 555 | Белояр районы | Көньяҡ | 4791 | 33,9 | 141,33 |
13 | Верх-Нейвин ҡала округы | Верх-Нейвин | 65 227 562 | Невьян районы | Тау заводы | 5098 | 86,1 | 59,21 |
14 | Үрге Салда ҡала округы | Верхняя Салда | 65 211 000, 65 424 000 |
Верхнесалдин районы | Тау заводы | 49 527 | 1847,2 | 26,81 |
15 | Үрге Тагил ҡала округы | Верхний Тагил | 65 453 503 | Кировград | Тау заводы | 13 570 | 310,573 | 43,69 |
16 | Верхняя Пышма ҡала округы | Верхняя Пышма | 65 420 000 | Верхняя Пышма | Көнбайыш | 72 509 | 1044,93 | 69,39 |
17 | ҡала округы Верхняя Тура | Верхняя Тура | 65 470 503 | Кушва | Тау заводы | 9502 | 265,4 | 35,8 |
18 | ҡала округы Верхотур | Верхотурье | 65 212 000 | Верхотур районы | Төньяҡ | 16 802 | 4926 | 3,41 |
19 | Волчан ҡала округы | Волчанск | 65 445 503 | Карпинск | Төньяҡ | 10 261 | 470,8 | 21,79 |
20 | Гарин ҡала округы | Гари | 65 215 000 | Гарин районы | Төньяҡ | 4904 | 16774 | 0,29 |
21 | Ҡала округырноураль ҡала округы | Ҡала округырноураль | 65 232 000 | Приҡала округырод районы | Тау заводы | 34 905 | 7432,6 | 4,7 |
22 | ҡала округы Дегтярск | Дегтярск | 65 484 503 | Ревда | Көнбайыш | 15 567 | 167 | 93,22 |
23 | муниципаль берекмә «ҡала Екатеринбург» | Екатеринбург | 65 401 000 | Екатеринбург | — | 1 383 179 | 1142,9 | 1210,24 |
24 | ҡала округы Зареч | Зареч | 65 426 000 | Зареч | Көньяҡ | 29 765 | 299,27 | 99,46 |
25 | Ивдель ҡала округы | Ивдель | 65 428 000 | Ивдель | Төньяҡ | 24 519 | 20785,57 | 1,18 |
26 | муниципаль берекмә ҡала Ирбит | Ирбит | 65 432 000 | Ирбит | Көнсығыш | 38 357 | 64,23 | 597,18 |
27 | Ирбитское муниципаль берекмә | Пионер | 65 218 000 | Ирбит районы | Көнсығыш | 30 331 | 4722 | 6,42 |
28 | Камен ҡала округы | ҡала типлы ҡасаба Мартюш | 65 222 000 | Камен районы | Көньяҡ | 28 111 | 2141 | 13,13 |
29 | ҡала Каменск-Уральск | Каменск-Уральск | 65 436 000 | Каменск-Уральск | Көньяҡ | 176 572 | 144,08 | 1225,51 |
30 | Камышлов ҡала округы | Камышлов | 65 440 000 | Камышлов | Көнсығыш | 26 870 | 51,75 | 519,23 |
31 | ҡала округы Карпинск | Карпинск | 65 445 000 | Карпинск | Төньяҡ | 31 859 | 5523,32 | 5,77 |
32 | Качканар ҡала округы | Качканар | 65 448 000 | Качканар | Төньяҡ | 43 679 | 318,39 | 137,19 |
33 | Кировград ҡала округы | Кировград | 65 443 000 | Кировград | Тау заводы | 27 726 | 661,627 | 41,91 |
34 | ҡала округы Краснотурьинск | Краснотурьинск | 65 456 000 | Краснотурьинск | Төньяҡ | 65 062 | 718,93 | 90,5 |
35 | ҡала округы Красноуральск | Красноуральск | 65 460 000 | Красноуральск | Төньяҡ | 25 541 | 1627,2 | 15,7 |
36 | Красноуфимск ҡала округы | Красноуфимск | 65 468 000 | Красноуфимск | Көнбайыш | 40 445 | 428 | 94,5 |
37 | Красноуфимск округы | Красноуфимск | 65 224 000 | Красноуфимск районы | Көнбайыш | 28 077 | 3411,8 | 8,23 |
38 | Кушвин ҡала округы | Кушва | 65 470 000 | Кушва | Тау заводы | 40 769 | 2386 | 17,09 |
39 | ҡала округы «ҡала Лесной» | Лесной | 65 540 000 | ЗАТО Лесной | Төньяҡ | 52 476 | 359,38 | 146,02 |
40 | Малышев ҡала округы | Малышева | 65 409 562 | Асбест | Көньяҡ | 11 042 | 154,5 | 71,47 |
41 | Махнёвское муниципаль берекмә[5] | ҡала типлы ҡасаба Махнёво | 65 201 000 | Алапаев районы | Көнсығыш | 7071 | 5754 | 1,23 |
42 | Невьян ҡала округы | Невьянск | 65 227 000, 65 473 000 |
Невьян районы | Тау заводы | 42 742 | 1842,2 | 23,2 |
43 | Нижнетурин ҡала округы | Нижняя Тура | 65 478 000 | Нижняя Тура | Төньяҡ | 28 000 | 1939,9 | 14,43 |
44 | ҡала Нижний Тагил | Нижний Тагил | 65 232 000, 65 476 000 |
Нижний Тагил | Тау заводы | 365 433 | 298 | 1226,29 |
45 | ҡала округы «Нижняя Салда» | Нижняя Салда | 65 477 000 | Нижняя Салда | Тау заводы | 17 939 | 590,8 | 30,36 |
46 | Новолялин ҡала округы | Нов Ляля | 65 229 000 | Новолялин районы | Төньяҡ | 23 564 | 6205,96 | 3,8 |
47 | Новоураль ҡала округы | Новоуральск | 65 542 000 | ЗАТО Новоуральск | Тау заводы | 88 308 | 421 | 209,76 |
48 | ҡала округы Пелым | Пелым | 65 428 561 | Ивдель | Төньяҡ | 4171 | 4905,3 | 0,85 |
49 | ҡала округы Первоуральск | Первоуральск | 65 480 000 | Первоуральск | Көнбайыш | 148 896 | 2053,75 | 72,5 |
50 | Полев ҡала округы | Полев | 65 482 000 | Полев | Көнбайыш | 71 220 | 1550,58 | 45,93 |
51 | Пышмин ҡала округы | Пышма | 65 233 000 | Пышмин районы | Көнсығыш | 20 614 | 1899,05 | 10,85 |
52 | ҡала округы Ревда | Ревда | 65 484 000 | Ревда | Көнбайыш | 63 368 | 1106 | 57,29 |
53 | Режев ҡала округы | Реж | 65 236 000, 65 486 000 |
Режев районы | — | 48 435 | 1949,37 | 24,85 |
54 | ҡала округы Рефтин | Рефтин | 65 409 567 | Асбест | Көньяҡ | 16 496 | 24,44 | 674,96 |
55 | ҡала округы ЯАТБ Свобод | Свобод | 65 570 000 | Свобод ЯАТБ | Тау заводы | 8198 | 279,7 | 29,31 |
56 | Североураль ҡала округы | Североуральск | 65 490 000 | Североуральск | Төньяҡ | 44 776 | 3503,7 | 12,78 |
57 | Серов ҡала округы | Серов | 65 238 000, 65 492 000 |
Серов, Серов районына инә |
Төньяҡ | 108 522 | 6690 | 16,22 |
58 | Сосьвин ҡала округы | Сосьва | 65 238 000 | Серов районы | Төньяҡ | 16 346 | 4813 | 3,4 |
59 | ҡала округы Среднеуральск | Среднеуральск | 65 420 505 | Верхняя Пышма | Көнбайыш | 20 771 | 83,8 | 247,86 |
60 | ҡала округы Староуткинск | Староуткинск | 65 257 554 | Шалин районы | Көнбайыш | 3072 | 612 | 5,02 |
61 | ҡала округы Сухой Лог | Сухой Лог | 65 240 000, 65 494 000 |
Сухолож районы | Көньяҡ | 49 005 | 1682,4 | 29,13 |
62 | Сысерт ҡала округы | Сысерть | 65 241 000 | Сысерт районы | — | 60 245 | 2087,7 | 28,86 |
63 | Тавдин ҡала округы | Тавда | 65 248 000, 65 496 000 |
Тавдин районы | Көнсығыш | 42 306 | 6539,4 | 6,47 |
64 | Талицкий ҡала округы | Талица | 65 249 000 | Талицкий районы | Көнсығыш | 47 309 | 4447,8 | 10,64 |
65 | Тугулым ҡала округы | Тугулым | 65 250 000 | Тугулым районы | Көнсығыш | 22 581 | 3332 | 6,78 |
66 | Турин ҡала округы | Туринск | 65 254 000 | Турин районы | Көнсығыш | 28 274 | 7474,2 | 3,78 |
67 | муниципаль берекмә «посёлок Ураль» | Ураль | 65 572 000 | ЯАТБ п. Ураль | Көньяҡ | 2444 | 10,01 | 244,16 |
68 | Шалин ҡала округы | Шаля | 65 257 000 | Шалин районы | Көнбайыш | 20 762 | 4852,2 | 4,28 |
Муниципаль райондар Үҙгәртергә
Муниципаль районы | Адм. үҙәк | Код ОКАТО | Ауыл һәм ҡала пункттар | халыҡ (2010)[2] | Территория, км²[3][4] | Халыҡ тығыҙлығы, кеше/км² |
---|---|---|---|---|---|---|
Байкалов муниципаль районы | Байкалово | 65 208 000 | Баженовское, Байкаловское, Краснополянское (ауыл биләмәләр) | 16 294 | 2293,7 | 7,1 |
Камышлов муниципаль районы | Камышлов | 65 223 000 | Восточное, Галкинское, Зареченское, Калиновское, Обуховское (ауыл биләмәләр) | 28 162 | 2216,6 | 12,71 |
Түбәнге Һырға районы | Түбәнге Һырға | 65 228 000 | Верхние Серги, Дружининское, Михайловское муниципаль берекмә, Атиг, Нижнесергинское (ҡала биләмәләре); Кленовское ауыл биләмәһе |
44 453 | 3689,8 | 12,05 |
Слободо-Турин муниципаль районы | Туринск Слобода | 65 239 000 | Ницинское, Сладковское, Слободо-Туринское, Усть-Ницинское (ауыл биләмәләр) | 15 091 | 2709 | 5,57 |
Таборин муниципаль районы | Таборы | 65 245 000 | Кузнецовское, Таборинское, Унже-Павинское (ауыл биләмәләр) | 3574 | 11367 | 0,31 |
Иҫкәрмәләр Үҙгәртергә
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
- ↑ 2,0 2,1 Итоги переписи 2010
- ↑ 3,0 3,1 Официальный сайт Правительства Свердловской области
- ↑ 4,0 4,1 Геральдика Свердлов области 2013 йылдың 21 октябрь көнөндә архивланған.
- ↑ Махнёвское муниципаль берекмә 2013 йылдың 9 октябрь көнөндә архивланған.
Һылтанмалар Үҙгәртергә
- Свердловск өлкәһе // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.