Волгоград

Волгоград (рус. Волгоград — Рәсәй Федерацияһының Европа өлөшөнөң көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан ҡала. Волгоград өлкәһенең административ үҙәге. Ҡалала 1 миллион 13 меңдән артығыраҡ кеше йәшәй (2018). Был күрһәткес буйынса илдә 15-се урынды биләй. (Мәскәү, Санкт-Петербург, Новосибирск, Екатеринбург, Түбәнге Новгород, Ҡазан, Силәбе, Омск, Һамар, Дондағы Ростов, Өфө, Красноярск, Пермь, Воронеж ҡалаларынан һуң).

Волгоград
Флаг
Нигеҙләү датаһы	1589
Рәсми атамаһы	Волгоград
Хөрмәтенә аталған	Волга
Этнохороним	volgogradenc, volgogradenca, волгоградец, волгоградка, волгоградцы, валгаградзец, валгаградка һәм валгаградцы
Нигеҙләүсе	Засекин, Григорий Осипович[d], Роман Васильевич Алферьев[d] һәм Иван Афанасьевич Нащокин[d]
Дәүләт	Рәсәй
Административ үҙәге	Волгоград өлкәһе һәм Городской округ город Волгоград[d]
Административ-территориаль берәмек	Городской округ город Волгоград[d]
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Волга
Хөкүмәт башлығы	Андрей Владимирович Косолапов[d]
Халыҡ һаны	1 015 586 кеше (2017)
Административ рәүештә бүленә	Тракторозаводский район (Волгоград)[d], Краснооктябрьский район (Волгоград)[d], Центральный район[d], Дзержинский район[d], Ворошиловский район (Волгоград)[d], Советский район[d], Кировский район[d] һәм Красноармейский район[d]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	80 метр
Сәғәт бүлкәте	UTC+4:00[d] һәм UTC+3:00[d]
Туғандаш ҡала	Ковентри[d], Острава, Кеми, Льеж, Дижон, Турин, Порт-Саид, Ченнаи, Хиросима[d], Райниккендорф[d], Хемниц, Русе[d], Гирин[d], Крушевац, Тирасполь, Плоньск[d], Сандански, Орландо[d], Олевано-Романо[d], Кливленд, Торонто, Чэнду, Ереван, Измир, Ортона[d], Кёльн[d], Киев һәм Констанца
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Герой-ҡалалар
Мираҫ статусы	Рәсәйҙең мәҙәни мираҫ объекты[d]
Майҙан	859 км²
Почта индексы	400001–400138
Рәсми сайт	volgadmin.ru​ (рус.)
Святой покровитель	Александр Невский
Беренсе яҙма телгә алыу	1579
Урындағы телефон коды	8442
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы	Категория:Похороненные в Волгограде[d]
Экономика темы	экономика Волгограда[d]
Категория для видов элемента	Category:Views of Volgograd[d]
Волгоград Викимилектә

1925 йылға тиклем атамаһы Цари́цын, 1925 йылдан 1961 йылғаса — Сталингра́д була. Герой-ҡала. Граждандар һуғышы йылдарында Царицынды обороналауҙың һәм Бөйөк Ватан һуғышындағы Сталинград алышының мөһим пункты.

Географияһы

Волга йылғаһы ярында урынлашҡан.

Мәғариф

1. Волгоград дәүләт университеты
2. Волгоград дәүләт аграр университеты
3. Волгоград дәүләт медицина университеты
4. Волгоград дәүләт техник университеты
5. Волгоград дәүләт социаль-педагогия университеты

Климаты

Ҡала климаты
Күрһәткес	Ғин	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Йыл
Абсолют максимум, °C	12,3	15,9	20,5	29,2	37,2	39,4	40,2	42,6	37,8	31	18,5	12,3	42,6
Уртаса максимум, °C	−3,5	−3,3	3,3	14,5	21,4	26,4	29,3	28,1	21,3	12,7	3,4	−2	12,7
Уртаса температура, °C	−6,3	−6,6	−0,5	9,2	15,9	21	23,6	22,3	15,6	8	0,3	−4,7	8,2
Уртаса минимум, °C	−9,2	−9,9	−4	4,1	10,1	15,1	17,5	16,2	10,3	3,9	−2,5	−7,6	3,7
Абсолют минимум, °C	−33	−32,5	−25,8	−12,8	−1,1	2	7,2	4,5	−1,5	−12,2	−25,8	−27,8	−33
Яуым-төшөм нормаһы, мм	38	30	28	28	39	41	35	30	29	29	34	45	406
Сығанаҡ: Погода и Климат Нормы за период 1981 — 2010 гг.

Транспорты

Волгоград — илдең эре транспорт-логистик үҙәге.

Билдәле шәхестәре

• Новокщенов Василий Сергеевич (1899—21.12.1975), инженер. 1943—1951 һәм 1955—1964 йылдарҙа Өфө нефть эшкәртеү заводының баш инженер урынбаҫары. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Сталин премияһы лауреаты (1949). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1944).
• Барыкин Николай Петрович (11.08.1938), инженер-металлург-ғалим, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1973—1988 йылдарҙа Өфө авиация институтының кафедра мөдире. Техник фәндәр докторы (1992), профессор (1996). Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1988).
• Шитова Светлана Николаевна (12.02.1936), этнограф, тарих фәндәре кандидаты (1968). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2003).

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар

• Официальный сайт Администрации г. Волгограда