Киселёв Иван Александрович
Киселёв Иван Александрович (16 август 1920 йыл — 3 ғинуар 2008 йыл) — хәрби эшмәкәр, генерал-майор (1967). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан танкист. СССР-ҙың 3-сө саҡырылыш Юғары Советы депутаты (1950—1954). Советтар Союзы Геройы (1945).
Киселёв Иван Александрович | |
Зат | ир-ат |
---|---|
Гражданлыҡ | СССР |
Хеҙмәт итеүе | СССР |
Тыуған көнө | 16 август 1920 |
Тыуған урыны | Архангел, Стәрлетамаҡ өйәҙе, Өфө губернаһы, РСФСР |
Вафат булған көнө | 3 ғинуар 2008 (87 йәш) |
Вафат булған урыны | Мәскәү, Рәсәй |
Ерләнгән урыны | Троекуров зыяраты[d] |
Һөнәр төрө | сәйәсмән |
Биләгән вазифаһы | СССР Юғары Советы депутаты[d] |
Уҡыу йорто | М. В. Фрунзе исемендәге Хәрби академия |
Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
Хәрби звание | өлкән лейтенант[d] |
Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
Ғәскәр төрө | танк ғәскәрҙәре[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
Биографияһы
үҙгәртергәИван Александрович Киселёв хеҙмәткәр ғаиләһендә тыуа. Урыҫ.
Тыуған ауылында ете йыллыҡ мәктәпте тамамлай, шунан Белорет ҡалаһындағы ФЗО мәктәбенә уҡырға инә. Белорет металлургия комбинатының ҡорос сымдар заводында эшләй. 1938 йылда Дәүләкән ауыл хужалығы техникумына уҡырға инә, ике курсын тамамлап өлгөрә.
1940 йылдың октябрь айында Башҡорт АССР-ының Дәүләкән район хәрби комиссариаты тарафынан Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл Армияһы сафына саҡырыла. Хәрби хеҙмәттә сағында кесе лейтенант курстарын, 1943 йылда 2-се Харьков танк хәрби училищеһын тамамлай. 1943 йылдың майынан Бөйөк Ватан һуғышы фронттарында. 1943 йылдан ВКП(б) ағзаһы.
Висла-Одер һөжүм операцияһы барышында айырыуса батырлыҡ күрһәтә. 1945 йылдың 15 ғинуарында уның взводы Юзефув тораҡ пункты районында, Польшаның Зволень ҡалаһынан 5 километр көнбайышҡараҡ, дошмандың сигенеп барған артиллерия колоннаһын һәм две автомашиналар колоннаһын юҡ итә. 1945 йылдың 18 ғинуарында Польшаның Лодзь ҡалаһы өсөн барған һуғышта И. А. Киселёв дошмандың ике танкыһын, дүрт орудияһын һәм бер нисә һалдатын юҡ итә.
Һуғыштан һуң СССР-ҙың Ҡораллы Көстәрендә хеҙмәт итеүен дауам итә. 1949 йылда Бронетанк ғәскәрҙәре хәрби академияһының команда факультетын һәм М. В. Фрунзе исемендәге Хәрби академия эргәһендәге академик курстарҙы тамамлай. Полк, артабан дивизия менән командалыҡ итә.
1950—1954 йылдарҙа СССР Юғары Советы депутаты.
СССР Министрҙар Советының 1967 йылдың 25 октябрендәге ҡарары менән полковник Киселёв Иван Александровичҡа «генерал-майор» званиеһы бирелә.
1981 йылда отставкаға китерҙән алда корпус командиры урынбаҫары вазифаһын биләй. Мәскәүҙә йәшәй.
2008 йылдың 3 ғинуарында вафат була[1]. Мәскәүҙә Троекуров зыяратында ерләнә (7-се участка).
Батырлығы
үҙгәртергәНаградалары
үҙгәртергә- СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 27 февралендәге Указы менән «командованиеның хәрби заданиеларын өлгөлө итеп үтәгәне һәм шул ваҡытта батырлыҡ һәм ҡаһарманлыҡ күрһәткәне өсөн» өлкән лейтенант Киселёв Иван Александровичҡа «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә һәм Ленин ордены менән «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 5157) тапшырыла.
Наградланған:
- ике Ҡыҙыл Байраҡ ордены менән;
- Александр Невский ордены менән;
- ике 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены менән;
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены менән;
- «СССР Ҡораллы Көстәрендә Тыуған илгә хеҙмәт иткәне өсөн» III дәрәжәләге орден менән;
- «Почёт Билдәһе» ордены менән;
- миҙалдар менән.
Хәтер
үҙгәртергә- 2005 йылда И. А. Киселевтың исеме Мәскәү ҡалаһы Хорошёв районыныңа Почёт таҡтаһына индерелә.
- 42-се мәктәп-интернаттың Хорошев районынан сыҡҡан Геройҙар музейында И. А. Киселевтың һуғыш һәм хеҙмәт батырлыҡтары яҡтыртылған стенд бар[2].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Башинформ.рф. Сегодня исполняется 90 лет со дня рождения Героя Советского Союза Ивана Киселёва.
- ↑ А. И. Елагин. Памяти товарища 2014 йыл 25 май архивланған..
Сығанаҡтар
үҙгәртергә- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Киселёв Иван Александрович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 13 август 2021)
- Киселёв Иван Александрович . «Герои страны» сайты.
- Киселёв Иван Александрович.
- Киселёв Иван. 2007 йыл 11 декабрь архивланған. Герои Советского Союза 2007 йыл 11 декабрь архивланған..
- А. И. Елагин. Памяти товарища 2014 йыл 25 май архивланған..