Зөлхизә, йәки Зү әл-хижә (ғәр. ذو الحجة‎) — Мосолман календарында 12-се ай. Был дүрт харам айҙың береһе (рәжәб, зөлхизә, зөлҡәғиҙә, мөхәррәм). Бигерәк тә тәүге ун көнө юғары баһалана (был көндәрҙә ураҙа тотоу сөннәт).

Зөлхизә
Алдағы Зөлҡағиҙә
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе Мөхәррәм
От начала прошло 12 ай
Иман шарттары

Тәүхид
Фәрештәләр
Китаптар
Пәйғәмбәрҙәр
Яуап көнө
Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт
Намаҙ
Ураҙа
Зәкәт
Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт
Ислам пәйғәмбәрҙәре
Сәхәбәләр
Хәлифәләр

Исламға тиклем был айҙа ғәрәптәр мәймүн (ميمون) тип атаған.

Зөлхизә айы — хаж ҡылыу айы. Мәккә. Ҡәғбәтулла мәсете

Ваҡиғалар үҙгәртергә

7 көн үҙгәртергә

  • 114 һ.й. — имам Мөхәммәт әл-Бәкирҙең үлеме

9 көн үҙгәртергә

10 көн үҙгәртергә

  • Ҡорбан байрамы
  • 270 һ.й. — Әбү Иса әт-Тирмизи Жәми әт-Тирмизи тигән хәҙистәр йыйынтығын тамамлай.
  • 1121 йыл — фатими вәзире Әл-Әфдәл Шаһиншаһты үлтереү[1]

18 көн үҙгәртергә

  • Ғадир Һум — шиғый байрамы[2]

26 көн үҙгәртергә

Зөлхизә айы — әҙәбиәттә үҙгәртергә

Зөлхизә айы — хаж ҡылыр ай. Шуға күрә ошо ғибәҙәткә бәйле юлъяҙмаларҙа йыш телгә алына, сөнки айҙың билдәле бер көндәрендә тауаф ҡылыу, сәғи, Ғәрәфә тауында тороу, ҡорбан салыу, шайтандарға таш атыу кеүек ғибәҙәттәр башҡарыла. Хажиә һәм яҙыусы Гүзәл Ситдиҡованың «Йәннәт баҡсаһы» тигән китабынан өҙөктәр:

 

Зөлхизәлә — хаж ҡылыныр айҙа — Ғәрәбстан да, күрше дәүләттәр ҙә изге сәфәргә сығыусыларҙы ҡабул итер гигант ҡунаҡханаға әүерелә: мосафирҙарға ярҙам йөҙөнән, хәлле кешеләр йорттарын бушатып, хатта үҙ иҫәбенә туҡландыралар.

Зөлхизә айының туғыҙынсы көнөндә Ҡорбан байрамы башлана. Хаждағылар был көндө тулыһы менән Ғәрәфәттә үткәрергә тейеш. Таңға беҙҙе лә шунда алып киттеләр. Төркөмдәштәребеҙҙең бер өлөшө кистән үк Ғәрәфәткә юлланғайны инде, сөнки ғәрәптәрҙә яңы көн ҡояш байыу менән башлана.

Машиналар ағымының осо-ҡырыйы юҡ. Автобустар төнө буйы Мәккә менән Ғәрәфәт араһында ҡайнап торҙо. Таксиға ҡытлыҡ юҡ — күрше илдәрҙән дә бол эшләп ҡалыу ниәте менән Рамаҙан айында Сәғүд Ғәрәбстанына күпләп киләләр икән.

Бөгөн — яҡташтарым әйтмешләй, Әрәпә байрамы, зөлхизә айының туғыҙынсы көнө. Ғәрәфәт тауы исеменән килеп ингән икән дәһә был һүҙ телебеҙгә. Ожмахтан ергә төшөрөлгән Инәбеҙ Һауа менән Атабыҙ Әҙәм бер-береһен быуаттар дауамында эҙләгәндән һуң тап ошо көндә, ошо тауҙа килеп табышҡан, тиелә дини риүәйәттәрҙә[3]

 

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. Avner Falk. Franks and Saracens: Reality and Fantasy in the Crusades. — London: Karnac Books, 2010. — С. 104. — 225 с.
  2. Послание, аят. Шиизм.ру. Дата обращения: 24 ноябрь 2013. 2013 йыл 2 декабрь архивланған.
  3. Гүзәл Ситдиҡова. Йәннәт баҡсаһы .- Өфө, 2014. - 35,36 биттәр

Һылтанмалар үҙгәртергә