Әһле әс-сүффа

Әһле әс-сүффа (ғәр. أهل الصفة؛ أصحاب الصفة‎, рус. Ахль Ас-суффа или асхаб Ас-суффа) — урындыҡ кешеләре йәки лапаҫ кешеләре)- Мөхәммәт пәйғәмбәрҙең (Аллаһының фатихаһы һәм сәләме булһын уға) ярлы көрәштәштәре. Уларҙың Мәҙинәлә һыйыныр урыны булмай һәм Пәйғәмбәр мәсетенең лапаҫында йәшәйҙәр. Әһле әс-сүффа араһынан йәмғеһе 93 кешенең исеме билдәле, шул уҡ ваҡытта мәсеттә бер юлы 30-ҙан артыҡ кеше йәшәмәй. «Лапаҫ кешеләре» араһында Мөхәммәтте (Аллаһының фатихаһы һәм сәләме булһын уға) күреү маҡсаты менән Мәҙинәгә килгән юлсылар ҙа була.

Пәйғәмбәр Мәсете, 1908 йыл

Тарихы

Мөхәммәт пәйғәмбәр, (Аллаһының фатихаһы һәм сәләме булһын уға) иғәнәләрҙең бер өлөшөн биреп һәм уларға дәүләт ҡаҙнаһынан аҡса түләп, «лапаҫ кешеләре» хаҡында хәстәрлек күргән. Өҙлөкһөҙ доға һәм ураҙа тотоуҙан тыш, әс-сүффа әһелдәре уҡыу-яҙыуҙан тыш хәҙистәрҙе лә ныҡлап өйрәнә. Уларҙың уҡытыусылары араһында Мөхәммәт пәйғәмбәрҙең (Аллаһының фатихаһы һәм сәләме булһын уға) Ибн Мәсуд, Әбү ад-Дәрдә, Ғөбәй ибн Ҡаб, Муаз ибн Жәбәл һәм Убада ибн әс-Сәмит кеүек күренекле көрәштәштәре була. Мосолмандар фекеренсә, әс-сүффа әһелдәре тәүге мосолман уҡыу йортона (мәҙрәсә) нигеҙ һалған..

«Лапаҫ кешеләре» араһында хәҙистәрҙең билдәле тапшырыусылары бар (Әбү Һөрәйрә, Ғабдуллаһ ибн Ғүмәр һәм Әбү Сәйет әл-Худри), беренсе мәзиндәр (Биләл һәм Ғабдуллаһ бин Өммө Мәктүм) һәм Пәйғәмбәрҙең (Аллаһының фатихаһы һәм сәләме булһын уға) башҡа көрәштәштәре була.

Әҙәбиәт

• Большаков О. Г. Ахл ас-суффа // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 30. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
• Али-заде, А. А. Асхаб ас-суффа // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).
• Ahl al-Ṣuffa / Watt, W. Montgomery // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)