Урыҫ батшалары исемлеге

Исемлек үҙгәртергә

Фон төҫө формаль рәүештә идара иткән хаким
Фон төҫө регент булыусы хаким
Батша Портреты Идара итеүҙең башы Идара итеүҙең аҙағы Иҫкәрмә
Рюриковичтар
1 Иван Грозный Грозный

(1530—1584)
  16 ғинуар 1547 28 март 1584
Симеон Бекбулатович

(? — 1616)
  1575 1576 Ҡасим ханлығы ханы, суҡындырғанға тиклемге исеме Сайын-Булат. Тәхеткә «бөтә Русь батшаһы бөйөк кенәзе Симеон» титулы аҫтында Иван Грозный тарафынан ултыртыла. Грозный үҙе «Мәскәү кенәзе» тип атала башлай. Тәүге тапҡыр 1575 йылдың 30 октябрендә телгә алына, аҙаҡҡы мәртәбә — 1576 йылдың 18 июлендә (Пискарёвские летописи, стр. 81-82 и 148. Корецкий В. И. Земский собор 1575 г. и поставление Симеона Бекбулатовича «великим князем всеа Руси» // Исторический архив, № 2. 1959). 1576 йылдан һуң титуллы бөйөк кенәз Тверскийға әүерелә. Һуңыраҡ Борис Годуновҡа һәм уның улы Фёдорға биргән анттарында Симеондың һәм уның балаларының батшалыҡҡа «ултыртырға теләмәүен» үҙ эсенә алған айырым пункт булған.
2 Фёдор I Иванович

(1557—1598)
  28 март 1584 17 ғинуар 1598
Годуновы
3 Ирина Фёдоровна

(1557—1603)
  17 ғинуар 1598 21 февраль 1598 Баярҙар, Фёдор үлгәндән һуң, уның ҡатыны Иринаға ант бирә һәм уның исеменән указдар сығара. Һигеҙ көндән ул монастырға китә, ләкин рәсми документтарҙа ул «батшабикә һәм бөйөк кенәзбикә» тип аталыуын дауам итә.
Борис Фёдорович

(1552—1605)
  21 февраль 1598 23 апрель 1605 Земство соборы тарафынан һайлана
4 Фёдор II Борисович

(1589—1605)
  23 апрель 1605 11 июнь 1605
Сыуалышлы осор
5 Лжедмитрий I

(рәсми исеме  — Дмитрий Иванович)

(? — 1606)
  11 июнь 1605 27 май 1606 Үҙен батша улы Дмитрий Иоаннович итеп күрһәтә.
6 Василий IV Иванович Шуйский

(1552—1612)

  29 май 1606 27 июль 1610 Лжедмитрийға ҡаршы ойошторолған заговорҙа ҡатнашыусы баярҙар тарафынан һайлана. 11 июндә тәхеткә ултыра. Баярҙар тарафынан ҡолатыла (формаль рәүештә Земство соборы тарафынан төшөрөлә) һәм 1610 йылдың 17 июлендә монахлыҡта көсләп ебәрелә.
- Лжедмитрий II (1610 йылдың 11 декабрендә һәләк була)   22 июнь 1607 21 декабрь 1610 Үҙен батша улы Дмитрий Иоаннович итеп күрһәтә.
- Владислав Жигимонтович

(1595—1648)
  27 август 1610 3 март 1613 1610 йылда Семибоярщина Жокиевскийҙың ғәскәре баҫымы аҫтында батша итеп 15 йәшлек батша улын һайлай (һуңынан король Владислав IV).
Романовтар
7 Михаил Фёдорович

(1596—1645)
  3 март 1613 23 июль 1645 Земство соборы тарафынан һайлана.
Патриарх Филарет

(улы менән берлектә идара итә)

(1554—1633)
  24 июнь 1619 11 октябрь 1633 1619 йылдың 1 июнендә поляк әсирлегенән азат ителә. Ғүмеренең аҙағына тиклем рәсми рәүештә «бөйөк батша» исемен йөрөтә.
8 Алексей Михайлович Тишайший

(1629—1676)
  23 июль 1645 8 февраль 1676
Царевич Алексей Алексеевич

(атаһы менән берлектә идара итә)

(1654—1670)
  15 февраль 1654 17 ғинуар 1670
9 Фёдор III Алексеевич

(1661—1682)
  8 февраль 1676 7 май 1682
11-12 Софья Алексеевна

(ағалары янында регент)

(1657—1704)
  7 май 1682 8 февраль 1689
Иван V Алексеевич

(1666—1696)
  7 мая 1682 8 февраль 1696 Фёдор үлгәндән һуң, баярҙар думаһы Петрҙы Иванды батша итеп иғлан итә. Әммә көрәш һөҙөмтәһендә ҡустыларын берлектә идара итеүсе хакимдар тип иғлан итергә ҡарар сығарыла. 26 майҙа Иван «өлкән батша» итеп иғлан ителә. 1682 йылдың 25 июнендә ҡустылары меннән берлектә батша тәхетенә ултыртыла. 1696 йылдың 29 ғинуарында вафат була. 1682 йылдың 29 майынан 1689 йылдың 7 сентябренә йәш батшалар янында уларҙың апаһы Софья Алексеевна регент булып тора.
Пётр I Алексеевич Бөйөк

(1672—1725)
  7 мая 1682 2 ноябрь 1721 1721 йылда рәсәй императоры итеп иғлан ителә

Шулай уҡ ҡарағыҙ үҙгәртергә

  • Батша һайлау

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

Әҙәбиәт үҙгәртергә