Ейәнсура
Ейәнсура (рус. Зиянчурино) — Ырымбур өлкәһенең Ҡыуандыҡ районындағы ауыл. Ейәнсура ауыл биләмәһенең үҙәге. Һаҡмар йылғаһы буйында урынлашҡан.
Ауыл | |
Ейәнсура | |
Ил | |
---|---|
Федерация субъекты | |
Муниципаль район | |
Координаталар | |
Халҡы | |
Телефон коды |
+7 35361 |
Почта индексы |
462202 |
Һанлы танытмалар | |
Автомобиль коды |
56 |
ОКАТО коды | |
ОКТМО коды | |
ГКГН номеры | |
Халҡы — 1412[1] кеше (2010).
Топоним
үҙгәртергәАуылдың башҡа атамалары — Собханғол, Йәнсура, Әбүбәкир (Бакир), Бәкәтәр. Ауылдың хәҙерге атамаһы — башҡорт батыры Ейәнсура (Йәнсура) исеменән алынған[2].
Тарих
үҙгәртергәТәүге тапҡыр 1765 йылда Ырымбур губернаһы Ырымбур өйәҙе Үҫәргән улусы составында иҫкә алына[2].
1895 йылда М. Байышев «Записки Оренбургского Отдела Императорского Русского Географического Общества» журналында яҙып ҡалдырыуынса Орск өйәҙендә урынлашҡан был ауыл XVIII быуаттың икенсе яртыһында барлыҡҡа килә[3]. Мосолман зыяратында XVI быуатҡа ҡараған ташҡа нигеҙләнеп. ауылға бынан да иртәрәк нигеҙ һалынған тип фараз итәләр[4].
Шулай уҡ М. Байышев буйынса ауыл халҡы 480 кеше тәшкил иткән һәм бында үҫәргән башҡорттары йәшәгән. Ауылда манаралы таш мәсет янында мәктәп һәм мәҙрәсә, шулай уҡ урыҫ-башҡорт мәктәбе булған[3].
1922 йылдың 7 мартына ҡәҙәр Үҫәргән кантонының үҙәге була, ә шул уҡ йылдың 5 октябренән Йылайыр кантоны составына индерелә (Үтәғол улусының үҙәге була). 1930 йылдың 20 авгусынан ауыл Башҡорт АССР-ының Ейәнсура районының үҙәге була. 1934 йылда яңы саҡ ойошторолған Ырымбур өлкәһенең составына бирелә. 1934—1959 йылдарҙа Ырымбур өлкәһе[5] Ейәнсура районы үҙәге була. 1959 йылда Ырымбур өлкәһенең Ҡыуандыҡ районы составына индерелә[6].
1917 йылда 2-се Үҫәргән улусының Ейәнсура ауылында 133 ихатала 672 башҡорт йәшәһә, 1920 йылда 118 ихатала 581 кеше иҫәпкә алынған[7].
Халҡы
үҙгәртергә1795 | 1834 | 1866 | 1900[8] |
---|---|---|---|
46 | 303 | 456 | 442 |
Халыҡ иҫәбе |
---|
2010[1] |
1412 |
Инфраструктура
үҙгәртергәХәҙерге заманда ауылда урта мәктәп, етем һәм ҡарауһыҙ ҡалған балалар өсөн интернат-мәктәбе, мәҙәниәт йорто, китапхана, участка дауаханаһы, аптека, элемтә бүлеге, балалар баҡсаһы һ. б. бар.
Билдәле шәхестәр
үҙгәртергә- Ишемов Сәйфулла Килмөхәмәт улы (1825—?) — башҡорт кантоны начальнигы. Ҡырым һуғышында ҡатнашыусы.
- Ҡулаев Мстислав Александрович (Мөхәмәтхан Сәхипгәрәй улы) (1873—1959), Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре, телсе, табип. Башҡорт Хөкүмәте Рәйесе (26.01.1919—03.1919). Беренсе донъя һәм граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1943).
- Ҡыуатов Усман Мөхәмәтғәлим улы (1897—1956) — Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ 1,0 1,1 1,2 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Оренбургской области . Дата обращения: 5 июнь 2014. Архивировано 5 июнь 2014 года.
- ↑ 2,0 2,1 Усманова М. Г. Имя отчей земли. Историко-лингвистическое исследование топонимии бассейна реки Сакмар. — Уфа: Китап, 1994. — С. 173. — 272 с. — ISBN 5-295-01337-5.
- ↑ 3,0 3,1 Сибагатова Р., Ураксин З. Ученый, политик и врач . Бельские просторы (2007). Дата обращения: 5 сентябрь 2015.
- ↑ Деревня Зиянчурина Орского уезда Оренбургской губернии (2007). Дата обращения: 7 сентябрь 2015.
- ↑ 1938—1957 йылдарҙа — Чкалов өлкәһе тип атала.
- ↑ Кувандыкский район в административно-территориальном устройстве государства (22 февраль 2015). Дата обращения: 25 сентябрь 2015. 2020 йыл 25 сентябрь архивланған.
- ↑ История башкирских родов. Усерган. Том 35. Ч. 2 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. Р. Саитбатталов, И. З. Султанмуратов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин. — Уфа: Белая река, 2019. — С. 182-183. — 704 с.
- ↑ Населённые пункты оренбургских башкир, входившие в Оренбургскую губернию (с населением свыше 100 человек в 1866 году // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2013. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Баишев М. Деревня Зианчурино Орского уезда Оренбургской губернии // Записки Оренбургского Отдела Императорского Русского Географического Общества. Петербург, 1895. — C. 1—38.
- Кувандыкская энциклопедия. / гл. ред.-сост. изд. С. М. Стрельников. — Изд. 2-е, перераб. и доп. — Челябинск: Челябинский Дом печати, 2013.