Иман шарттары

Тәүхид
Фәрештәләр
Китаптар
Пәйғәмбәрҙәр
Яуап көнө
Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт
Намаҙ
Ураҙа
Зәкәт
Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт
Ислам пәйғәмбәрҙәре
Сәхәбәләр
Хәлифәләр

Ҡәбер ғазаптары (ғәр. عذاب القبر‎ — букв. «муки могилы»‎ — Ғаҙаб әл-ҡәбр; рус. Аза́б аль-кабр) — ислам эсхатологияһында кеше үлгәндән һуң бирелгән һынау[1].

Этимологияһы үҙгәртергә

Ғәрәп һүҙе 'аҙаб (ғәр. عَذَابٌ‎) «яфа», ыҙа «ғазап» тигәнде аңлата, ә ҡәбр (قَبْرٌ‎) һүҙе — «ҡәбер». Был ике һүҙ ҙә тәржемәһеҙ ҙә аңлашыла. Шул уҡ ваҡытта был һүҙҙән башҡорт телендә ике һүҙ — «ғазап» һәм «аҙап» барлыҡҡа килгән. Шуға ҡарамаҫтан, был һүҙҙәрҙең мәғәнәһендә бик аҙ ғына айырма бар. Мәҫәлән, ҡәбер ғазаптары, әммә — юл аҙаптары[2] .

Тарихы үҙгәртергә

Ҡайһы бер тикшеренеүселәр фекеренсә, ғәрәптәрҙең исламда ҡәбер ғазаптары тураһындағы күҙаллауҙарына исламға тиклемге осорҙар ышаныуҙары йоғонто яһаған. Шулай уҡ Яҡын Көнсығыштың башҡа дини системаларындағы күҙаллауҙар (мәҫәлән, йәһүд Хибут ха-кевер һәм христианлыҡтағы таҙартҡыстар образы) оҡшаш[3].

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. Али-заде, 2007
  2. Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. — Мәскәү, «Русский язык», 1993. — 1-се том, 28-се, 243-сө биттәр — ISBN 5-200-01108-6
  3. Ислам: ЭС, 1991

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Али-заде, А. А. Азаб аль-кабр // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).
  • Пиотровский М. Б. Азаб ал-кабр // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 14. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
  • ʿAd̲hāb al-Ḳabr / Wensinck, A.J.; Tritton, A.S. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)