Ғисмәт

Ғисмәт йәки Ғисмә, Исмәт (ғәр. عِصْمَة‎ ; тура мәғәнәлә, «ҡурсылғанлыҡ») — Шиғый исламда айырата иғтибар ителгән саф күңеллелек, гөнаһтан йәки әхлаҡһыҙлыҡтан ҡурсылғанлыҡ. Шиғый теологияһында ғисмәт пәйғәмбәрҙәргә, имамдарға һәм фәрештәләргә хас.

Тасуирламаһы

Кешеләргә ғисмәт баһаһы биргәндә, « эшләргә мөмкинлеге булыуға ҡарамаҫтан, гонаһҡа бирелмәү» тигән сифатты күҙҙә тоталар. Тән һәм йән сәләмәтлеге менән бер рәттән, дошмандарға бирешмәүсәнлеге һәм тыныслығы (әс-Сәкинә) менән бер рәттән, ғисмәт Аллаһ тарафынан бирелгән илаһи мәрхәмәт булып тора..

Мәғсүм (хаталарҙан саф) кеше (ғәр. معصوم‎) — пәйғәмбәрҙәр илаһи динде һаҡлау һәм үҫтереү, Ҡөрьәнде аңлатыу һәм сәләмәт социаль система булдырыу буйынса үҙ миссияһын үтәү өсөн бөтә хаталарҙан һәм гонаһтарҙан һаҡланырға тейеш.

Шиғый-ун икеселәр, ун дүрт мәғсүм (ғәр. معصومون‎) инаныстары буйынса «Аллаһ тарафынан хата-кәмселектәрҙән азат итеп яралтылғандар» иҫәбенә Мөхәммәт Пәйғәмбәр, шулай уҡ ҡыҙы Фатима, исмәғилиҙәр, ун ике имам, зәйдиҙәр инә.

Этимологияһы

Эдвард Лейнға ярашлы, «ғисмәт» һүҙенең тамыры — «ғәсәмә» (ғәр. عَصَمَ‎) һүҙенән килеп сыҡҡан, йәғни, ҡурсыулы, һаҡлаулы. А. Дж. Венсинк фекеренсә, «камиллыҡ» тигәнде аңлата, Уильям М. Миллер тарафынан «тел тейҙермәҫлек», ә В. Иванов буйынса «гонаһҡа бирешмәүсәнлек» тип тәржемә ителә

Дүртенсе шиғый имам Зәйн әл-Ғәбидин ғисмәтте «Ҡөрьәнгә ныҡлы тотонорға мөмкинлек биргән сифат» тип ҡарай. Әл-Ғәбидин Ҡөрьән менән Ун дүрт мәғсүм Ҡиәмәт көнөнә тиклем бер-береһенән айырылмай, һәм уларҙың һәр береһе икенсеһен тормошҡа ашыра, тип әйтә. Үҙ һүҙҙәрен раҫлау өсөн Ҡөрьән 17: 9 аятын килтерә.

Ысынлап та, был Ҡөрьән тура булған юлға күндерә, һәм изгелек ҡылыусы иман килтергән кешеләрҙе бөйөк әжер менән һөйөнсөләй Әл-Исра 17:9

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Имамилыҡ
• Камиллыҡ
• Пәйғәмбәрлек (шиғи ислам)