Леонов Виктор Николаевич

Леонов Виктор Николаевич
	Леонов Виктор Николаевич
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Рәсәй; СССР
Тыуған көнө	21 ноябрь 1916
Тыуған урыны	Зарайск[d], Рязань губернаһы[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	7 октябрь 2003 (86 йәш)
Вафат булған урыны	Мәскәү, Рәсәй
Ерләнгән урыны	Леоновское кладбище[d]
Һөнәр төрө	моряк, яҙыусы
Уҡыу йорто	Азербайджанское высшее военно-морское училище[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Хәрби звание	капитан 2-го ранга[d]
Һуғыш/алыш	Бөйөк Ватан һуғышы
Ғәскәр төрө	СССР-ҙың Хәрби-Диңгеҙ Флоты
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
	Леонов Виктор Николаевич Викимилектә

Леонов Виктор Николаевич (21 ноябрь 1916 йыл — 7 октябрь 2003 йыл) — СССР-ҙың хәрби диңгеҙсеһе, ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы, Төньяҡ һәм Тымыҡ океан флоттарында айырым разведка отряды командиры.

Биографияһы

Виктор Николаевич Леонов 1916 йылдың 21 ноябрендә Рязань губернаһының Зарайск ҡалаһында эшсе ғаиләһендә тыуа. Урыҫ. 1931 йылдан 1933 йылға тиклем Мәскәүҙең «Калибр» заводы ҡарамағындағы фабрика-завод мәктәбендә уҡый, уны тамамлағас, слесарь-лекальщик булып эшләй, заводтың ВЛКСМ комитеты ағзаһы, уйлап табыусыларҙың цех комитеты рәйесе була һәм йәштәр бригадаһын етәкләй.

1937 йылдан Хәрби-Диңгеҙ флоты сафтарына, Төньяҡ флотҡа саҡырыла, унда Мурманск өлкәһенең Полярный ҡалаһында С. М. Киров исемендәге һыу аҫтында йөҙөү уҡыу отрядында курсы үтә һәм артабан хеҙмәт итеү өсөн «Щ-402» һыу аҫты кәмәһенә ебәрелә.

Бөйөк Ватан һуғышы башланыу менән өлкән ҡыҙыл флотсы В. Н. Леонов Төньяҡ флоттың 181-се айырым разведка отрядына ҡабул итеүҙе һорап рапорт менән мөрәжәғәт итә, уның составында 1941 йылдың 18 июленән дошман тылына яһалға 50-гә яҡын операцияла ҡатнаша.

1942 йылдан ВКП(б)/КПСС ағзаһы. 1942 йылдың декабренән, офицер дәрәжәһе алғандан һуң отряд командирының сәйәси эштәр буйынса урынбаҫары,Ю ә бер йылдан һуң, 1943 йылдың декабрендә, Төньяҡ флоттың 181-се махсус разведка отряде командиры итеп тәғәйенләнә.

1944 йылдың апрелендә уға «лейтенант» хәрби дәрәжәһе бирелә.

1944 йылдың октябрендә, Совет ғәскәрҙәренең Етһәм-Киркенес һөжүм итеү операцияһы ваҡытында, В.Н.Леонов етәкселегендәге разведчиктар дошмандың ярына төшәләр һәм ике тәүлек билдәләнгән пунктҡа юл өҙөклөгө шарттарында килеп етәләр. Иртә менән 12 октябрьҙә улар, шунда уҡ Крест бортында дошмандың 88-миллиметрлы батареяһына һөжүм итәләр, уны яулап алалар, әсирлеккә күп һанлы гитлерсыларҙы алалар. Гитлер десанты катер менән барлыҡҡа килгәс, капитан И.П. Барченков-Емельянов отрядтәре менән бергә ла гитлерсыны әсир итеп, дошман атакаларын сағылдыра. Был һуғыш десанттың Лигдамида уңышын, портты һәм ҡаланы алыуҙы тәьмин итә.

Шулай итеп, Леонов отрядтәре үҙ ғәмәлдәре менән Линарҙың алмаштырғыһыҙ портында совет десанты ултыртыу һәм Петраны (хәҙер Печенег) һәм Киркенес азат итеү өсөн уңайлы шарттар тыуҙыра.

СССР Юғары Советы Президиумының 1944 йылдың 5 ноябрендәге Указ менән лейтенант В. Н. Леонова Ленин ордены һәм «Алтын Йондоҙ» (5058 номерлы) медале менән "«дошман тылында командованиеның хәрби биремдәрен өлгө үтәгән һәм шул уҡ ваҡытта ҡыйыулыҡ һәм ҡаһарманлыҡ күрһәткән өсөн»" Советтар Союзы Геройы исеме бирелә.

Фашисттар Германияһын тар-мар иткәндән һуң, фронтовик разведчик Леонов өсөн көрәш Алыҫ Көнсығышдә дауам итә, унда Тымыҡ океан флоты РО штабының сы айырым разведка отрядтәре уның етәкселегендә беренсе булып Расин, Сэсин һәм Эннан порттарында ултыра. В. Н.Леонов отрядының иң «асыҡ» эштәренең береһе — Корея портында өс мең ярымға Япон ир-аты менән солдаты һәм офицерын әсир итеү. Ә Энан (Генән, хәҙер Вотан) портында разведчик-тотоусылар ике меңгә яҡын солдаты һәм ике йөҙ офицерҙы ҡоралһыҙландырып, 3 артиллерия батареяһын, 5 самолет, бер нисә һуғыш кәрәк-яраҡтары складын ҡулға ала.

СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 14 сентябрендәге Указ менән өлкән лейтенант В. Н.Леонов башҡа «Алтын Йондоҙ» медаленә лайыҡ була.

Һуғыштан һуң В.Н. Леонов хәрби хеҙмәтте Төньяҡ флотта һәм СССР Хәрби-Диңгеҙ Флотының үҙәк аппаратында дауам итә. 1950 йылда ул С.М.Киров исемендәге Каспий юғары хәрби-диңгеҙ училищеһын тамамлай. 1952 йылда уға 2-се ранг капитаны хәрби исем бирелә. Хәрби-диңгеҙ академияһында уҡый, ике курсты тамамлай. 1956 йылдың июленән-запаста.

Ленин ордены, ике Ҡыҙыл Байраҡ, Александр Невский, 1-се дәрәжә Ватан һуғышы, Ҡыҙыл Йондоҙ ордендары, медальләр, шулай уҡ КХДР ордены менән бүләкләнгән. «Полярный ҡалаһының Почетлы гражданины» исеменә лайыҡ була

В. Н. Леонов Мәскәүҙә 2003 йылдың 7 октябрендә вафат була. Леонов зыяратында ерләнә.

Сығанаҡтар

Леонов Виктор Николаевич: [биогр. справка] // Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
Бабиков М. А. Мыс Крестовый // Их не называли в сводках. М.: ДОСААФ 1987. 160 с.