Латипов Ҡотдос Ҡәниф улы
Латипов Ҡотдос Ҡәниф улы (14 июль 1923 йыл — 23 декабрь 2016 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан хәрби хеҙмәткәр, осоусы, авиация полковнигы (1967). 1945 йылдан КПСС ағзаһы. Советтар Союзы Геройы (1946).
| Латипов Ҡотдос Ҡәниф улы | |||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Тыуған ваҡыты | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Тыуған урыны |
Башҡорт АССР-ы Мәсәғүт кантоны Дыуан-Мәсетле улусының (хәҙер Башҡортостан Республикаһы Мәсетле районы) Яңы Мишәр ауылы, | ||||||||||||||||||||||||||||
| Үлгән ваҡыты |
23 декабрь 2016 (93 йәш) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Вафат урыны | |||||||||||||||||||||||||||||
| Хеҙмәт иткән урыны | |||||||||||||||||||||||||||||
| Хеҙмәт итеү йылдары |
1941—1974 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Хәрби звание |
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Хәрби алыш/һуғыш | |||||||||||||||||||||||||||||
| Наградалар һәм премиялар |
| ||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Биографияһы
үҙгәртергәҠотдос Ҡәниф улы Латипов 1923 йылдың 14 июлендә Башҡорт АССР-ының Мәсәғүт кантоны Дыуан-Мәсетле улусына ҡараған (әлеге ваҡытта Башҡортостан Республикаһы Мәсетле районы) Яңы Мишәр ауылында тыуған. Башҡорт[1].
Мәсәғүт педагогия училищеһен тамамлағандан һуң 1939—40 уҡыу йылында Ләмәҙтамаҡ урта мәктәбендә уҡытыусы булып эшләй.
1940 йылда Белорет аэроклубын, 1942 йылда Свердловск ҡалаһында осоусыларҙың хәрби авиация мәктәбен тамамлай. 1941 йылдың ноябрь айынан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнаша, Волхов, Калинин, Көнбайыш һәм Икенсе Украин фронттарында хеҙмәт итә. Һуғыштан һуң авиаэскадрилья командиры, полк командиры урынбаҫары, авиация дивизияһында политбүлек етәксеһе, илдең Хәрби Һауа көстәре менән идара итеүсе үҙәктәрҙең береһендә етәксе, Н. Г. Жуковский исемендәге Хәрби Һауа инженер академияһында факультет етәксеһе дәрәжәләрендә хеҙмәт итә. 1952 йылда Мәскәү ҡалаһында В. И. Ленин исемендәге Хәрби-сәйәси академияны тамамлай. 1974 йылдан отставкала.
Ҡотдос Ҡәниф улы Латипов 2016 йылдың 23 декабрендә Мәскәү ҡалаһында вафат булды[2]. Герой илебеҙ баш ҡалаһындағы Троекуров зыяратының Дан Аллеяһында ерләнде[3].
Батырлығы
үҙгәртергәБыл мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. |
Хәрби характеристика
үҙгәртергәКопия. ЦА МО, фонд 12гв. шард, опись № 2 дело 21-1944 г., стр.109 (рус.)
БОЕВАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА
за период С 1 ЯНВАРЯ 1944 г. на летчика старшего 568 шап 231 шард младшего лейтенанта Латыпова Куддуса Канифовича
1923 года рождения, башкир, член ВЛКСМ с 1938 г., образование: общее — 10 класс /педучилище/ в 1940 г.,; военное — Сверд-ловская военная школа пилотов в 1941 г., в КА и ВВС — 1941 г. Заним.долж.с 13.01.44г., В Отеч.войне: с I по Ш-42г. -Волхове:-: фронт, с Ш по УП — Калининский фронт, с 1.УП по 30.Ш.44г. — Зап.фронт и с . 1.1У.44г. по н/в 2-й Украинский фронт. Награды: орден «Красное Знали» — 1943 г., «Отечественная война П степени»- 1944,:
Делу партии Ленина и Социалистической родине предан. Морально устойчив, идеологически выдержан. Общая и политическая подготовки хорошие. Военную тайну хранить умеет. К подчиненным требователен, заботлив. Экипаж хорошо сработан. Инициативен. Внешне и внутренне подтянут. Умеет обеспечить выполнение своего решения. С массами-работает в подразделении хорошо, выполняя комсомольские поручения. Над повышением своих боевых качеств работает хорошо. В бою ведет себя смело, решительно, всегда помогает товарищам. Летает хорошо, ориентируется хорошо.
За время нахождения на фронтах совершил на самолете ИЛ-2 36 успешных боевых вылетов, из них 18 на 2-м Украинском фронте. За проявленную отвагу и мужество з борьбе с немецкими захватчика, награждён орденами «Красное Знамя» и «Отечественная война П степени» В экипаже I человек награждён медалью «3a отвагу».
Аварий, поломок и вынужденных посадок не имеет. Летал на самолетах У-2, Ут-2, Р-5, СБ, в данное время — на самолете ИЛ-2. Об:: налет на всех типах — 340 часов, на ИЛ-2 — 36 часов. Материальную часть самолета ИЛ-2 и мотора Ам-38 знает хорошо и грамотно эксплуатирует.
Аморальных проступков не имеет. Лично дисциплинирован хорошо, но допускает нарушение летной дисциплины — лихачество на малой высоте.Указанное нарушение исправляет медленно.
ВЫВОД: Занимаемой должности летчика старшего соответствует.
Достоин присвоения очередного воинского звания «лейтенант»
Командир 2 аэ 568
шап ст.лейтенант Лозоренко
3 июля 1944 г. С характеристикой согласен командир 568 шап
подпись Хомутов
3 июля 1944 г.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Геройы (15.05.1946)[4]
- Ленин ордены (15.05.1946)
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены (21.09.1943[5], 18.01.1945[6], 20.02.1945[7])
- Беренсе дәрәжә Ватан һуғышы ордены (06.04.1985)[8]
- Икенсе дәрәжә Ватан һуғышы ордены (22.06.1944)[9]
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены (1945)
- 15 миҙал
Хәтер
үҙгәртергә- Мәсетле районының Дыуан-Мәсетле ауылындағы Х. Фәтҡуллин исемендәге урта мәктәп бинаһына таҡтаташ ҡуйылған[10].
- Райондың Яңы Мишәр ауылы урамына Ҡотдос Латипов исеме бирелгән.
- Яңы Мишәр ауыл мәктәбе батыр исемен йөрөтә.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Латыпов, Куддус Канифович.
- ↑ Советтар Союзы Геройы Ҡотдос Латыпов арабыҙҙан китте.
, 2016, 23 декабрь (Тикшерелеү көнө: 24 декабрь 2016)
- ↑ Героя Советского Союза Куддуса Латыпова с почестями похоронили на Троекуровском кладбище в Москве. , 2016, 26 декабрь (рус.) (Тикшерелеү көнө: 26 декабрь 2016)
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Бүләкләнеүсенең учёт карточкаһынан мәғлүмәт «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Башҡортостанда һуңғы Советтар Союзы Геройына таҡтаташ асылды. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2018 йыл, 9 июнь (Тикшерелеү көнө: 9 июнь 2018)
Китаптары
үҙгәртергә- Витязи крылатые. — Уфа, 1995.
- Может ли голубь ястребом стать? — Уфа, 1999.
Сығанаҡтар
үҙгәртергә- Мечетлинский район Республики Башкортостан: энциклопедия / Редкол.: Ю. Ю. Султанов (гл. ред.), Н. Ф. Ахкамова (сост.), Г. К. Бикташева (отв.ред.) и др. — Уфа: Мир печати, 2010. — 284 с.:илл. ISBN 978-5-9613-0148-9
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Лира Әхмәт-Яҡшыбаева Ҡанатлы баһадир : [Советлар Союзы Геройы лётчик-штурмовик Ҡоддос Ҡәниф улы Латипов тураһында] / Лира Әхмәт-Яҡшыбаева.
Һылтанмалар
үҙгәртергә«Герои страны» сайтында Латыпов Ҡотдос Ҡәниф улы мәҡәләһе. «Герои страны» сайты.
- Латипов Ҡотдос Ҡәниф улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- Кутдус Латыпов: Победу над фашизмом добыли не мифические, а реальные богатыри
- Официальный сайт Мечетлинского района: Латыпов Куддус Канифович 2014 йыл 19 февраль архивланған.