Үрге Нөгөш

Үрге Нөгөш (рус. Верхний Нугуш; шулай уҡ Ямаш) — Башҡортостандың Бөрйән районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 56 кеше. Почта индексы — 453586, ОКАТО коды — 80219813002.

Ауыл
Үрге Нөгөш
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Бөрйән районы
Координаталар	53°12′48″ с. ш. 56°57′31″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 219 813 002
ОКТМО коды	80 619 413 106
Үрге Нөгөш

Нөгөш йылғаһы

Үрге Нөгөш ауылындағы мәсет

Нөгөш йылғаһының урта ағымында, уның уң ярында урынлашҡан. 1812 йылда Мәҡсүт ауылы халҡы нигеҙ һалған.

1816 йылда 146 кеше йәшәгән 15 хужалыҡ теркәлгән. 1850 йылда 27 хужалыҡта 373 кеше йәшәгән

Халыҡ һаны

Халыҡ иҫәбе
2002	2009	2010
51	↗57	↘56

Милли составы

2002 йылғы иҫәп алыуға ярашлы, халыҡтың күпселеге — башҡорттар (100 %).

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	56	26	30	46,4	53,6

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Иҫке Собханғол): 52 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Ғәлиәкбәр): 15 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Белорет): 193 км

Урамдары

• Нөгөш урамы (рус. Нугуш (улица))

Тарихы

Һылтанма буйынса уҡығыҙ Үрге Нөгөш ауылы тарихынан 2023 йыл 18 март архивланған.

Билдәле шәхестәр

• Ғәлиев Сабир Ғәле улы (15 май 1931 йыл — 30 ноябрь 2004 йыл) — сайырсы, «Почёт Билдәһе» ордены (1986 йыл) кавалеры

• Аҫылғужин Вәхит Ишмөхәмәт улы (27 сентябрь 1960 йыл — ???) — Башҡортостандың атҡаҙанған нефтсеһе

• Яубаҫаров Ғәни Сөләймән улы (1894 йыл — 1961 йыл) — РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы.

• Яманаев Исмәғил Ғөбәйҙулла улы, («Үкенерлек түгел үткәндәр» китабы викидәреслектә)

• Аҫылғужин Уйылдан Мөхәмәҙиә улы — дин әһеле. 1894 йылдың 25 декабрендә Орск өйәҙе Ырымбур губернаһы (хәҙер Башҡортостан Республикаһы Бөрйән районы) Үрге Нөгөш ауылында тыуған. 1984 йылдың 27 июнендә вафат була. («Үкенерлек түгел үткәндәр» китабы, Сәләмәт йәшәү рәүеше викидәреслектә)

• Толомғужин Зөфәр Ғәле улы 1942 йылдың 1 сентябрендә Башҡортостан Республикаһы Бөрйән районының Үрге Нөгөш ауылында тыуған. Яҙыусы, журналист һәм йәмәғәт эшмәкәре

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Бөрйәндең боронғо ауылдары хаҡында
• Үрге Нөгөш мәктәбе

Сығанаҡтар

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа: Китап, 2009. — 744 с. — ISBN 978-5-295-04683-4. (рус.)