Сыуаштар
Сыуаштар (cыу. чӑвашсем) — Рәсәй Федерацияһының күп һанлы төрки халыҡтарының һәм илдең иң ҙур этностарының береһе. 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса, сыуаштарҙың дөйөм һаны 1 миллион 637 мең самаһы.
Үҙ атамаһы |
чӑваш (ед. ч.), чӑвашсем |
---|---|
Һаны һәм йәшәгән урыны | |
Барлығы: ~ 1,5 млн
| |
Тел | |
Дин |
Күпселеге православие динендә[20]., |
Раса тибы | |
Халыҡ | |
Туғандаш халыҡтар | |
Этник төркөм | |
Килеп сығышы |
Сыуашстанда йәшәүселәрҙең 49,2 проценты ошо милләт вәкилдәре. Сыуаш диаспоралары, йыйнаҡ төркөмдәр булып, Рәсәйҙең башҡа төбәктәрендә лә көн итә. Ситтә йәшәүселәрҙең 30 процент самаһы Урал-Волга республиалары һәм өлкәләрендә: Башҡортостан, Татарстан, Ульяновск, Һамар һәм Һарытау өлкәләрендә тупланған.
Бынан тыш сыуаштар Ҡаҙағстан, Украина һәм Беларусь Республикаһында йәшәй.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Chuvash_diaspora_in_Volga_Federal_District.png/300px-Chuvash_diaspora_in_Volga_Federal_District.png)
Сыуаштар Көньяҡ Урал буйына XVII быуат башында күсенә башлай.
Башҡортостанда сыуаштар халыҡ һаны буйынса урыҫтарҙан, башҡорттарҙан, татарҙарҙан ҡалышып 4-се урында. Улар башлыса Ауырғазы районында — 12,5 мең, Бишбүләк районында — 10, 4 мең, Стәрлетамаҡта — 4,9 мең, Ҡырмыҫҡалы районында — 4,8 мең йәшәй.
Сыуаш шағирҙары К. В. Иванов, Я. Г. Ухсай Башҡортостандың Бәләбәй районы Ыҫлыҡбаш ауылында тыуған.
Космонавт Андриян Николаев та сыуаш милләтенән.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года 2016 йыл 5 июнь архивланған.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Всероссийская перепись населения 2002 года . Дата обращения: 24 декабрь 2009. Архивировано 21 август 2011 года. 2008 йыл 2 февраль архивланған.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Национальный состав населения по регионам России
- ↑ Агентство Республики Казахстан по статистике. Перепись 2009. 2012 йыл 1 май архивланған. (Национальный состав населения 2013 йыл 14 сентябрь архивланған..rar)
- ↑ В 1989 году — 22 305 чувашей в Казахской ССР: Демоскоп. Каз. ССР 1989
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Численность населения по областям, городам и районам, полу и отдельным возрастным группам, отдельным этносам на 1 января 2010 года 2013 йыл 17 ғинуар архивланған.
- ↑ Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Chuvash Ethnic People in all Countries
- ↑ Демоскоп. Уз. ССР. 1989
- ↑ Национальный состав населения Белоруссии, её областей и районов. Перепись 2009
- ↑ Демографические тенденции, формирование наций и межэтнические отношения в Киргизии в 1926—2000 г. Демоскоп
- ↑ Демоскоп. Туркмен. ССР. 1989
- ↑ Демоскоп. МССР. 1989
- ↑ Демоскоп. Лит. ССР. 1989
- ↑ Статкомитет Эстонии Национальный состав населения Перепись 2000 г. ([1])
- ↑ Демоскоп. Груз. ССР 1989
- ↑ Tabula: TSK11-03. IEDZĪVOTĀJU NACIONĀLAIS SASTĀVS (латыш.)
- ↑ Демоскоп. Аз. ССР 1989
- ↑ Итоги переписи населения Таджикистана 2000 года: национальный, возрастной, половой, семейный и образовательный составы
- ↑ Музей им. П. В. Алабина / Музей Алабина / Экспозиция и выставки / Выставки / Конфессии 2010 йыл 16 февраль архивланған.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Сыуаштар // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 18 ғинуар 2019)
- Чуваши: главные тайны народа (рус.) (Тикшерелеү көнө: 18 ғинуар 2019)