Ежов Николай Герасимович
Ежов Николай Герасимович (4 ғинуар 1922 йыл — 1 март 1945 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған яугир. Артиллерия полкының орудие командиры, гвардия сержанты. Советтар Союзы Геройы (1945, үлгәндән һуң).
| Ежов Николай Герасимович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 4 ғинуар 1922 |
| Тыуған урыны | Йәҙгәр, Волостновка ауыл Советы (Күгәрсен районы), Күгәрсен районы, СССР |
| Вафат булған көнө | 1 март 1945 (23 йәш) |
| Вафат булған урыны | Польша |
| Ерләнгән урыны | Польша |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | артиллерия[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
     |
| Юғалтыуҙың хәрби классификацияһы | яуҙа һәләк була[d] |
Биографияһы
үҙгәртергәНиколай Герасимович Ежов 1922 йылдың 4 ғинуарында Йәҙгәр ауылында (хәҙер — Башҡортостан Республикаһының Күгәрсен районы) тыуған. Тулы булмаған урта белем алғас, Чкалов өлкәһенең Медногорск баҡыр-көкөрт комбинатында электрик булып эшләй. 1941 йылда Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл армияһына хеҙмәткә саҡырыла. Шул йылдан — Бөйөк Ватан һуғышы фронттарында. 1945 йылдың мартында сержант Николай Ежов 3-сө Белорус фронты 2-се гвардия армияһы 154-се уҡсылар дивизияһы 571-се артиллерия полкының орудие командиры. Польшаны азат иткән саҡта батырлыҡ күрһәтә[1].
1945 йылдың 1 мартында, Бранево ҡалаһынан 30 километр көнсығышта Тифен-Зее күле районында һуғыш ваҡытында, Ежов орудиеһын тәгәрләтеп сығара һәм дошманға ҡарай ут аса, дошмандың терәк пунктын, 5 пулеметын, 20-гә яҡын һалдат һәм офицерын юҡ итә. Бер нисә тапҡыр дошман контратакаға күтәрелә, уларҙы кире ҡағыуҙа төп ауырлыҡ Ежов расчеты өҫтөнә ята. Дүртенсе контратака ваҡытында Ежовтың аяғы ҡаты яралана, әммә яралы тоҫҡаусыны алмаштырып ут асыуын дауам итә. Ежов алтынсы контратака ваҡытында ярсыҡтан һәләк була[2]. Бранево ҡалаһында ерләнгән.
СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 29 июнендәге Указы менән «командованиеның хәрби заданиеларын теүәл үтәгәне һәм немец илбаҫарҙарына ҡаршы һуғышта күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн» сержант Ежов Николай Герасимовичкә үлгәндән һуң «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Геройы (29.06.1945)[3].
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы
- Ленин ордены (29.06.1945).
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены (28.07.1944).
- 2-се дәрәжә Дан ордены (16.01.1945)[4].
- 3-сө дәрәжә Дан ордены (1944).
- «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы (15.09.1943)[5].
- «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы (28.12.1943)[6].
Хәтер
үҙгәртергә- Медногорск ҡалаһында урам Ежов исеме менән аталған, ундағы йорттарҙың береһенә мемориаль таҡтаташ ҡуйылған.
- Ырымбур өлкәһе Ҡыуандыҡ районының Ибраһим ауылы мәктәбенә, Ежов эшләгән Медногорск баҡыр-көкөрт комбинатына ингән ерҙә Геройға бюст ҡуйылған[7].
- Н. Г. Ежовтың һуңғы эш урыны — Медногорск баҡыр-көкөрт комбинатының электр цехы бинаһына мемориаль таҡтаташ ҡуйылған.
- Ырымбур өлкәһенең Медногорск ҡалаһы үҙәгендә Геройҙар аллеяһында 2018 йылдың 1 октябрендә Н. Г. Ежовтың портреты менән гранит йондоҙ ҡуйылған[8].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Ежов Николай Герасимович. «Герои страны» сайты.
- ↑ Мәғлүмәт ОБД «Мемориал» документтар электрон базаһында
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686046/793756, д. 159/15, л. 2/188—190)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686196, д. 962, л. 3, 61, 62)
- ↑ Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 667, л. 3)
- ↑ Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 2044, л. 3)
- ↑ История Оренбуржья: Ежов Николай Герасимович (1922—1945).
- ↑ Металлурги ММСК возвели Аллею героев 2020 йыл 22 сентябрь архивланған.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
- Дриго С. В. За подвигом — подвиг. — Калининградское кн.изд., 1984.
- Подвиги их — бессмертны. — Уфа: Китап, 2000.
- Славные сыны Башкирии. Книга 4. — Уфа, 1979.
- Россовский В. П. «Золотые Звёзды Оренбуржья». Биографический справочник. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 512 с. — с. 149—150.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Ежов Николай Герасимович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 3 ғинуар 2022)
- Ежов Николай Герасимович. «Герои страны» сайты.
- Оренбургская областная универсальная научная библиотека имени Н. К. Крупской: Ежов Николай Герасимович.