Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы

Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы (16 август 1896 йыл8 декабрь 1937 йыл) — хәрби эшмәкәр. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында, 1920 йылғы совет-поляк һуғышында ҡатнашыусы.

Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы
Тыуған ваҡыты

16 август 1896({{padleft:1896|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:16|2|0}})

Тыуған урыны

Ырымбур губернаһы
Верхнеурал өйәҙе (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Баймаҡ районы) Ҡолсора ауылы

Үлгән ваҡыты

8 декабрь 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:8|2|0}}) (41 йәш)

Вафат урыны

СССР, РСФСР,
Башҡорт АССР-ы, Өфө ҡалаһы

Хеҙмәт иткән урыны

Рәсәй империяһы Рәсәй империяһы, Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР

Ғәскәр төрө

кавалерия

Хеҙмәт итеү йылдары

Рәсәй флагы 19121917
19181919
Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР 19191921

Хәрби алыш/һуғыш

Беренсе донъя һуғышы
Рәсәйҙәге граждандар һуғышы
Совет-поляк һуғышы

Наградалар һәм премиялар
Ҡыҙыл Байраҡ ордены Ҡыҙыл Байраҡ ордены

Биографияһы үҙгәртергә

Шәмсетдин Шәйхетдин улы Ғафаров 1896 йылдың 16 авгусында Ырымбур губернаһы Верхнеурал өйәҙе (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Баймаҡ районы) Ҡолсора ауылында тыуған.

Темәс рус-башҡорт мәктәбен тамамлай. 1915 йылдан Беренсе донъя һуғышында ҡатнаша, кавалерист була. Вахмистр званиеһын ала[1].

1918 йылдан Башҡорт армияһында Әмир Ҡарамышев исемендәге 1-се Башҡорт кавалерия полкында взвод командиры булып хеҙмәт итә. 1919 йылдан — Башҡорт айырым кавалерия бригадаһының 1-се Башҡорт кавалерия полкында[2].

1919 йылдың октябренән 5-се Башҡорт кавалерия полкы составында Петроград фронтында һуғыша. 1920 йылдың майынан Башҡорт айырым кавалерия бригадаһы 27-се Башҡорт кавалерия полкының 4-се эскадрон командиры булараҡ совет-поляк һуғышында ҡатнаша. Яуҙарҙа күрһәткән батырлыҡтары өсөн М. В. Фрунзе ҡулынан исемле ҡылыс ала, ике тапҡыр Ҡыҙыл Байраҡ ордены менән бүләкләнә[3].

Совет-поляк һуғышы тамамланғандан һуң, 27-се Башҡорт кавалерия полкының хужалыҡ командаһы начальнигы, артабан 2-се Башҡорт полкында взвод командиры булып хеҙмәт итә. 1921 йылда демобилизациялана, туған яғына ҡайта[4].

1921—1923 йылдарҙа Йылайыр кантоны хәрби комиссары ярҙамсыһы булып эшләй. 1924 йылда Ҡазан хәрби-сәйәси мәктәбен тамамлай[2].

1924—1929 йылдарҙа Түбә руднигының бегун фабрикаһы инспекторы, мөдире булып эшләй. 1929 йылдан 1-се Өфө ведомство милицияһының дивизион командиры, 1934 йылдан — айырым взводы командиры булып хеҙмәт итә[4].

1937 йылдың 17 октябрендә репрессиялана, контрреволюцион эшмәкәрлектә ғәйепләнеп ҡулға алына, төрмәгә ябыла. 1937 йылдың 8 декабрендә атыла. 1956 йылда аҡлана[2].

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре үҙгәртергә

  • Ике Ҡыҙыл Байраҡ ордены (17.02.1921, 31.12.1920)
  • 12-се армия Хәрби-революцион советының почётлы ҡоралы (ҡылыс).

Хәтер үҙгәртергә

  • Сибай ҡалаһы урамдарының береһе Шәмсетдин Ғафаровтың исемен йөрөтә[5].

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Насиров Р. Х. Ыласын йөрәклеләр //Муса батыр. — Өфө, 1992.
  • Ярмуллин А. Ш. Башҡорт армияһы тарихынан. — Өфө: Китап, 2012. — С. 91–108. — 280 с. — ISBN 978-5-295-05503-4.
  • Ярмуллин А. Ш. Комбриг Мортазин һәм уның яуҙаштары. — Өфө, 2011. — 280 с.

Һылтанмалар үҙгәртергә