Яңы Этекәй

Яңы Этекәй, Яңы Юлдаш (рус. Новоитикеево) — Башҡортостандың Ауырғазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 425 кеше. Почта индексы — 453483, ОКАТО коды — 80 205 804 007.

Ауыл
Яңы Этекәй рус. Новоитикеево
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Ауырғазы районы
Ауыл биләмәһе	Батыр ауыл Советы (Ауырғазы районы)
Координаталар	54°01′39″ с. ш. 55°57′46″ в. д.
Нигеҙләнгән	1747
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1795
Элекке исеме	Дүрттояҡ, Юлдаш
Халҡы	↘425 кеше (2010)
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	453483
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 205 804 007
ОКТМО коды	80 605 404 131
Яңы Этекәй

Тарихы

Ауылға XVIII быуаттың 30‑сы йылдарында Нуғай даруғаһы Меркет‑Мең улусы Меркет ауылы (хәҙер Мораҙым ауылы) башҡорттары үҙ ерҙәрендә Дүрттояҡ исеме менән нигеҙ һала. 1807 йылда керҙәшлек килешеүе буйынса ауылға типтәрҙәр, 1811 йылда мишәрҙәр килеп ултырған. XIX быуаттың 1‑се яртыһынан хәҙерге исемен йөрөтә. 1865 йылда Яңы Этекәйҙә (Дүртүләк) 80 йортта 570 кеше йәшәгән. 1950‑се йылдарҙа Яңы Этекәйгә XX быуат башында барлыҡҡа килгән Яңы Юлдаш ауылы ҡушылған. Иҫке һәм Яңы Этекәй ауылдарында башҡорттар, мишәрҙәр, типтәрҙәр йәшәй, һуңғылары үҙҙәрен татар тип иҫәпләй.

Аҫаба башҡорт Этекәйҙең улдары һәм ейәндәре тураһында мәғлүмәт һаҡланған. 1774 йылда тыуған Юлбирҙе Этекәйев Яңы һәм Иҫке Этекәй ауылдарының йорт старшинаһы булған. Уның улдары тураһында ла мәғлүмәт билдәле. Ауыл халҡы игенселек, малсылыҡ һәм төрлө кәсеп эштәре менән шөғөлләнгән. 1842 йылда 295 башҡортҡа 608 бот ужым һәм 1082 бот яҙғы иген сәселгән

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	425	196	229	46,1	53,9

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәтенә ярашлы, күпселек милләт — башҡорттар (61 %), татарҙар (37 %).

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Талбазы): 5 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Көйәҙебаш): 5 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Аҡкүл): 21 км

Урамдары

• Ленин урамы (рус. улица Ленина)
• Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
• Баҫыу урамы (рус. Полевая улица)
• Йылға урамы (рус. Речная улица)
• Баҡса урамы (рус. Садовая улица)
• Мәктәп урамы (рус. Школьная улица)
• Үҙәк урам (рус. Центральная улица).

Ер-һыу атамалары

• Көрйә йылғаһы

Һылтанмалар

• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 54. — ISBN 978-5-295-04683-4.
• Новоитекеево // Башкирская энциклопедия. — Уфа: ГАУН РБ «Башкирская энциклопедия», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-306-8.
• Яңы Этекәй // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 28 май 2022)