Көйәҙебаш

Көйәҙебаш (рус. Куезбашево; башҡа атамалары Алёшкин; Майлыбүкән (Мөлли-Бүкән) — Башҡортостан Республикаһының Ауырғазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 618 кеше. Почта индексы — 453483, ОКАТО коды — 80205804000.

Ауыл
Көйәҙебаш рус. Куезбашево, cыу. Мăйлăпукан
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башкортостан
Муниципаль район	Ауырғазы
Ауыл советы	Батыр
Координаталар	54°01′06″ с. ш. 56°02′21″ в. д.
Ауыл с	2005
Халҡы	↗618 кеше (2010)
Милли состав	сыуаштар
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	453483
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 205 804 001
ОКТМО коды	80 605 404 101
ГКГН номеры	0519670
Көйәҙебаш

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Талбазы): 13 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Аҡкүл): 16 км

Тарихы

Ауылға Нуғай даруғаһы Меркет-Мең улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә 1795 йылда керҙәшлек килешеүе буйынса Алёшкино исеме (тәүге төпләнеүсе Алексей Артемьев исеменән) менән яңы суҡындырылған сыуаштар нигеҙ һала. Ул саҡта 36 сыуаш иҫәпләнә. Был әле генә барлыҡҡа килгән ауыл тураһында һөйләй. Бишҡайын ауылынан 50 сыуаш күсеп килә. 1865 йылда 34 йортта 196 кеше йәшәй. 1920 йылда унда 82 йортта 535 сыуаш иҫәпләнгән. Ауылдың йәнә бер исеме — Майлыбүкән.

Игенселек, малсылыҡ, сана һәм утын саналары яһау менән шөғөлләнгәндәр. 1906 йылда башҡа милләттәр өсөн мәктәп, бакалея кибете, мөгәзәй теркәлгән.

2005 йылдың 20 июлендәге 211-з «Башҡортостан Республикаһының административ-территориаль ҡоролошона тораҡ пункттарҙың ойошторолоуы, берләшеүе, бөтөрөлөүе һәм статусын үҙгәртеү, административ үҙәктәрҙе күсереү менән бәйле үҙгәрештәр индереү тураһында»ғы Закон ҡарар итә:

ст. 5. Тораҡ тибын ауыл тип биләдәләп, түбәндәге тораҡ пункттарҙың статусын үҙгәртергә: 1) Ауырғазы районында: а) Батыр ауыл Советының Көйәҙебаш ауылының

б) Өршәк ауыл Советының Иҫке Әпсәләм ауылының

в) Сыуаш-Ҡарамалы ауыл Советының Сыуаш-Ҡарамалы ауылының

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	618	306	312	49,5	50,5

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәтенә ярашлы, күпселек милләт - сыуаштар (83 %).

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Урамдары

• Октябрҙең 50 йыллығы урамы (рус. улица 50 лет Октября)
• Киров урамы (рус. улица Кирова)
• Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
• Баҡса урамы (рус. Садовая улица)
• Совет урамы (рус. Советская улица)
• Үҙәк урам (рус. Центральная улица)
• Чапаев урамы (рус. Чапаева улица)

Билдәле шәхестәре

• Ғәлләмова Надежда Викторовна (22 июль 1959 йыл) — спортсы-тренер. 2003 йылдан Стәрлетамаҡтағы Олимпия резервы махсус спорт мәктәбе уҡытыусыһы. Еңел атлетика буйынса СССР-ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1989). Башҡортостандың күренекле спортсыһы (1994). СССР (1988—1992), Рәсәйҙең (1993—1996) йыйылма командалары ағзаһы.

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий — Уфа: Китап, 2009. — 744 б. — ISBN 978-5-295-04683-4.  (рус.)

Һылтанмалар

• 1816 йылғы ревизия материалдары(недоступная ссылка)
• 1818-1834 йылғы ревизия материалдары(недоступная ссылка)
• 1850 йылғы ревизия материалдары(недоступная ссылка)
• Көйәҙебаш // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 21 июль 2019)
• Куезбашево на портале «Генеалогия и Архивы» (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 21 июль 2019)
• Село Куезбашево, Республика Башкортостан. Сайт «Командировка.ру» (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 21 июль 2019)
• Совет муниципальных образований Республики Башкортостан.