Трушков Илья Фёдорович

Трушков Илья Фёдорович (25 июль 1925 йыл — 4 ғинуар 1993 йыл) — совет хәрби эшмәкәре, полковник. Бөйөк Ватан һуғышы яугире. Советтар Союзы Геройы (1945).

Трушков Илья Фёдорович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР  Рәсәй
Тыуған көнө	25 июль 1925({{padleft:1925|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:25|2|0}})
Тыуған урыны	Стәрлетамаҡ кантоны, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР
Вафат булған көнө	4 ғинуар 1993({{padleft:1993|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:4|2|0}}) (67 йәш)
Вафат булған урыны	Обнинск, Калуга өлкәһе, Рәсәй
Ерләнгән урыны	Кончаловское кладбище[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Ғәскәр төрө	пехота[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Биографияһы

Илья Фёдорович Трушков Башҡорт АССР-ы Стәрлетамаҡ кантоны Яңы Троицкий ауылы урыҫ крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. 7 синыфты тамамлай. Стәрлетамаҡ спирт комбинатында слесарь булып эшләй. 1943 йылда Ҡыҙыл Армия сафына саҡырыла. 1944 йылда Силәбе өлкәһенең Златоуст ҡалаһында Урал хәрби пехота училищеһын тамамлай. 1944 йылдан ВКП(б) ағзаһы. 1944 йылдың июненән хәрәкәт итеүсе армияла. 3-сө Украина һәм 1-се Белоруссия фронттарында һуғыша. 1945 йылда өлкән лейтенант, 1-се Белоруссия фронты 2-се гвардия танк армияһы 1-се механизацияланған корпусы 19-сы механизацияланған бригадаһының пулемёт взводы командиры була.

1945 йылдың 22 апрелендә үҙенең взводы менән дошмандың тылына үтеп инә, һәм дошмандың ут позицияларын мөһим өҫтәмә көстәр килгәнгә тиклем тотоп тора. 11 сәғәт һуғыш эсендә дошмандың 9 атакаһын кире ҡаға, 90 тиклем гитлерсыны, 5 пулемётты, 9 автомашинаны юҡ итә.

1945 йылдың 26 апрелендә үҙенең взводы менән беренселәрҙән булып Шпрее йылғаһын һуғышып аша сыға. Плацдармды баҫып алып, пулемёт уты менән гитлерсыларҙың 6 һөжүмен кире ҡаға, 40-тан ашыу дошман һалдатын һәм офицерын юҡ итә. Берлиндың урам һуғыштарында ҡатнаша.

Советтар Союзы Геройы исемен Берлиндағы һуңғы һуғыш өсөн ала. Бойороҡҡа ярашлы, мөһим стратегик саттағы биш ҡатлы йортты биләү өсөн, үҙенең взводы менән ер аҫты коммуникациялары аша үтә һәм тиҙ арала йортто биләй. Бынан һуң өс көн дауамында немецтар был йортҡа һөжүм итә. Немецтарҙың туранан-тура артиллерия менән атыуы арҡаһында йорт бөтөнләй тиерлек емерелә. Стеналағы тишек аша немецтар бинаға үтеп инә, ҡул һуғышы башлана, Трушков бысағын эшкә ебәрә. Уң яурынына ауыр яра алғандан һуң һул ҡулы менән ата. Өҫтәмә көстәр килеп етеүгә немецтарҙан йортто һуғышып алған взводтың 28 яугиренән яртыһы ҡала, 11 яугир ҡаты яралана.

СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 31 майындағы указы менән батарея менән оҫта етәкселек иткәне, немец командованиеһының хәрби заданиеларын теүәл үтәгәне һәм немец-фашист илбаҫарҙары менән һуғышта күрһәткән батырлыҡтары өсөн өлкән лейтенант Трушков Илья Фёдоровичҡа Ленин ордены менән «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 5852) тапшырылып, Советтар Союзы Геройы исеме бирелә ,

Кария хаҡы мавсол стела И. Ф. Трушков н Кончаловский зыярат . Обнинск

Һуғыштан һуң СССР Ҡораллы Көстәрендә хеҙмәтен дауам итә. 1953 йылда офицерҙар составын камиллаштырыу курстарын, 1962 йылда «Атыу» курстарын тамамлай. 1976 йылдан полковник дәрәжәһендә запаста, һуңынан отставкаға китә. Калуга өлкәһенең Обнинск ҡалаһында йәшәй һәм эшләй. 1993 йылдың 4 ғинуарында вафат була. Кончаловский зыяратында ерләнгән.

Ғаиләһе

• Улы — Трушков Виталий Ильич (17 июль1949 йыл — 10 август 2016 йыл), атаһы янына ерләнгән.
• Ейәне — Трушков Александр Витальевич (1971), Обнинс ҡала йыйылышы депутаты, «Ғәҙел Рәсәй» партияһынан Калуга өлкәһенең закондар сығарыу йыйылышы депутаты, «Винагроснаб» компанияһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе.

Бүләктәре

• Советтар Союзы Геройының «Алтын Йондоҙ» миҙалы;
• Ленин Ордены;
• Ҡыҙыл Байраҡ ордены;
• 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены;
• Ҡыҙыл Йондоҙ ордены;
• миҙалдар.

Хәтер

• Трушков Илья Федорович исеме менән Стәрлетамаҡ ҡалаһының «Көнбайыш» микрорайонындағы урам аталған.
• Обнинск ҡалаһының Аксенов урамындағы 1977 йылдан алып 1993 йылға тиклем йәшәгән 7-се һанлы йортҡа мемориаль таҡтаташ ҡуйылған.

Библиография

• Алексей Собачкин. Герой(недоступная ссылка) // САНДРА-төбәктән. — 7 май 2010 йыл.
• Трушков Илья Федорович // Башҡортостан данлы улы: советтар союзы геройҙары тураһында очерк: Китап 3 / Сост. Ерошин. А., С. Сәйетов. — Өфө: башҡортостан китап нәшриәте, 1968. — С. 263—266.
• Трушков Илья Федорович // советтар союзы геройы: ҡыҫҡаса биографик һүҙлек: 2 тт. / Ред. И. Н. Шкадов. — 2 Т.: Любова — Ящук . — М.: Боевом, 1988. — С 605.
• Трушков Илья Федорович // уларҙың батырлығы — үлемһеҙ: советтар союзы геройы һәм дан орденының тулы кавалерҙары тураһындағы белешмә башҡортостан республикаһы булды. — Өфө: Китап, 2000. — 301 с.

Һылтанмалар

• Трушков Илья Фёдорович  (билдәһеҙ). «Герои страны» сайты.
• Златоустовская энциклопедия.
• Улица имени Трушкова Ильи Фёдоровича(недоступная ссылка).