Кириллица
(Кирил алфавиты битенән йүнәлтелде)
Кири́л алфавиты — 6 славян телендә (урыҫ, украин, белорус, болгар, серб, македон) һәм бер нисә башҡа телдә яҙыу өсөн ҡулланылған алфавит. 1940 йылдан башлап кирил алфавиты — башҡорт теленең рәсми алфавиты.
АлфавиттарҮҙгәртергә
Төрки телдәр алфавитыҮҙгәртергә
Башҡорт алфавитыҮҙгәртергә
А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Ҙ ҙ |
Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к |
Ҡ ҡ | Л л | М м | Н н | Ң ң | О о | Ө ө |
П п | Р р | С с | Ҫ ҫ | Т т | У у | Ү ү |
Ф ф | Х х | Һ һ | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ |
Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ә ә | Ю ю | Я я |
Татар алфавитыҮҙгәртергә
Рәсәйҙәге рәсми татар алфавиты. Бөтә Донъя Селтәрендә латин алфавиты киң ҡулланыла.
А а | Ә ә | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж | Җ җ | З з | И и | Й й |
К к | Л л | М м | Н н | Ң ң | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ү ү |
Ф ф | Х х | Һ һ | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Үҙенсәлектәре:
- Ҡ, Ғ, Ҙ, Ҫ хәрефтәре юҡ[1]
- Үҙенсәлекле [ʝ] өнө өсөн ҡулланылған Җ җ хәрефе бар:җил "ел")
- Ә хәрефе А хәрефенән һуң урынлаша.
Ҡаҙаҡ алфавитыҮҙгәртергә
А а | Ә ә | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д |
Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к |
Қ қ | Л л | М м | Н н | Ң ң | О о | Ө ө |
П п | Р р | С с | Т т | У у | Ұ ұ | Ү ү |
Ф ф | Х х | Һ һ | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ |
Ъ ъ | Ы ы | І і | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Үҙенсәлектәре:
- Ұұ, Іi хәрефтәре бар (башҡорт теленең о, э өндәренә яҡын өндәрҙе билдәләй)
- Ҡ урынына Қ ҡулланыла
- Ҙ, Ҫ хәрефтәре юҡ
Славян телдәре алфавитыҮҙгәртергә
Урыҫ алфавитыҮҙгәртергә
А а | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й |
К к | Л л | М м | Н н | О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ф ф |
Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Үҙенсәлектәре:
- Ә, Ө, Ү, Ҡ, Ғ, Ң, Ҙ, Ҫ, Һ хәрефтәре юҡ
Украин алфавитыҮҙгәртергә
А а | Б б | В в | Г г | Ґ ґ | Д д | Е е | Є є | Ж ж | З з | И и |
І і | Ї ї | Й й | К к | Л л | М м | Н н | О о | П п | Р р | С с |
Т т | У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ь ь | Ю ю | Я я |
Үҙенсәлектәре:
- Ә, Ө, Ү, Ҡ, Ғ, Ң, Ҙ, Ҫ, Һ хәрефтәре юҡ
- Г хәрефе [ɦ] тип әйтелә һәм [ɦɛ] тип атала. Был өн башҡортса Һ һәм Ғ араһындағы өнөнә яҡын
- Ґ хәрефе [g] тип әйтелә (был өн башҡортса Г менән яҡын)
- Э урынына Е ҡулланыла
- Е ([je]) урынына Є ҡулланыла
- И хәрефе әйтелеше урыҫса Ы менән яҡын
- І хәрефе әйтелеше урыҫса И менән яҡын
- Ї хәрефе [ji] тип әйтелә
- Щ хәрефе ШЧ тип әйтелә
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
- ↑ Әммә [q], [ɣ] өндәре бар, өҫтәмә мәғлүмәтте Татар әлифбаһы битендә таба алаһығыҙ