Ғәрәп яҙмаһы

Ғәрәп яҙмаһының төп үҙенсәлеге шул: бында текст уң яҡтан башланып, һулға табан китә. Тыныш билдәләренән өтөр аҫтан өҫкә ҡарай күтәрелеп, осо уңға бөгөлә (،), ә һорау билдәһе уң яҡҡа ҡаратып ҡуйыла (؟). Цифрҙар иһә уңдан һулға түгел, ә һулдан уңға уҡыла.

Ғәрәп яҙмаһы
Миҫал
Яҙыу тибы	консонантное
Телдәр	Ғәрәп, фарси, курд, уйғыр, пушту, урду һәм баш.
Таралған территория	Ғәрәп ярымутрауы, Яҡын Көнсығыш, Урта Азия, Төньяҡ Африка.
Тарихы
Осор	V быуат
Барлыҡҡа килеүе	Ханааней яҙмаһы Финикия Арамей Сирия Ғәрәп
Үҙенсәлектәре
Статусы	ҡуллана
Яҙыу йүнәлеше	уңдан һулға табан
Билдәләр һаны	28
Юникод диапазоны	U+0600 — U+06FF U+0750 — U+077F U+FB50 — U+FDFF U+FE70 — U+FEFF
ISO 15924	Arab (#160)
Ғәрәп яҙмаһы Викимилектә

Хәҙерге ғәрәп каллиграфия

Ғәрәп яҙыуында баш хәрефтәр юҡ. Унда һөйләм башында ла, яңғыҙлыҡ исемдәрҙә лә шул уҡ юл хәрефтәре яҙыла.

Ғәрәп яҙмаһының йәнә бер үҙенсәлеге — бында һүҙҙәге бөтә хәрефтәр бергә ҡушып яҙылмай, бер үк һүҙ икегә, өскә, хата унан да күберәк өлөшкә бүлеп яҙыла. Сөнки ғәрәп телендә үҙенән һуң килгән хәрефкә ялғап, тоташтырып яҙып булмай торған өҙөк хәрефтәр бар. Ошо сәбәптән һәр хәрефтең дүрт төрлө яҙылышы бар:

• яңғыҙ — хәрефтең яңғыҙ яҙылышы;
• башта — һүҙ башында йәки һүҙ эсендәге өлөш башында яҙылышы;
• уртала — һүҙ йәки өлөш уртаһында яҙылышы;
• аҙаҡта — һүҙ йәки өлөш аҙағында яҙылышы.

Ғәрәп әлифбаһы

Исеме	Транскрипцияһы	Яҙылышы			Яңғыҙ
		Аҙаҡта	Уртала	Башта
әлиф	—	ـا	ـا	ا	ا
бә	[b]	ـب	ـبـ	بـ	ب
тә	[t]	ـت	ـتـ	تـ	ت
ҫә	[θ]	ـث	ـثـ	ثـ	ث
джим	[dʒ], [ɡ]	ـج	ـجـ	جـ	ج
хә	[ħ]	ـح	ـحـ	حـ	ح
ха	[x]	ـخ	ـخـ	خـ	خ
дәл	[d]	ـد	ـد	د	د
ҙәл	[ð]	ـذ	ـذ	ذ	ذ
рә	[r]	ـر	ـر	ر	ر
зәйн	[z]	ـز	ـز	ز	ز
син	[s]	ـس	ـسـ	سـ	س
шин	[ʃ]	ـش	ـشـ	شـ	ش
сад	[sˤ]	ـص	ـصـ	صـ	ص
дад	[dˤ]	ـض	ـضـ	ضـ	ض
та	[tˤ]	ـط	ـطـ	طـ	ط
ҙа	[ðˤ], [zˤ]	ـظ	ـظـ	ظـ	ظ
ъәйн	[ʕ]	ـع	ـعـ	عـ	ع
ғайн	[ɣ]	ـغ	ـغـ	غـ	غ
фә	[f]	ـف	ـفـ	فـ	ف
ҡаф	[q]	ـق	ـقـ	قـ	ق
кәф	[k]	ـك	ـكـ	كـ	ك
ләм	[l]	ـل	ـلـ	لـ	ل
мим	[m]	ـم	ـمـ	مـ	م
нүн	[n]	ـن	ـنـ	نـ	ن
һә	[h]	ـه	ـهـ	هـ	ه
үәү	[w]	ـو	ـو	و	و
йә	[j]	ـي	ـيـ	يـ	ي

Әҙәбиәт

• Ковалев А. А., Шарбатов Г. Ш. Учебник арабского языка. — М.: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 1999.
• Сегаль В. С. Начальный курс арабского языка. — М.: Изд. ИМО, 1962.
• Халидов Б. З. Учебник арабского языка. — Ташкент: Изд. «Укитувчи», 1977.
• Юшманов Н. В. Грамматика литературного арабского языка. — Л., 1928.
• مصطفى الغلاييني جامع الدروس العربية المكتبة العصرية 2000 م
• Pihan, A. P. Notice sur les divers genres d'écriture ancienne et moderne des Arabes, des Persans et des Turcs. — Paris, 1856.

Тышҡы һылтанмалар

• Арабский алфавит и каллиграфия 2003 йылдың 22 июнь көнөндә архивланған. (инг.)
• Арабский алфавит на сайте Omniglot  (инг.)
• Арабский алфавит и каллиграфия 2008 йылдың 9 май көнөндә архивланған. (инг.)
• Таблица разных систем транслитераций (инг.)
• Арабский алфавит с русской транскрипцией
• Арабская транслитерация с возможностью собственных настроек 2008 йылдың 28 март көнөндә архивланған.
• Ибн Манзур, Язык арабов, источник (ғәр.)
• Курс «Алиф Бейт» 2011 йылдың 29 ғинуар көнөндә архивланған.
• Арабская онлайн-клавиатура доступна на сайтах www.isa-sari.com и www.corluihl.com 2011 йылдың 8 июль көнөндә архивланған. (с персидскими буквами «п», «ч» и «ж»).
• Ещё одна очень удобная онлайн-клавиатура находится здесь www.babil.info 2010 йылдың 11 август көнөндә архивланған.

Һылтанмалар

• Ғәләүетдинов И. Ғ. Ғәрәп яҙмаһы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.