Исламда гонаһтар

76 ҙур гонаһ.

1. Ширк (Аллаһҡа иптәштәр бар тип һанау)
2. Сихырсылыҡ
3. Намаҙ уҡымау
4. Хаҡһыҙ көйө кеше үлтереү
5. Зәкәт түләмәү
6. Ата-әсәне тыңламау
7.Риба (Ростовщиклыҡ)
8. Етемдәрҙең мөлкәтенә ҡул һуҙыу
9. Хәҙис уйлап сығарыу
10. Сәбәпһеҙҙән ураҙа тотмау
11. Яу яланынан ҡасыу (дезертирлыҡ)
12. Зина ҡылыу
13. , Граждандарҙы алдап һәм мәрхәмәтһеҙ рәүештә дәүләткә идара итеү
14. Спиртлы эсемлектәр ҡулланыу
15. Тәкәбберлек, эрелек, һауалылыҡ
16. Ялған шаһитлыҡ
17. Гомосексуализм
18. Намыҫлы ҡатынға яла яғыу
19. Тро­фе­йҙарҙы (ғәнимәт), халыҡ ҡаҙнаһын һәм хәйер-саҙаҡаны законһыҙ ҡулланыу
20. Сит мөлкәтте үҙләштереү
21. Урлашыу
22. Кеше талау
23. Ялған ант
24. Алдашыу
25. Үҙ-үҙенә ҡул һалыу
26. Намыҫһыҙ суд ҡарарҙары сығарыу
27. Ҡатынының, ҡыҙҙарының һәм башҡа ҡатын-ҡыҙҙың еңел холоҡлоғона юл ҡуйыу.
28. Ҡатын-ҡыҙҙың - ир-ат, ир-аттың ҡатын-ҡыҙ рәүешендә булырға тырышыуы
29. Мутлыҡ маҡсатында туй яһау
30. Харам ризыҡ ҡулланыу (ҡан, сусҡа ите, үлгән мал ите һ.б.)
31. Тәһәрәттә бәүелдән таҙарынмау
32.Ғәҙелһеҙ рәңүештә Һалым йыйыу
33. Ике йөҙлөлөк (монафиҡлыҡ)
34. Хыянат
35. Фани донъя хаҡына дини белем алыу һәм донъялыҡ өсөн уны йәшереү
36. Мәрхәмәт күрһәттем тип үпкә белдереү
37. Тәҡдирҙе инҡар итеү
38. Кешенең серен алырға тырышыу
39. Ҡарғыш
40. Бойороҡҡа буйһонмау
41. Күрәҙәләргә ышаныу (ҡаһин)
42. Ҡатындың иренә буйһонмауы
43. Туғандар менән аралашыуҙан баш тартыу
44. Тере йән эйәләренең һүрәтен эшләү
45. Ғәйбәт
46. Йыназала ҡысҡырып илау
47. Кешенең затын яманлау
48. Рәнйетеү һәм ҡыйырһытыу
49. Ҡоралды мосолмандарға йүнәлтеү һәм уларға ҡарата тәкфир
50. Мосолмандарға зыян килтереү һәм мыҫҡыл итеү
51. Тәҡүә кешеләргә зыян килтереү
52. Кейем-һалымды кәпәренер өсөн оҙонайтыу
53. Ирҙәрҙең ебәк кейем һәм алтын биҙәүестәр йөрөтөүе
54. Ҡолдоң ҡасып китеүе
55. Ҡорбанды Аллаһ хаҡы өсөн тип килтермәү
56. Ер участкаларының сиктәрен билдәләүсе билдәләрҙе алмаштырыу
57. Пәйғәмбәрҙеңсәхәбәләрен мыҫҡыл итеү
58. Ансарҙарҙы мыҫҡыл итеү
59. Харамға һәм гонаһҡа өндәү
60. Парик йөрөтөү һәмтәнгә татуировкалар төшөрөү
61. Мосолмандарға ҡорал менән янау
62. Атайың булмағанды атай тип әйтеү
63. Яманлыҡ юрау
64. ­Ашау-эсеү өсөн алтын һауыт-һаба ҡулланыу
65. Бәхәс
66. Ҡолдо бестереү, уны туҡмау һәм йәберләү
67. Үлсәүҙә алдып һатыу
68. Аллаһ язаһын алыуҙан ҡурҡмау
69. Аллаһыға өмөттө юғалтыу
70. Булғанына шөкөр итмәү
71. Һыуы күп була тороп, халыҡҡа биреүҙән баш тартыу
72. Хайуанға келәймә (ин) һалыу
73. Ҡомарлы уйындар
74. Әл-Харам мәсетендә ҡылынған енәйәттәр
75. Йома намаҙынан бер ниндәй сәбәпһеҙ баш тартыу юҡ һәм ­уны яңғыҙлыҡта уҡыу
76. Мосолмандар араһында шпионлыҡ һәм серҙәрен алырға тырышыу

Ислам теологтары түбәндәге ҙур гонаһтарҙы һанап китә: рамаҙанда сәбәпһеҙ ураҙа тотмау; гонаһ ҡылыуҙы ойоштороу, мәҫәлән, фәхешхана ойоштороу һ.б.; зәкәт түләүҙән баш тартыу; сутенёрлыҡ; сауҙала алдашыу; ялған ант биреү; ата-әсә һәм туғандар менән мөнәсәбәттәрҙе өҙөү; сәбәпһеҙҙән намаҙ уҡымау; исламды яҡлап барған яуҙан ҡасыу; риба (процент арттырыу иҫәбенә йәшәү); сихырсылыҡ һәм магия менән шөғөлләнеү; алдашыу; исраф һ.б.

Динһеҙлек гонаһтары

• Аллаһыға ышанмау (көфөрлөк).
• Ике йөҙлөлөк (нифаҡ).
• Күп илаһтарға ышаныу (ширк).
• Диндән сығыу (мөртәтлек).

Тәндең гонаһтары

• Татуировкаланыу.
• Ҡапма-ҡаршы енескә оҡшарға тырышыу.
• Тәнде үҙгәртеү.
• Ир-аттың алтын әйберҙәр һәм ебәк кейеп йөрөүе.

Исламда кеше ағзаларының гонаһ ҡыла алған 7 төрө бар. Уларға күҙ, ҡолаҡ, тел, ҡул, аяҡ, ҡорһаҡ һәм енси ағзалар инә.

Күҙҙәр гонаһы

• Әҙәпһеҙ ҡараш.
• Тәндең оятлы өлөштәрен ҡарау (ғәүрәт).
• Кешегә кәмһетеп ҡарау.

Ҡолаҡ гонаһы

• Ишеттерергә теләмәгән кешеләрҙең һөйләшеүен тыңлау.
• Яла яғыуҙы, ғәйбәтте, имеш-мимеште тыңлау һәм башҡалар.

Тел гонаһтары

• Ҡарғыш.
• Алдашыу.
• Йыназала ҡысҡырып илау, һыҡтау һәм сеңләү.
• Ялған шаһитлыҡ һәм ялған ант.
• Үсәү (шамата)
• Мыҫҡыллы көлөү (сухрия)
• Ғәйепләү (манн)
• Буш һүҙ (лягу)

Зыһар

Зыһар - ҡатынына, уның һын-һыпатын әсәһе менән сағыштырып, әйтеү. Был тыйылған ғәмәл. Шуға күрә, был гонаһты юйҙыртҡанға тиклем, ҡатыны менән яҡынлыҡ рөхсәт ителмәй.

Һүгенеү (бәҙәғ)

Бәҙәғ (от ғәр. بَذَاء‎ — "оятһыҙлыҡ»,» оялыу«,»боҙоҡлоҡ") База— һүгенеү, әрһеҙ һөйләшеү . Бәҙәғ һүҙенә билдәләмә биреп, урта быуат ислам дине белгесе имам әл-Ғазали былай тигән: «Һүгенеү — оятһыҙ нәмәләр тураһында асыҡ текст менән һөйләү».

Ғәйбәт (нәмимәт)

Нәмимәт (от ғәр. نَمِيمَة‎ — «яла яғыу», "ғәйбәт") — ғәйбәт, улар араһындағы мөнәсәбәттәрҙе боҙоу өсөн һүҙҙе бер кешенән икенсе кешегә тапшырыу. Һүҙҙәрҙе бер кешенән икенсе кешегә еткереү нәмимәт тип һаналһын өсөн, алдау йә ялған мәғлүмәт биреү мотлаҡ түгел, ә ундай осраҡта дөрөҫ әйтмәү ҙә етә.

Ялған

Ифҡ - берәй кешегә яла яғыу ул. Ислам тыйған был ғәмәл ҙур гонаһ булып тора. Аллаһы Тәғәлә яла яғыусыларҙы язаға тарттырасаҡ Аллаһы Тәғәләнән башҡа кемдеңдер ҡөҙрәтенә ышаныу (ширк) ялған бит. Ундай ялған төрө хаҡында Һуд сүрәһенең 50-се аятында әйтелә:

һәм Ғәд халҡына уларҙың туғаны Һудты ебәрҙек. Ул әйтте: «Эй, халҡым! Аллаға ҡоллоҡ ҡылығыҙ! Унан башҡа һеҙгә илаһ юҡ! Һеҙ фәҡәт ялғанды уйлап сығараһығыҙ.Ифк — клевета в адрес какого-либо человека. Это запрещённое исламом деяние, являющееся большим грехом. Клеветники будут подвержены Аллахом мучительному наказанию. Самой большой клеветой является многобожие (ширк), а вера в могущество кого-либо, кроме Аллаха, является ложью. О таком виде лжи говорится в 50 аяте суры Худ:

«Мы отправили к адитам их брата Худа. Он сказал: «О мой народ! Поклоняйтесь Аллаху, ибо нет у вас иного божества, кроме Него. Вы же измышляете ложь» Һуд 11:50

Ифҡ - берәй кешегә яла яғыу . Ислам тыйған был ғәмәл ҙур гонаһ булып тора. Аллаһы Тәғәлә яла яғыусыларҙы язаға тарттырасаҡ (Ишағ. Аллаһы Тәғәләнән башҡа кемдеңдер ҡөҙрәтенә ышаныу ялған бит. Ундай ялған төрө хаҡында Худ сүрәһенең 50 аятында әйтелә:

«Мы отправили к адитам их брата Худа.

Он сказал: «О мой народ! Поклоняйтесь Аллаху, ибо нет у вас иного божества, кроме Него. Вы же измышляете ложь»

—  11:50

Ҙур (от ғәр. زور‎ — "ялған») — ялған.

Боһтан (ғәр. بُهْتَان‎ - Был ғәйбәт, нахаҡ һүҙ, кеше тураһында ялған мәғлүмәт.

Бер мәл Аллаһ Илсеһе кешеләрҙән: «Һеҙ яманлауҙың нимә икәнен беләһегеҙме?» - тип һораған.

Улар: «Аллаһ менән Уның Илсеһе яҡшыраҡ белә», - тип яуаплаған Ул былай тигән: «Туғаның уның тураһында әйткәнеңде оҡшатмаған һүҙ».

Кемдер: «Әгәр туғаным ысынлап та мин әйткән кеүек булһа?» - тип һораған.

Ул былай тигән: «Әгәр ул ысынлап та шулай икән, һин ғәйбәт һөйләйһең, ундай булмаһа - боһтан ҡылаһың»

— сборник хадисов Муслима

Бухтан (от ғәр. بُهْتَان‎ — «неправда», «ложь», «клевета», «злословие») — это сплетни, наговор, недостоверная информация о человеке.

Однажды посланник Аллаха Ҡалып:С.а.с спросил людей: «Знаете ли вы, что такое хула?»

Они ответили: «Аллах и его посланник знают лучше».
Он сказал: «Это твое упоминание о брате твоем то, что ему бы не понравилось».
Кто-то спросил: «А если брат мой и в самом деле таков, как я говорю?».

Он сказал: «Если он действительно таков, то ты совершаешь гыйбу, а если не таков, то бухтан».

Однажды посланник Аллаха (ﷺ) спросил людей: «Знаете ли вы, что такое хула?» Они ответили: «Аллах и его посланник знают лучше». Он сказал: «Это твое упоминание о брате твоем то, что ему бы не понравилось». Кто-то спросил: «А если брат мой и в самом деле таков, как я говорю?».

Он сказал: «Если он действительно таков, то ты совершаешь гыйбу, а если не таков, то бухтан».

— сборник хадисов Муслима

Ғәйбәт

Ғәйбәт (араб. غِيبَةٌ- кешене артынан һөйләү, берәй кешегә тәғәйенләп ғәйбәт таратыу, халыҡҡа таратыр өсөн кешенең шәхси серҙәрен асыҡларға ынтылыу. Ғәйбәт - « өсөнсө кеше тураһында уның артында һөйләү, ғәйепләү, яманлау». Был һүҙ «ғәйеп - (ғәр.) билдәһеҙ, йәшерен» тигән һүҙҙәр менән бер тамырҙан яһалған. Ҡөрьәндә һәм Мөхәммәт Пәйғәмбәр хәҙистәрендә ғәйбәт төшөнсәһе йыш ҡына үлгән кешенең итен ашау менән сағыштырыла.

Ҡалып:Ar7 заглазное осуждение, сплетня в адрес какого-либо человека, стремление разузнать личные тайны человека для предания их гласности. Гыйбат — «говорить о третьем лице в его отсутствие нелицеприятные вещи, осуждать за глаза, охаивать». Это слово одного корня со словом «гайб — неизведанное, скрытое». В Коране и хадисах пророка Мухаммеда понятие гыйбат часто сравнивается с поеданием мяса мёртвого человека.

Разве понравится кому-либо из вас есть мясо своего покойного брата Әл-Худжурат 49:12

Разве понравится кому-либо из вас есть мясо своего покойного брата

—  49:12

Эргәлә булмаған кеше тураһында, ул оҡшатмаҫлыҡ, хатта ысын булһа ла, һөйләшеүҙәр ғәйбәт булып иҫәпләнә. Ислам был эштәрҙе тыя һәм Аллаһы тәғәлә алдында иң яман ғәмәлдәрҙең береһе итеп ҡарай.

Гәйбәт түбәндәге осраҡтарҙа ғына рөхсәт ителә:

1. Судта шаһитлыҡ иткәндә;
2. Әгәр кеше брәй деспоттың ғәҙелһеҙлегенән яфаланһа;
3. Әгәр бер кеше асыҡтан-асыҡ, йәмғиәттән оялмайынса гонаһ ҡылһа.

Гонаһ ҡылыуҙа ғәйепләү (ҡәҙәф)

Ҡәҙәф (от араб. قذف‎ — «поношение», «клевета», «оскорбление») — берәүҙең зина ҡылыуы тураһында ялған һөйләү; "ҡәҙәф" һүҙе нигеҙендә «ташлау», «бар көстө һалып бәреү» тигән ғәрәп һүҙе тора. Артабан был һүҙ яңы мәғәнә ала - кемделер ниндәйҙер гонаһ ҡылыуҙа ғәйепләүҙе аңлата башлай. Ҡөрьәндә был турала былай тиелә:

Намыҫлы, тыйнаҡ, иманлы ҡатындарҙы зиналыҡта ғәйепләгән кешеләр донъялыҡта ла, әхирәттә лә ләғнәтле! Уларға — оло язаКазф (от ғәр. قذف‎ — «поношение», «клевета», «оскорбление») — клевета в адрес какого-либо человека о совершении им прелюбодеяния. В основе арабское слово казф имеет значение «бросать», «метать что-либо изо всех сил». Затем это слово приобрело новое значение — обвинять кого-либо в совершении какого-то греха.

В Коране об этом говорится:

Воистину, те, которые обвиняют в неверности целомудренных, не ведающих [греха], верующих женщин, да будут прокляты в этом мире и будущем! Им уготовано великое наказание Ән-Нур 24:23

Воистину, те, которые обвиняют в неверности целомудренных, не ведающих [греха], верующих женщин, да будут прокляты в этом мире и будущем!

Им уготовано великое наказание

—  24:23

Ҡөрьәнгә ярашлы, берәй ҡатын зина ҡылған тип әйткән һәм һүҙҙәрен дүрт шаһит менән раҫлата алмаған кешегә 80 тапҡыр ҡамсылау язаһы бирелергә тейеш.

Намыҫлы ҡатынға ғәйеп ташлап, дүрт шаһит килтерә алмаған кешегә һикһән ҡамсы һуғығыҙ. Шунан бер ваҡытта ла уның шаһитлығын ҡабул итмәгеҙ: ул — закон боҙған кеше.Согласно Корану, тот, кто объявил о совершении прелюбодеяния какой-либо женщиной и не сумел привести в подтверждение своих слов четырёх свидетелей, должен быть наказан 80 ударами:

Тех, которые возведут навет на целомудренных женщин, но при этом не приведут четырех свидетелей, секите восьмьюдесятью [ударами] плети и никогда не берите их в качестве свидетелей, ибо они — преступающие закон Ән-Нур 24:4

Тех, которые возведут навет на целомудренных женщин, но при этом не приведут четырех свидетелей, секите восьмьюдесятью [ударами] плети

и никогда не берите их в качестве свидетелей, ибо они — преступающие закон

—  24:4

Ҡулдарҙың гонаһтары

• Сауҙала кәм үлсәү, урлашыу.
• Кеше талау, йортҡа төшөү.
• Хаҡһыҙ рәүештә үлтереү.
• Туҡмау, имгәтеү, йыртҡыслыҡ.
• Ришүәтселек
• Ҡомарлы уйындар.
• Икенсе енес кешеләренә нәфселәнеп ҡағылыу.
• Һынташтар, йән эйәләре һындарын эшләү.
• Телдән әйтергә ярамаған нәмәләр тураһында яҙыу (ҡара: Тел гонаһтары).

Аяҡ гонаһы

*Намаҙ ҡылыусылар алдынан кәртәләнмәгән (сүтрә) килеш үтеү. *Ҡатындың - иренән, бурыслының, ҡолдоң һ.б. ҡасыуы.

*Һауаланып, ҡыйланып йә иғтибарҙы йәлеп итергә тырышып атлап йөрөү

Ҡорһаҡ гонаһтары

• Риба, урлашыу һ. б. намыҫһыҙ юлдар менән табылған (харам) ризыҡтарҙы ашау .
• Хәмер ҡулланыу: быға спиртлы, иҫерткес эсемлектәр (наркотиктар) инә.
• Бысраҡ ризыҡтар (нәжес ) менән туҡланыу: (сусҡа ите, үлек мал ите, йыртҡыс йәнлектәр ите, Аллаһ исеме менән салынмаған мал ите).

Енес ағзаларының гонаһтары

• Зина ҡылыу (зина).
• Гомосексуаллек һәм бисексуаллек.
• Аналь секс (ливат).
• Малды аҙғынлыҡ өсөн файҙаланыу.
• Онанизм.
• Күрем ваҡытында йәки бала тапҡандан һуң таҙарынып бөтмәҫтән яҡынлыҡ ҡылыу; йәки таҙарынып бөткәндән һуң ҡатын-ҡыҙ истинжә алмай, ғөсөлләнмәй йәки тәһәрәтләнмәй, тороп яҡынлыҡ ҡылыу
• Енси ағзаны күрһәтергә ярамаған кешеләр алдында асыу.
• Кешеләр ял иткән күләгәгә, һыуға, ҡәбергә һ. б. хәжәт үтәү.

Әхлаҡи гонаһтар

• Тәкәбберлек,
• Һауалылыҡ,
• Дан ҡаҙанырға тырышыу,
• Ике йөҙлөлөк (кешегә күрһәтеү өсөн генә эшләү),
• Көнләшеү,
• Мәкерлелек,
• Ҡомһоҙлоҡ (ҡомһоҙлоҡ, һаранлыҡ).

Гонаһтарҙы ғәфү итеү һәм тәүбә итеү

Тәүбә (ғәр. توبة‎‎) — тәүбә итеү, Аллаһыға гонаһтарыбыҙҙы кисереүҙе һорап доға ҡылыу. Йыш ҡына, һәр гонаһтан һуң ҡылған тәүбә тәүбә әл-истиғфар тип атала. Бер тапҡыр ғына, уны бүтән ҡылмау ниәте менән ҡылған гонаһтан һуң тәүбә итеү - тәүбә ән-нәсух тип исемләнә.Бындай тәүбәне мотлаҡ үтәргә кәрәк. Тәүбә итеү теләһә ниндәй гонаһ ҡылынғандан һуң фарыз булып тора, һәм уны һуңлатырға ярамай. Тәүбә итеү уны ихластан, тел менән белдереү юлы менән башҡарыла. Тәүбәгә килеүҙең бөтә шарттарын үтәгәндә мосолман кешеһе Аллаһының үҙен кисереүенә өмөтләнергә тейеш..

Әҙәбиәт

• Али-заде, А. А. всё // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).
• Kabīra // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)