Ведерников Николай Степанович
Ведерников Николай Степанович (18 июнь 1925 йыл — 29 декабрь 2011 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, уҡсылар полкының пулемёт расчеты командиры, старшина. Советтар Союзы Геройы (1945).
| Ведерников Николай Степанович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 18 июнь 1925 |
| Тыуған урыны | Үрге Тәтешле |
| Вафат булған көнө | 29 декабрь 2011 (86 йәш) |
| Вафат булған урыны | Чернушка[d], Пермь крайы, Рәсәй |
| Ерләнгән урыны | Чернушка[d] |
| Әүҙемлек урыны | Тауш[d] һәм Чернушка[d] |
| Хәрби звание | старшина[d] |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
      |
Биографияһы
үҙгәртергәНиколай Степанович Ведерников Башҡорт АССР-ының Бөрө кантоны[1] Үрге Тәтешле ауылында тыуған. Тиҙҙән уның ғаиләһе Пермь өлкәһенең Чернушка районына күсеп китә.
Ҡыҙыл Армияла 1943 йылдан, айлыҡ командирҙар курсын тамамлағандан һуң 1943 йылдың июленән Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнаша.
Пулемет расчеты командиры өлкән сержант Н. С. Ведерников 1944 йылдың авгусында Висла йылғаһын аша сыҡҡанда һәм Доротин плацдармын (Польша) тотҡанда һәм киңәйткәндә батырлыҡ күрһәтә. 207,8 бейеклектә дошман атакаһы ваҡытында ул һөжүм итеүселәрҙе яҡын аралыҡҡа ебәрә һәм пулемёттан 150 немец һалдатын һәм офицерын юҡ итә.
Штригау (Германия) ҡалаһында 1945 йылдың 14 февраленән 18 февраленә тиклем һуғыштың киҫкен минутында, расчет сафтан сыҡҡан мәлдә, пулемёт артына ята һәм дошман атакаһын кире ҡаға. Штригау ҡалаһы өсөн алыштарҙа Н. С. Ведерников тарафынан бөтәһе 8 һөжүм кире ҡағыла һәм бер роталыҡ гитлер һалдаты юҡ ителә, ике ут пулемёт нөктәһе баҫтырыла.
Бреслау (Вроцлав, Польша) ҡалаһы өсөн барған алыштарҙа 1945 йылдың 10 мартында өлкән сержант Николай Ведерников штурм төркөмөнә ярҙам итеп, үҙенең пулемётынан дошмандың 3 пулемёт нөктәһен юҡ итә, һөҙөмтәлә штурмлаусы төркөм юғалтыуһыҙ кварталды яулап ала.
1944 йылдың йәйенән Н. С. Ведерников мәргәнлек сәнғәте эшен бик яҡшы үҙләштерә. Һуғыш аҙағына пулемёт уты менән һәм мәргәнлек винтовкаһынан шәхсән 300 гитлерсыны юҡ итә.
СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 26 июнендәге указы менән командованиеның хәрби заданиеларын өлгөлө үтәгәне һәм немец-фашист илбаҫарҙары менән алыштарҙа күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн өлкән сержант Николай Степанович Ведерниковҡа Ленин ордены һәм «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 8642) тапшырылып, «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә.
Старшина званиеһында демобилизациялана. Пермь өлкәһендә комбайнсы, баҫыусылыҡ бригадаһында бригадир, ат заводында хәүефһеҙлек техникаһы буйынса инженер булып эшләй. Мул уңыш алғаны өсөн Ленин ордены менән бүләкләнә. Пермь өлкәһенең Тауыш ауылында, һуңынан Пермь крайының Чернушка ҡалаһында йәшәй.
2011 йылдың 29 декабрендә Пермь крайының Чернушка ҡалаһында вафат була.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Геройы (1945)
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы (27.06.1945, № 8642)[2].
- Ленин ордены (27.06.1945).
- Ленин ордены (1976)
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены (19.08.1944)[3].
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (06.04.1985)[4].
- 2-се Дан ордены (05.05.1945)[5].
- 3-сө Дан ордены (22.10.1944)[6].
- «Батырлыҡ өсөн» миҙалы (12.02.1944)[7].
Хәтер
үҙгәртергә- Н. С. Ведерниковтың тыуған ауылы Үрге Тәтешлелә (Башҡортостандың Тәтешле районы) уның исеме менән урам аталған.
- Н. С. Ведерниковтың 12 Советтар Союзы Геройы һәм Дан орденының 2 тулы кавалеры — Чернушка районы кешеләре иҫәбендәге бюсы Чернушка ҡалаһында 2010 йылдың 9 майында асылған Дан Аллеяһына ҡуйылған.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Хәҙер Башҡортостан Республикаһының Тәтешле районы
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686046/793756, д. 182/8, л. 1, 403, 404)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690155, д. 5857, л. 2, 16, 17)
- ↑ Карточка награждённого к 40-летию Победы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690306, д. 2556, л. 10, 229, 230)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690155, д. 7339, л. 2, 70, 71)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 3353, л. 2, 65, 66)
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Н. А. Козлова. История Чернушинского района: Материалы к урокам по историческому краеведению / под общ. ред. к.и.н. Н. Д. Волошина. — Пермь: Пермское книжное издательство, 2006. — 152 с. — 1000 экз.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Ведерников Николай Степанович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 15 июнь 2021)
- Ведерников Николай Степанович. «Герои страны» сайты.
- Памяти замечательного человека. Официальный сайт Администрации Чернушинского муниципального района. (8 февраля 2012 года). Проверено 25 февраля 2012. Архивировано 19 мая 2012 года.