Юшты (Юшаты, Йыуышты) — рус. Юшты́ - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округындағы күл.

Юшты
Дәүләт  Рәсәй
Карта

Географияһы

үҙгәртергә

Юшты́ — администартив йәһәттән Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округына ҡараған, Ҡарабаш ҡалаһынан төньяҡ-көнбайыштараҡ урынлашҡан һыу ятҡылығы[1].  Юшты тирәһендә бик күп ваҡ һәм уртаса ҙурлыҡтағы күлдәр ята: Оло һәм Кесе Ағарҙаш күлдәре, Серебры, Алабуға, Әнәш, Сәҙүк, Забойное, Уйылды, Кесе Байыҡ һәм Арғужа. Юшты менән Кесе Ағарҙаш араһында һуңғыһы исемендәге ауыл урынлашҡан.

Юшты икегә бүленгән, уның араһынан Ҡыштым — Пирит тимер юл тармағы үтә, күл эргәһендә "28 км" тип аталған платформа урынлашҡан.

Силәбегә тиклем алыҫлығы - 90 км, Екатеринбургҡа – 170 км.

Тасуирламаһы

үҙгәртергә

Һыу ятҡылығы төньяҡтан көньяҡҡа табан һуҙылған.

  • Оҙонлоғо -1,2 км.
  • Киңлеге - 500 метр.
  • Майҙаны - 60 га.
  • Тәрәнлеге -8 метр.
  • Диңгеҙ кимәленән бейеклеге - 289м [2]

Флораһы һәм фаунаһы

үҙгәртергә

Күлде ҡатнаш урмандар уратҡан.

Юшты күле балыҡҡа бай. 2010 күлгә карп ебәрелгән. Күлдә алабалыҡ, шамбы, суртан, ҡорман селбәрәләре һалынып тора [1].

Этимологияһы

үҙгәртергә

Башҡорт телендәге Юш һәм -ты һүҙ яһаусы аффикс ярҙамында яһалған. Юш (юш булыу) - тап килеү, дөрөҫкә сығыу [3]. Юрағаның юш килеү (фразеологизм).

Шулай уҡ юша һүҙенән сығыуы ла ихтимал. Силәбе һөйләшендә, әҙәби телдән айырмалы, юшалы урынына юшаты тип һөйләү осрай. Юша - ҡыҙыл, һары, йәшел төҫтәге балсыҡлы тау тоҡомо [4].

Гидронимдың килеп сығышы шулай уҡ йыуышыу һүҙенән яһалып, Йыуышты булыуы ла мөмкин.

Шулай уҡ ҡара

үҙгәртергә

Сығанаҡтар

үҙгәртергә
  • Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 2-се том, 771-772-се биттәр

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. 1,0 1,1 Niven! Team and Comsenz UI Team. Озеро Юшты - Водоемы Челябинской области - Рыбалка. diala.ru. Дата обращения: 17 август 2016.
  2. Озеро Юшты
  3. Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 2-се том, 771-се бит
  4. Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 2-се том, 772-се бит

Һылтанмалар

үҙгәртергә