Страхилевич Гита Борисовна
Страхилевич Гита Борисовна (төп исеме Страхилевич Гитла-Пропищанин, рум. Ghitlea Strahilevici-Propişcean; 13 июнь 1915 йыл, Кишинёв, Бессарабия губернаһы — 20 декабрь 2002 йыл, шунда уҡ) — совет Молдавияһы пианисы. Молдавия ССР-ының атҡаҙанған артисы (1967)[1].
| Страхилевич Гита Борисовна | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй империяһы СССР Молдова |
| Тыуған көнө | 13 июнь 1915 |
| Тыуған урыны | Кишинёв, Бессарабская губерния[d], Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 20 декабрь 2002 (87 йәш) |
| Вафат булған урыны | Кишинёв, Молдова |
| Һөнәр төрө | пианист |
| Музыка ҡоралы | фортепиано |
Биографияһы
үҙгәртергәГита Страхилевич Кишинёв ҡалаһында Юда-Бера Хаимович Страхилевич һәм Сура Ицек-Мееровна Вилик ғаиләһендә (әсәһенең атаһы Шепетовканан) тыуған; ул сабый саҡта был атаһының икенсе никахы була[2]. Ул үҙенең бабайы — музыка педагогы Наум Исаакович Виликтан фортепианола уйнарға өйрәнә[3][4][5], «Принцессы Дадиани» гимназияһын (лицей) тамамлай һәм 1934 йылда бакалавриат ала. 1934—1936 йылдарҙа Кишинёв «Unirea» (Униря) консерваторияһында Антонина Михайловна Стадницкаяла уҡый, 1936—1940 йылдарҙа Бухареста музыка һәм драма сәнғәтенең Король академияһында Флорика Музическуның фортепиано класында уҡый (камера музыкаһы — Михаил Андрик, музыка теорияһы һәм сольфеджио — Иоан Д. Гиреску)[6].
1940 йылда Бессарабияның СССР-ға ҡушылыуы алдынан Кишинёвҡа ҡайта һәм Бөйөк Ватан һуғышына тиклем Кишинёв филармонияһында солист була. Һуғыш йылдарында (1941—1944) «Дойна» ансамбле менән фронттарҙа сығыш яһай, унда ире — скрипкасы Пропищан Наум менән таныша[7]. 1944 йылда Молдавияға ҡайта, башта Сороки ҡалаһында Молдавия ССР-ының телевидениеһы һәм радиотапшырыуҙары буйынса тергеҙелгән Комитетта эшләй.
1944—1948 йылдарҙа Молдавия дәүләт дәүләт филармонияһының музыкаль бүлеге етәксеһе була, Кишинев консерваторияһында Иосиф Дайлис класында концертмейстер булып эшләй[8] 1953 йылдан 1981 йылға тиклем радио- һәм телетапшырыуҙарында Молдавия комитеты солисы булып эшләй һәм (үҙ «Ла пиан Гита Страхилевич» — «У рояля Гита Страхилевич» рубрикаһын алып бара). Классик музыка яңғыҙ программаларында сығыш яһай (И. Чайковский, Моцарт, Равель, Шопен), хәҙерге заман молдаван композиторҙарының әҫәрҙәрен башҡара (Ткач Злата, Георге Георгица, Василь Загорский, Павел Ривилис, Аркадий Люксембург, Давид Федов һәм башҡа). Шулай уҡ Молдова Республикаһының Милли опера һәм балет театры артистарының аккомпаниаторы булараҡ сығыш яһай (Мария Биешу, Борис Раисов һәм башҡалар), академик музыканың күп һанлы радиопрограмма яҙыуҙарында ҡатнаша. Мәскәү «Мелодия» грамяҙмалар фирмаһында классик һәм заманса молдаван композиторҙарының әҫәрҙәре грампластинкалары Гита Страхилевич башҡарыуында сыға[9]. Кишинев «Ликурич» ҡурсаҡ театрының бер нисә спектаклдәре өсөн музыка авторы.
Meritul Civic (1995) миҙалы һәм Молдова Республикаһының Республика (Republicii Ordinul, 1996) ордены менән бүләкләнгән[10].
Ғаиләһе
үҙгәртергә- Ире (1943 йылдан) — скрипкасы Пропищан Наум Григорьевич (1908, Одесса — 1979, Кишинев), Кишинев филармонияһының симфоник оркестры солисы (1953—1968).
- Ҡыҙы — София Наумовна Пропищан (1950, Кишинев) — Рәсәй скрипкасыһы, дирижер, Рәсәйҙең атҡаҙанған артисы, профессор, М И. Глинка исемендәге Түбәнге Новгород дәүләт консерваторияһының ҡыллы-һыҙғыслы инструменттар кафедраһы мөдире, «София» камера оркестрының музыкаль етәксе (Түбәнге Новгород).
- Улы — Пропищан Борис Наумович (1944, Баҡы) — Ҡарағанды ҡала концерт-цирк берләшмәһенең төп музыканты, «Мерей» ҡаҙаҡ музыкаһы ансамбленең хужожество етәксеһе.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- С. Н. Пропищан. У рояля — Гита Страхилевич. Просветитель, музыкант, пианистка, мама … М.: Буки Веди, 2014. — 160 с. — ISBN 978—5—4465—0384—1
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Strahilevici-Propişcean Ghitlea — artistă emerită(недоступная ссылка)
- ↑ У рояля Гита Страхилевич 2016 йыл 4 март архивланған.: По другим данным, отец умер в 1935 году.
- ↑ Наум Исаакович (Нухим Ицек-Меерович) Вилик (1896, Кишинёв — 1942, Краснодар), ученик Л. Ауэра, расстрелян немецкими оккупантами в Краснодаре.
- ↑ Жертвы фашизма в Краснодаре. Дальнейшие судьбы массовых захоронений оккупационного периода. Архивировано 24 сентября 2015 года.
- ↑ Вера Стоянова «Уроки жизни и творчества выпускницы Петербургской консерватории А. М. Стадницкой» (недоступная ссылка).Дата обращения: 12 августа 2015. Архивировано 23 сентября 2015 года.
- ↑ К 95-летию Гиты Страхилевич(недоступная ссылка)
- ↑ Серго Бенгельсдорф «Культурная жизнь»(недоступная ссылка)
- ↑ Софья Пропищан «У рояля Гита Страхилевич» 2014 йыл 14 июль архивланған.
- ↑ Inregistrari pe discuri(недоступная ссылка).Дата обращения: 2 марта 2012. Архивировано 16 ноября 2012 года.
- ↑ Cu privire la decorarea doamnelor Ghitlea Strahilevici-Propişcean (artistă emerită) cu distincţii de stat 2014 йыл 14 июль архивланған.