Александровка районы (Ырымбур өлкәһе)

Алекса́ндровка райо́ны (рус. Александровский район) — Ырымбур өлкәһе . Административ үҙәге — Александровка ауылы.

Александровка районы

Флаг (аңлатма)
Ил	Рәсәй Федерацияһы
Урынлашҡан урыны	Ырымбур өлкәһе
Берләштерә	14 берекмә
Административ үҙәк	Александровка
Барлыҡҡа килеүе	1935
Писарев Александр Петрович
Халҡы (2010)	19 291 кеше
Милли состав	урыҫтар — 61 %, татарҙар — 17 %, башҡорттар — 11 %
Майҙаны	3100 км²
Ваҡыт бүлкәте	MSK+2 (UTC+6)
Телефон коды	+7 35359
Автомобиль номерҙары коды	56
Информационный сайт Александровского района. Рәсми сайты]
Александровка районы Викиһаҡлағыста

География

Александровка районы Ырымбур өлкәһенең көнбайыш өлөшөндә урынлашҡан. Майҙаны — 3,1 мең км². Төньяҡта Пономарёвка, көнсығышта — Шарлыҡ һәм Октябрьский, көньяҡта — Переволоцк, көнбайышта — Новосергиевка һәм Красногвардейск райондары менән сиктәш.

Районда нефть (Благодаровск-Коган төркөмө һәм Соболевск) һәм кирбес балсығы (Каменск) ятҡылыҡтары бар.

Тарих

Территорияһы 1917—1922 йылдарҙа Башҡортостандың Туҡ-Соран, ә 1922—1924 йылдарҙа — Бәләбәй кантондары составында була.

Үҙ аллы булараҡ район 1935 йылдың 20 ғинуарында ойошторола.

Халҡы

Халҡы — 19,3 мең кеше (2010), шул иҫәптән башҡорттар (11 %), уларҙың төп өлөшө Ырымбур башҡорттарына ҡарай.

Александровка районы — (Ҡыуандыҡ һәм Ҡыҙыл Гвардия райондары менән бергә) Ырымбур өлкәһенең башҡорттар тығыҙ йәшәғән төбәге. Милләттәртәребеҙ тупланып көн иткән иң ҙур ауылдар (2002): Аҡтейен, Иҫәнгилде, Күрпәс, Ҡәйепҡол, Ҡансыра, Ҡотос.

Башҡорт теле, мотлаҡ уҡытыла торған предмет булараҡ, райондың 2 мәктәбендә өйрәнелә (2013).

Александровкала 1998 йылдан «Ырымбур өлкәһенең Александровка районы башҡорттары ҡоролтайы», Ҡотос ауылында «Райхан» вокал ансамбле (1992 йылдан), «Сулпан» бейеү ансамбле (1993 йылдан) эшләй.

Ауыл советтары

Районда 14 ауыл советы, 54 ауыл торама пункты бар.

1. Александровка
2. Георгиевский
3. Добринский
4. Ждановский
5. Зеленорощинский
6. Каликинский
7. Марксовский
8. Новомихайловский
9. Романовский
10. Султакай
11. Тукай
12. Хортицкий
13. Чебоксаровский
14. Яфар, Мишәрҙәр ауылы

Районда тыуған шәхестәр

• Абдразаҡов Әмир Ғәбделмән улы (15.01.1934—6.03.2008), башҡорт театр актёры, кинорежиссёр, сценарист. «Башҡортостан» киностудияһын ойоштороусы һәм уның беренсе директоры. 1961 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы, 1997 йылдан Рәсәй Кинематографсылар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1974), Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (2006) һәм Зәйнәб Биишева исемендәге премия (2010, үлгәндән һуң) лауреаты. Ҡәйепҡол ауылынан.
• Сәғит Агиш (25.12.1904 — 21.05.1973) — башҡорт яҙыусыһы, Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ һәм «Почёт Билдәһе» ордендары кавалеры, Башҡортостандың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты.
• С. Н. Сәйетов

Һылтанмалар

• Александровка районы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Район на сайте органов государственной власти 2014 йыл 25 июль архивланған.
• Район на сайте Оренбургской области