Һабаш

Һабаш (рус. Сабашево) — Башҡортостан Республикаһының Мәләүез районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә халыҡ һаны 300 кеше булған. Почта индексы — 453880, ОКАТО коды — 80241830006. ИФНС коды — 0261.

Ауыл
Һабаш Һабаш
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Мәләүез районы
Координаталар	53°15′12″ с. ш. 55°57′26″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 241 830 006
ОКТМО коды	80 641 430 126
Һабаш

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	300	147	153	49,0	51,0

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Мәләүез): 35 км
• Ауыл Советы үҙәгенә тиклем (Ергән): 4 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ергән): 3 км

Тарихы

Һабаш ауылы 1783-1795 йылдарҙа барлыҡҡа килә, 1795 йылда үткәрелгән V рәүиз материалдарында 36 тирмәлә 247 кеше йәшәүе теркәлә, XIX быуат урталарында 50 йортта 490 кеше йәшәһә, X рәүиз үткәрелгән мәлдә (1857 йыл) 90 йортта 510 кеше теркәлгән була. 1833 йылғы VIII рәүиз барышында ошо ауылға исем биргән Һабаштың улы һәм ейәндәре теркәлә. 1758 йылда тыуған Юламан Һабашев балалары: Ишмөхәмәт, Ишдәүләт (балалары Дәүләткилде, Йосоп) һәм Ҡеүәт ошо уҡ ауылда көн итә..

1842 йылда 400 кешегә иҫәпләнеп,1,5 бот ужым, 5,2 бот яҙғы (ярауай) бойҙай сәселә. Ауыл халҡында 107 йылҡы, 109 эре мөгөҙлө мал, 237 һарыҡ, 40 кәзә булыуы ла тарихи сығанаҡтарҙа билдәләнеп үткән..

1857 йылдағы X рәүиздә ауылдағы 90 ихатала 510 кеше йәшәй. Совет власы урынлаштырылғас үткәрелгән тәүге иҫәп алыуҙар халыҡ һаны кәмеүен күрһәтә. 1920 йылда 88 йортта 391 кеше теркәлә, был, әлбиттә, Бөйөк Октябрь революцияһы һәм унан һуңғы мәшхәрҙәрҙең ябай халыҡ тормошона ныҡ тәьҫир итеүен дәлилләй.

Ауылдың урамдары

• Амур урамы ( рус. улица Амурская ),

• Ағиҙел урамы ( рус. Бельская ),

• Көнсығыш урамы ( рус. Восточная ),

• Колхоз урамы (рус. Колхозная ),

• Йәштәр урамы (рус. Молодежная ),

• Совет урамы (рус. Советская ).

Билдәле шәхестәре

• Ярышев Нәжиб Ғәфүр улы (22.02.1931—10.08.2004), педагог. 1964—1997 йылдарҙа Салауат педагогия училищеһы һәм колледжы директоры. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған уҡытыусыһы (1978), РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1967), «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1986).

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 1 апрель 2022)
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий — Уфа: Китап, 2009. — 744 б. — ISBN 978-5-295-04683-4.  (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 1 апрель 2022)

Һылтанмалар

• Һабаш // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 1 апрель 2022)

Сығанаҡтар

• Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий 2022 йыл 12 апрель архивланған.

• Коллектив авторов. История башкирских родов. Юрматы. / Хамидуллин С. И.. — Уфа: Китап, 2018. — Т. 30, часть 1. — С. 192. — 840 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-295-06968-0.