Собханғол (Ауырғазы районы)

Собханғол (рус. Субхангулово) — Башҡортостандың Ауырғазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 93 кеше. Почта индексы — 453477, ОКАТО коды — 80205861005.

Ауыл
Собханғол Собханғол
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Ауырғазы районы
Ауыл советы	Өршәк
Координаталар	54°13′18″ с. ш. 55°35′06″ в. д.
Милли состав	татарҙар
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 205 861 005
ОКТМО коды	80 605 461 121
Собханғол

Тарихы

Собханғол (Ҡамсалы) исемле ауылға 1795 йылда яһаҡлы татарҙар — 57-йәшлек Собханғол Биккинин тарафынан нигеҙ һалына (уның улдары Сәйет, Абдулхалиҡ, Абдулвәли, Мәхәмәтғәле, Хәлил, Әбүталип). Түбәнге Новгород губернаһының Сергач өйәҙе Овечий Овраг ауылынан һәм Сембер губернаһының Ҡурмыш өйәҙе Мядянь һәм Петряксы ауылдарынан яһаҡлы һәм хеҙмәтле татарҙары күсенеп килә. Ул саҡта улар 10 ир-ат була. 1811 йылда шул уҡ губерналарҙан тағы 21 ир-ат күсенә. Шул уҡ йылда улар башҡорттарҙан ер һатып ала. Игенселек, малсылыҡ менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет, училище булған.

Собханғолға 1960-сы йылдарҙа Ҡыҙылға ауылы кешеләре күсеп килә.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	93	49	44	52,7	47,3

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса өҫтөнлөк иткән милләттәр - татарҙар (95%).

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

Ҡамсалы йылғаһы (Өршәк йылғаһы ҡушылдығы) буйында урынлашҡан.

• Район үҙәгенә тиклем (Талбазы): 34 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Иҫке Әпсәләм): 15 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Шөңгәккүл): 40 км

Урамдары

• Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
• Ленин урамы (рус. улица Ленина)

Билдәле шәхестәре

• Бикбаев Йәүҙәт Мансур улы (25 ноябрь 1926 йыл — 7 сентябрь 1995 йыл) — инженер-механик. Техник фәндәре канд. (1970), профессор (1993). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1978), юғары мәктәп уҡытыусыһы.

Һылтанмалар

• 1816 йылғы ревизия материалдары(недоступная ссылка)
• 1818-1834 йылғы ревизия материалдары(недоступная ссылка)
• Сафин М. Х., Әминева М. С. Собханғол (Ауырғазы районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.