Сказкин Сергей Данилович

Сергей Данилович Сказкин (7 октябрь (19) 1890 йыл, Новочеркасск — 14 апрель 1973 йыл, Мәскәү) СССР-ҙың ғалим-тарихсыһы. СССР Фәндәр академияһы академигы (1958, 1943 йылдан ағзаһы), СССР Педагогия фәндәре академияһының тулы ағзаһы (1968; RSFSR педагогика фәндәре академияһы 1947 йылдан). Тарих фәндәре докторы (1935, «Австро-Россия-Германия Союзы тарҡалыуы» монографияһы буйынса), Мәскәү дәүләт университетының тарих факультеты профессоры, 1940—1943 йылдарҙа уның деканы, 1949 йылдан Мәскәү дәүләт университетының урта быуат тарихы кафедраһы мөдире .

Сказкин Сергей Данилович
рус. Сергей Данилович Сказкин
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 Совет Рәсәйе
 СССР
Тыуған көнө 19 октябрь 1890({{padleft:1890|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:19|2|0}})[1][2] или 7 (19) октябрь 1890[2]
Тыуған урыны Новочеркасск, Рәсәй империяһы[3][1]
Вафат булған көнө 14 апрель 1973({{padleft:1973|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:14|2|0}})[3][1][2] (82 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, СССР[3][1]
Ерләнгән урыны Новодевичье зыяраты[d]
Һөнәр төрө тарихсы, медиевист, университет уҡытыусыһы
Эшмәкәрлек төрө тарих һәм медиевистика[d]
Эш урыны М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты
РФА Дөйөм тарих институты[d]
Рәсәй дәүләт хеҙмәте академияһы[d]
Тверь дәүләт университеты
КПСС Үҙәк Комитеты ҡарамағындағы Юғары партия мәктәбе[d]
Московский городской педагогический институт им. В. П. Потёмкина[d]
Уҡыу йорто Дон кадет корпусы
Мәскәү университетының тарих-филология факультеты[d]
Ғилми исеме профессор[d]
Ғилми дәрәжә тарих фәндәре докторы[d] (1935) һәм список действительных членов АН СССР[d] (1958)
Ғилми етәксе Роберт Юрьевич Виппер[d], Дмитрий Моисеевич Петрушевский[d] һәм Савин, Александр Николаевич[d]
Аспиранттар Басовская, Наталия Ивановна[d], Житомирская, Сарра Владимировна[d], Репина, Лорина Петровна[d], Александр Николаевич Чистозвонов[d] һәм Брагина, Лидия Михайловна[d]
Уҡыусылар Басовская, Наталия Ивановна[d], Житомирская, Сарра Владимировна[d], Хачатурян, Нина Александровна[d] һәм Александр Николаевич Чистозвонов[d]
Ойошма ағзаһы СССР Фәндәр академияһы[d][1]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Сталин премияһы Ленин ордены Социалистик Хеҙмәт Геройы Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены Ленин ордены В. И. Лениндың тыуыуына 100 тулыу айҡанлы юбилей миҙалы «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында фиҙакәр хеҙмәт өсөн» миҙалы

Сталин премияһы лауреаты (1942). Социалистик Хеҙмәт Геройы (1970).

Биографияһы

үҙгәртергә

Сергей Данилович Сказкин хәрби хеҙмәткәр ғаиләһендә тыуған[4] . Энеһе Федор (1900—1968) үҫемлек физиологы, СССР Педагогия фәндәре академияһы академика.

Сказкин Дон Кадет корпусын тамамлаған, унда 1901—1908 йылдарҙа уҡыған, һуңынан Мәскәүгә күсенгән һәм 1909 йылда Мәскәү университетының тарих һәм филология факультетына уҡырға инә, һәм уны 1915 йылда тамамлай. Уның уҡытыусылары араһында танылған ғалимдар, академиктар Р. Ю. Виппер һәм Д. М. Петрушевский, профессор А. Н. Савин була. Диплом эше өсөн ул Бөйөк университет премияһына лайыҡ була.

Ул профессорлыҡҡа әҙерләнеү өсөн Дөйөм тарих бүлегендә ҡалдырыла. Шул уҡ ваҡытта, 1916—1922 ул йылдарҙа кыҙҙар гимназияһында һәм В. И. Ленин (Загорск) исемендәге 96-сы хеҙмәт мәктәбендә (Мәскәү) эшләй. 1917—1919 йылдарҙа ул магистр имтихандарын тапшыра һәм 1919 йылдың көҙөндә инеш лекцияны уҡығандан һуң юғары уҡыу йортонда уҡытыу хокуғына эйә була[4] .

1920 йылдан бирле ул ваҡытта Мәскәү дәүләт университетының социаль фәндәр факультетында уҡыта, 1924 йылдан, этнология факультеты доценты, 1934 йылдан доцент, 1935 йылдан тарих факультетының Урта быуаттар тарихы кафедраһы профессоры, 1949 йылдан Мәскәү дәүләт университеты урта быуаттар тарихы факультеты мөдире була.

Шул уҡ ваҡытта, 1920 йылдарҙа ул Түбәнге Новгород университетында һәм Тверь педагогия институтында эшләй; 1930 йылдарҙа — МИФЛИ Мәскәү һәм ҡала педагогия институтында, 1925—1961 йылдарҙа — КПСС Үҙәк Комитеты янындағы Юғары партия мәктәбендә һәм Рәсәй дәүләт хеҙмәте академияһында эшләй.

Ул Мәскәү дәүләт университетындағы эшен РАНИОН Тарих институтында (1922—1927) һәм СССР Фәндәр академияһының Тарих институтында тикшереү эшмәкәрлеге менән берләштерә, 1936 йылдан (7?) Ул өлкән тәфтишсе була, 1946 (8?) — 1949. Директор урынбаҫары; 1962 йылдан ул урта быуаттар тарихы секторын етәкләй, һәм 1968 йылда институт бүленгәндән һуң — СССР Фәндәр академияһының Дөйөм тарих институтында шул уҡ секторҙы етәкләй.

1942 йылдан, редакция ағзаһы, 1959 йылдан — «Средние века» ваҡытлы коллекцияһының башҡарыусы мөхәррире. Бер нисә журналдың редакция советы ағзаһы: «Преподавание истории в школе» (1946—1959 йылдарҙа, башҡарыусы редактор[5]), «Вопросы истории» (1955 йылдан[6]),[4] .

09.30.1943 йылдан СССР Фәндәр академияһының тарих һәм философия бүлегендә (Көнбайыш Европа тарихы) мөхбир ағзаһы, 1958 йылдың 20 июненән Тарихи фәндәр бүлегендә академик (Дөйөм тарих).

1966 йылда ул 25 мәҙәниәт һәм фәнни хеҙмәткәрҙең КПСС Үҙәк Комитетының Генераль Секретары Л. И. Брежневҡа Сталин реабилитацияһына ҡаршы хатына ҡул һала[7] .

Тормош иптәше Вера Владимировна Сказкина. Уның үгәй улы Николай фронтҡа үҙ ирке менән китә, армияла хеҙмәт итеп, МГБ мәктәбен тамамлай[8] .

Фәнни эшмәкәрлеге

үҙгәртергә
  Тышҡы медиафайлдар

С. Д. Сказкин 200-ҙән артыҡ китап баҫтырған. Уларҙың иң мөһим эштәре Көнбайыш Европаның урта быуат тарихы проблемаларына арналған (аграр мөнәсәбәттәр, крәҫтәиндәр тарихы, бигерәк тә XVI—XVIII быуаттарҙа Францияла; еретик хәрәкәттәр; абсолютизм ; Яңырыу һ.б.)). Уның шулай уҡ Көнбайыш Европа илдәренең яңы тарихы һәм халыҡ-ара мөнәсәбәттәр тарихы буйынса әҫәрҙәре бар.

«История дипломатиии» (т. 1, 1941; 2-е изд. 1959) коллектив хеҙмәттә бүлектәр авторы (1 том, 1941; 2-се баҫма 1959), «Всемирная история» (т. 3-4, 1957—1958), «История Франции» (т. 1, 1972); Ҙур совет энциклопедияһында бер нисә мәҡәләһе бар. Өс томлыҡ коллектив «История крестьянства в Европе в средние века» хеҙмәтенең баш мөхәррире.

«История средних веков» (т. 1-2, 1952-54; 2-се баҫма 1977) университет дәреслеге авторҙарының һәм редакторҙарының береһе, был урта һәм юғары мәктәптәр өсөн күп антологиялар туплаусы (О. Л. Вайнштейн менән бергә), Н. П. Гратсианский һ.б.). С. Д. Сказкин мөхәррирлеге аҫтында «Настольная книга атеиста» (1968) донъя күрә.

Төп эштәре

үҙгәртергә
Монографиялары
  • Старый порядок во Франции. М.-Л., 1925;
  • Очерки по истории западноевропейской крестьянства в средние века. М., 1968;
  • Избранные труды по истории. М., 1973;
  • Конец австро-русско-германской союза (1879—1885): исследование по истории русско-германский и русско-австрийский отношений в связи с восточном вопросом. М., 1974;
  • Из истории социально-и политической духовной жизни Западной Европы в Средние века. М., 1981.
Мәҡәләләре
  • Проблема абсолютизма в Западной Европе (время и условия его возникновение) // Из истории средневековой Европа (X—XVII вв.). М., 1957;
  • Католицизм / Сказкин С. Д., Мчедлов М. П. // Италия — Кварк. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 11).
Дәреслектәре
  • История средних веков. Курс лекций. М., 1946 (в соавт.)
  • История средних веков. М., 1955.

Бүләктәр һәм премиялары

үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
рус телендә
  • Вспоминая С. Д. Сказкина. К 30-летию со дня кончины // Средние века. 2004. Вып. 65.
  • К семидесятилетию академика С. Д. Сказкина // Средние века (журнал). Вып. 29. М., 1966;
  • Гутнова Е. В., Далин В. М., Левицкий Я. А., Чистозвонов А. Н. Академик С. Д. Сказкин // Вопросы истории. 1966. № 4;
  • Гутнова Е. В., Чистозвонов А. Н. Академик С. Д. Сказкин и проблемы медиевистики // Европа в Средние века: экономика, политика, культура. М., 1972;
  • Гутнова Е. В. Архив академика С. Д. Сказкина // Средние века. Вып. 42. М., 1978;
  • Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • Гутнова Е. В. Историк широкого диапазона // Мастера красноречия. М., 1991;
  • Гутнова Е. В. Памяти академика С. Д. Сказкина // Вопросы истории. 1980. № 10;
  • Гутнова Е. В. С. Д. Сказкин // Портреты историков: Время и судьбы. М.; Иерусалим, 2000. Т. 2;
  • Данилов А. И. С. Д. Сказкин и некоторые проблемы историографического анализа // Вопросы истории. 1974. № 3;
  • Сергей Данилович Сказкин. М., 1967 (Материалы к биобиблиографии учёных СССР. Сер. истории. Вып. 8);
  • Сапрыкин Ю. М. Научная и педагогическая деятельность С. Д. Сказкина // Вестник Московского университет. История. 1966. № 2;
  • Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
башҡа телдәрҙә

Һылтанмалар

үҙгәртергә

Сказкин Сергей Данилович. «Герои страны» сайты.