Оҫта ҡорт

Оҫта ҡорт (лат. Xylocopa valga) — Яңғыҙаҡ ҡорттар төрөнә ҡараған бал ҡорттары ғаиләһендәге Apidae бөжәк.

Оҫта ҡорт
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Ярым бүлек:  Беренсел ауыҙлылар Рангаһыҙ:  Ҡау һалыусылар Тип:  Быуынтыҡ аяҡлылар Ярым тип:  Трахеялылар Юғары класс:  Алты аяҡлылар Класс:  Бөжәктәр Подкласс:  Асыҡ яңаҡ һөйәклеләр Инфракласс:  Ҡанатлы бөжәктәр Инфракласс:  [[Neoptera|Яңы ҡанатлы бөжәктәр ru:Новокрылые насекомые]] Суб отряд:  Әүермән бөжәктәр Рәт:  Ярыҡ ҡанатлылар Подотряд:  Һабаҡ ҡорһаҡлылар Ғаилә өҫтө:  Пчёлы Ғаилә:  Ысын бал ҡорттары Подсемейство:  Xylocopinae Триба:  Xylocopini Род:  Оҫта ҡорт Вид:  Оҫта ҡорт
Халыҡ-ара фәнни исеме
Xylocopa valga Gerstäcker, 1872
Синонимдар
Xylocopa ramulorum Rondani, 1874 Xylocopa convex Smith, 1878 Xylocopa pyropyga Friese, 1913
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр

Рәсәйҙең Ҡыҙыл китабы популяция ҡыҫҡара

Төр тураһында мәғлүмәт Оҫта ҡорт ИПЭЭ РАН сайтында

Биологик яҙма

Яры ҡанатлылар отрядының ысын бал ҡорттары ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Кәүҙәһе 2,0—2,8 см оҙонлоҡта (ата ҡорттар вағыраҡ), ҡара төҫтә, күкһел—миләүшә ялтырауыҡлы, оҙон һирәк төктәр менән ҡапланған. Мыйығы өҫ яҡтан ҡара төҫтә, аҫтан — ерәнһыу. Ҡорһағы йомро. Ҡанаттары ялтыр, күкһел—миләүшә төҫтә, алғы ситтәре асыҡ төҫтә.

Үрсеүе

Ояһын ҡоро үҙағаста, иҫке ағас ҡаралтыларҙа һәм башҡа урындарҙа ҡора, уның күҙәнәктәренә тат, һеркә һәм йомортҡа һалына. Ҡарышлауыҡтары ҡурсаҡ көбөндә ҡурсаҡлана. Башҡортостан шарттарында йылына 1 быуын үҫә. Ҡарышлауыҡтары һәм йәш ҡорттар ҡышлай. Йәш ҡорттар яҙ көнө килеп сыға. Көндөҙ әүҙем.

Туҡланыуы

Ҡуҙаҡлылар, ирен сәскә һымаҡтар, роза һымаҡтарҙың таты һәм һеркәһе менән туҡлана. Үҫемлектәрҙе һеркәләндереүсе. Үҙағаста бөжәктең бер нисә ояһы булғанда уның структураһы боҙола.

Таралышы

Башлыса Көнбайыш һәм Үҙәк Евразияла, Африканың төньяғында таралған. Далала, урманлы далала, урман аҡландарында, урман ситтәре буйлап, торлаҡ янында тереклек итә. Башҡортостандың Урал алдында (Әлшәй, Баҡалы, Ғафури, Өфө, Саҡмағош райондары) осрай. Башҡортостандың һәм Рәсәй Федерацияһының Ҡыҙыл китабына индерелгән.

Галерея

Һылтанмалар

• Фауна Европы 2016 йыл 4 март архивланған. (инг.)
• Catalogue of Life — 25th October 2012: Информация о виде 2016 йыл 13 март архивланған.