Мелентьева Мария Владимировна
Мелентьева Мария Владимировна (24 ғинуар 1924 йыл — 2 июль 1943 йыл, Карел-Фин ССР-ы, Сегозерский районы, Топорная Гора ауылы) — партизан, Коммунистар партияһы Үҙәк Комитеты элемтәсеһе һәм Карел-Фин Совет Социалистик Республикаһы комсомолының Үҙәк комитеты инструкторы, Советтар Союзы Геройы (1943, үлгәндән һуң).
| Мелентьева Мария Владимировна | |
| рус. Мария Мелентьева | |
 | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
.svg){kind=small} СССР |
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 24 ғинуар 1924[1] |
| Тыуған урыны | Пряжа[d], Карелия, РСФСР, СССР |
| Вафат булған көнө | 2 июль 1943 (19 йәш) |
| Вафат булған урыны | Медвежьегорск районы[d], Карел-Фин ССР-ы, СССР |
| Үлем төрө | һомицид[d] |
| Үлем сәбәбе | пуля (снаряд ярсығы) яраһы[d] |
| Һөнәр төрө | партизан |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ойошма ағзаһы | Комсомол[d] |
| Сәйәси идеология | коммунизм |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
   |
 Мелентьева Мария Владимировна Викимилектә | |
Биорафияһы
үҙгәртергәМария Владимировна Мелентьева 1924 йылдың 24 ғинуарында Карел АССР-ының Пряжа ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Милләте карел. Пряжа ауыл мәктәбен тамамлай. Сегежа госпиталендә санитарка булып эшләй.
1942 йылдың июнендә Мария Мелентьева һәм Мария Анна Лисицына финдар баҫып алған Шелтозёрский районына ебәрелә. Унда улар өсөн йәшерен ойошмалар комитеттары өсөн явкалар ойоштора, оккупацион режим, дошман оборона ҡоролмалары һәм ут нөктәләренең урынлашыуы тураһында мәғлүмәт туплай һәм халыҡ менән бәйләнеш урынлаштыра. Кире ҡайтҡан саҡта Анна Лисицына Свирь йылғаһын аша сыҡҡанда һәләк була, ә Мария Мелентьева, йылғаны йөҙөп сығып, мөһим мәғлүмәттәрҙе алып ҡайтып еткерә.
Шул йылдың көҙөндә разведчиктар төркөмө менән Мелентьева тағы ла дошман тылына ебәрелә, әммә урындағы бер кешенең хыянаты һөҙөмтәһендә, Медвежьегорский районы Топорная Гора ауылында фин оккупанттары ҡулына эләгә. Уны язалайҙар, ләкин ҡыҙ үҙен ныҡ тота, бирешмәй, һәм ҡиммәтле мәғлүмәтте дошманға һөйләмәй. 1943 йылдың 2 июлендә ул атыла[2].
Карелия Республикаһының[3] Медвежьегорский районы Топорная Гора ауылында ерләнгән.
СССР Юғары Советы Президиумының 1943 йылдың 25 сентябрь Указы менән яуаплы задание үтәгән ваҡытта күрһәткән ҡаһарманлығы һәм батырлығы өсөн Мелентьева Мария Владимировна үлгәндән һуң «Советтар Союзы Геройы» исеменә лайыҡ була.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Герой (1943)
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы[3];
- Ленин ордены;
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены.
Хәтер
үҙгәртергә- Һәйкәлдәре:
- Пряжа ҡала тибындағы ҡасабала бюсы;
- Петрозаводск ҡалаһы Мария Мелентьева урамында бюсы.
- Мемориаль таҡтаташтар:
- Петрозаводскиҙа ике мемориаль таҡта[3];
- Пряжала Мария Мелентьева йәшәгән йортта (Совет урамы) мемориаль таҡта ҡуйылған.
- Герой исеме уйылған мемориаль пряжинец булып, һуғыш йылдарында һәләк булған.
- Советтар союзы геройы герой портреттар галереяһы һәм соҡоп исем — петрозаводск-карелия ҡалаһында тыуған. Мария Мелентьева галереяһы эргәһендә ағас хөрмәтенә төшөрөлә.
- Пряжа урта мәктәбенә М. В. Мелентьева исеме бирелгән[4], Петрозаводскиҙә урам, буксир пароходы, Петрозаводский балыҡ комбинаты сейнеры рыбокомбинат, Беломор-Онега пароходсылығының, буксир теплоходы һәм бер нисә пионер дружинаһы һәм отряды М. В. Мелентьева[3] исемен йөрөтә.
- Мария Мелентьеваның тыуған Пряжа ҡасабаһында музейы асылған. Уға һәм Анна Лисицына батырлығына Александр Александрович Иванов «Был Карелияла булды» пьесаһын арнаған һәм Геннадий Фиштың «Әхирәттәр» очергы бар.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ http://rkna.ru/index.php/home/novosti/710-novosti/2019/mart-2019/2603-95-let-so-dnya-rozhdeniya-marii-vladimirovny-melentevoj-uchastnitsy-podpolnogo-dvizheniya-v-karelii-v-gody-velikoj-otechestvennoj-vojny
- ↑ 95 лет со дня рождения Марии Владимировны Мелентьевой, участницы подпольного движения в Карелии в годы Великой Отечественной войны. rkna.ru. Дата обращения: 8 апрель 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Герои Советского Союза: краткий биографический словарь в 2-х тт. / редколл., предс. И. Н. Шкадов. том 2. М., Воениздат, 1988. стр. 67.
- ↑ Геннадий Фиш. Карельские девушки // Вечно живые / сб., сост. П. Корзинкин, Ю. Новиков. М., «Молодая гвардия», 1958. стр.191-201
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Герои земли советской. — Петрозаводск: Карельское книжное издательство, 1968. — С. 169—186. — 367 с. — 20 000 экз.
- Г. С. Фиш. Карельские девушки (о А. М. Лисицыной и М. В. Мелентьевой) // Героини. Очерки о женщинах — Героях Советского Союза. / ред. сост. Л. Ф. Торопов. вып. 1. М., Политиздат, 1969. — стр. 327—345.
- Гордиенко Анатолий Алексеевич На пути к рассвету: повесть о Героях Советского Союза А. Лисициной и М. Мелентьевой. — Петрозаводск, 1990. — 295 с.
- Дню победы посвящается. Герои Советского Союза Лисицына Анна Михайловна и Мелентьева Мария Владимировна.
- Мелентьева Мария Владимировна. «Герои страны» сайты.
- Памятник М. В. Мелентьевой в Пряже
- Памятник в Петрозаводске