Кудрявцев Павел Степанович

Павел Степанович Кудрявцев (15 июнь 1904 — 25 март 1975) — совет физика тарихсыһы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре, физика-математика фәндәре докторы, Тамбов университеты профессоры, өс тлмлыҡ «Физика тарихы» уҡыу әсбабы — СССР-ҙа ошо тема буйынса беренсе монография авторы.

Кудрявцев Павел Степанович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Рәсәй империяһы  СССР
Тыуған көнө	15 июнь 1904({{padleft:1904|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})
Тыуған урыны	Бронницы[d], Мәскәү губернаһы[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	25 март 1975({{padleft:1975|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:25|2|0}}) (70 йәш)
Вафат булған урыны	Тамбов, РСФСР, СССР
Һөнәр төрө	физик
Эшмәкәрлек төрө	история физики[d]
Эш урыны	Козьма Минин исемендәге Түбәнге Новгород дәүләт педагогия университеты[d] Омск дәүләт педагогия университеты Тамбов дәүләт университеты[d]
Уҡыу йорто	Мәскәү университетының физика-математика факультеты
Ғилми дәрәжә	физика-математика фәндәре докторы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Биографияһы

1929 йылда Мәскәү университетының физика-математика факультетын тамамлай. Университетты тамамлағандан һуң Горький һәм Омск педагогия институттарында эшләй. 1946 йылдан ғүмеренең аҙағына тиклем Тамбов дәүләт университеты хеҙмәткәре була. 1944 йылда И. Ньютон тураһында китабы өсөн физика-математика фәндәре кандидаты дәрәжәһе ала. 1951 йылда уға «Физика тарихы»ның беренсе томы өсөн фән докторы дәрәжәһе бирелә. Бынан тыш Кудрявцев педагогия вуздарында уҡытыу өсөн «Физика һәм техника тарихы» (И. Я. Конфедератов менән берлектә) һәм «Физика тарихы курсы» дәреслектәре яҙа.

П. С. Кудрявцев Халыҡ-ара фәндәр тарихы академияһының ағза-корреспонденты итеп һайлана.

«Физика тарихы» тирәләй бәхәстәр

Боронғо Грециянан башлап XX быуат уртаһына тиклем физика фәненең үҫешен тасуирлаусы «Физика тарихы» өс томлығы С. П. Кудрявцевтың бөтә тормошоноң төп эше була. Был физика тарихы буйынса беренсе совет монографияһы була. Беренсе томы 1948 йылда баҫылып сыға, ә һуңғы, өсөнсөһө, — 1971 йылда. Мәскәү дәүләт университетының физика факультеты етәкселеге «Физика тарихы»ның беренсе томын юғары баһалай һәм уны докторлыҡ диссертацияһы итеп раҫлай (1950 йыл).

Беренсе томы баҫылып сыҡҡандан һуң оҙаҡламай, 1950 йылда, «Культура и жизнь» гәзитендә КПСС Үҙәк Комитеты ҡарамағындағы ижтимағи фәндәр академияһы профессоры Б. М. Кедров яҙған фашлағыс рецензия барлыҡҡа килә. Рецензия «Объективистская книга по истории физики» тип атала һәм П. С. Кудрявцевты Көнбайышҡа табыныуҙа, сит ил ғалимдарының физика үҫешенә индергән өлөштәрен арттырып күрһәтеүҙә, ә ватан ғалимдарының өлөшөн кесерәтйтеп күрһәтеүҙә ғәйепләй. Кедров бер үк ваҡытта мәҡәләләр баҫылған ошондай уҡ «Уңышһыҙ физика тарихы буйынса китап» журналы партия ҡалаһында «философия мәсьәлә»: «П. Неблаговидный бурысын үҙ өҫтөнә ала һәм ҡайтанан Кудрявцев мәсьәләләрҙе хәл итә инде „перерешить“ яңынан көнбайыш ғалимдары уларҙың файҙаһы».

1950 йылдың 15 мартында Кедровтың мәҡәләләре Мәскәү дәүләт университетының физика факультетының махсус методологик семинар ултырышында ҡарала. Сығыш яһаусыларҙың барыһы ла, шул иҫәптән П С. Кудрявцев үҙе лә, Кедровтың тәнҡитен дөйөм алғанда ысынбарлыҡты иҫәпкә алмаған, объектив булмаған тип баһалап кире ҡаға. Бер үк ваҡытта шундай уҡ йөкмәткеле хатты бер нисә билдәле физик Үҙәк Комитетҡа ебәрә. Форум һөҙөмтәләре буйынса йыйылыш резолюция ҡабул итә, уны ВКП(б) Үҙәк Комитетының агитация һәм пропаганда бүлегенә һәм «Культура и жизнь» гәзите редакцияһына ебәрә. Резолюцияла китаптың ыңғай яҡтары һәм айырым төҙәтеп була торған етешһеҙлектәре билдәләнә.

С. П. Кудрявцев «Физика тарихы»ның икенсе томын 1956 йылда, Сталин үлгәндән һуң ғына баҫтырып сығара ала. Уның менән бергә эшкәртелгән беренсе томы нәшер ителә, әммә быға тиклем тәнҡитләнгән урындары һиҙелерлек төҙәтеүҙәргә дусар ителмәй.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре

• Ленин ордены.
• Октябрь Революцияһы ордены (14.06.1974) — фән үҫешендәге ҡаҙаныштары, күп йыллыҡ емешле йәмәғәт һәм педагогик эшмәкәрлеге һәм етмеш йәшлек юбилейы менән бәйле.
• РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (19.09.1969) — күп йыллыҡ емешле фәнни-педагогик эшмәкәрлеге өсөн.

Библиография

• П. С. Кудрявцев. Исаак Ньютон, 1643—1943: к 300-летию со дня рождения / А. Тимирязев. — Учпедгиз, 1943. — 143 с.
• П. С. Кудрявцев. История физики. — Гос. учебно-педагог. изд-во, 1948. — Т. 1. От античной физики до Менделеева.
• П. С. Кудрявцев. История физики. — Гос. учебно-педагог. изд-во, 1955. — Т. 2. От Менделеева до открытия квант (1870—1900). — 25 000 экз.
• П. С. Кудрявцев. История физики. — Гос. учебно-педагог. изд-во, 1971. — Т. 3. От открытия квант до создания квантовой механики (1900—1925). — 23 000 экз.
• П. С. Кудрявцев. Исаак Ньютон. — Учпедгиз, 1955. — 124 с.
• П. С. Кудрявцев. Эвангелиста Торричелли: к 350-летию со дня рождения. — Знание, 1958. — 22 с. (недоступная ссылка)
• П. С. Кудрявцев, И. Я. Конфедератов. История физики и техники. — Государственное учебно-педагогическое издательство Министерства Просвещения РСФСР, 1960. — 508 с. — 15 000 экз.
• Г. М. Тепляков, П. С. Кудрявцев. Александр Григорьевич Столетов. — Просвещение, 1966. — 133 с. (недоступная ссылка)
• П. С. Кудрявцев. Основатели советской физики. — Просвещение, 1970. — 222 с.
• П. С. физика тарихы курсы Кудрявцев. — М.: Просвещение, 1974.
• П. С. Кудрявцев, С. П. Кудрявцев. Избранное: к 100-летию со дня рождения П. С. Кудрявцева. — Пролетарский светоч, 2004. — 390 с.

Әҙәбиәт

• Винокуров Б. З. Памяти учителя. Павел Степанович Кудрявцев (1904—1975) // Вестник Тамбовского университета. Серия: Естественные и технические науки. — 2009. — Т. 14. — № 1. — С. 220—221.
• А. С Сонин Бер нисә эпизод менән көрәш «космополитизм» физика // Вестник РФА, 1991, 61 та, № 12, 103 с-114.
• А. С Сонин Совет менән физика һәм көрәш тарихы «космополитизм» // Тарих һәм физика буйынса тикшеренеү механика (2005). М.: Наука, 2006.
• А. И. Стерелюхин Беҙҙең профессор (Кудрявцев Павел Степанович) // Вестник Тамбов университеты. Көкөрт. «Гуманитар фәндәр». 2013. В. № 7 (123).

Һылтанмалар

• Малов Н. Н. Павел Степанович Кудрявцев (1904—1975).