Дәүләтҡол (Мәләүез районы)

Дәүләтҡол (рус. Давлеткул) — Башҡортостандың Мәләүез районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 145 кеше. Почта индексы — 453883, ОКАТО коды — 80241880003.

Дәүләтҡол
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Корнеевка ауыл Советы, Мәләүез районы, Стәрлетамаҡ кантоны һәм Стәрлетамаҡ өйәҙе
Халыҡ һаны	145 кеше (2010), 144 кеше (2002), 167 кеше (2009)
Почта индексы	453883

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	145	79	66	54,5	45,5

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса — күпселек башҡорттар (93 %) йәшәй.

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Мәләүез): 35 км
• Ауыл Советы үҙәгенә тиклем (Корнеевка): 6 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ергән): 20 км

Тарихы

Дәүләтҡол ауылына 1783—1795 йылдар араһында нигеҙ һалына. V ревизияны 230 кеше йәшәгән 36 йорт менән ҡаршы ала. 55 йылдан һуң 38 йорт (бер йортта 9-ға яҡын кеше) билдәләнә. Ауыл 1783 йылғы документтарҙа телгә алынған Юрматы улусы сотнигы Дәүләтҡол Итйемәсовтың (Итжимясов) исемен йөрөтә. Уның улы Бикбулат Дәүләтҡолов (1751—1826). Бикбулаттың улы Һөйәрғол һәм ейәндәре Ишморат, Ишмөхәмәт, Мөхәмәтғәли.

Ишбулды Йыһангиров — 1-се башҡорт полкы яугиры, уның составында Парижға тиклем барып еткән. Ике миҙал менән бүләкләнгән (Асфандияров Л. 3. Башкирские полки в Париже // Сб. Сохраним выцветшие строки… Уфа, 1988.).

1842 йылда 256 кешегә 416 бот ужым икмәге һәм 1224 бот яҙғы икмәк сәселә. Ауылда 426 ат, 377 эре мөгөҙлө мал, 236 һарыҡ һәм 26 кәзә булған. 62 умарта һәм 16 солоҡ тотҡандар.

Урамдары

Урам исемдәре:

• Булат Рафиҡов урамы (рус. улица Булата Рафикова)
• Булат Рафиҡов тыҡрығы (рус. переулок Булата Рафикова)

Билдәле шәхестәре

• Гөлсөм Иҫәнғолова (10.06.1938), театр актёры. Башҡортостан Республикаһының (1996) һәм Татар АССР-ының халыҡ артисы (1988).
• Ғайса Йосопов (21.05.1905—19.08.1941), Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған башҡорт совет шағиры, публицист һәм хәрби табип.
• Булат Рафиҡов (4.08.1934—26.04.1998, башҡорт совет яҙыусыһы, журналист һәм йәмәғәт эшмәкәре, Башҡортостандың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1990), Рәсәйҙең Дуҫлыҡ ордены кавалеры (1994).

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)
• Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с. (рус.)

Һылтанмалар

• Дәүләтҡол (Мәләүез районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.  (Тикшерелеү көнө: 28 ғинуар 2019)