Бадалов Павел Петрович
Бадалов Павел Петрович (укр. Павло Петрович Бадалов; 10 декабрь 1925 йыл — 4 июль 2013 йыл) — СССР һәм Украина ғалимы, биология фәндәре докторы, Украина урман өйрәнеү академияһы (рус. Лесоводческая академия наук Украины; укр. Лісівнича академія наук України) академигы.
| Бадалов Павел Петрович | |
 | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР |
| Тыуған көнө | 10 декабрь 1925 |
| Тыуған урыны | Тбилиси, Кавказ аръяғы Социалистик Федератив Совет Республикаһы[d], СССР |
| Вафат булған көнө | 4 июль 2013 (87 йәш) |
| Вафат булған урыны | Весёлые Боковеньки[d], Долинский район[d], Кировоград өлкәһе, Украина |
| Һөнәр төрө | университет уҡытыусыһы |
| Уҡыу йорто | Санкт-Петербург дәүләт урман-техник университеты |
| Ғилми дәрәжә | биология фәндәре докторы[d] |
Биографияһы үҙгәртергә
Мәктәпте тамамлағандан һуң курьер, һуңынан Тбилиси дәүләт опера театрында яҡтыртыусы булып эшләй. 1943 йылда РККА-ға хәрби хеҙмәткә саҡырыла.[1] БөйөкВатан һуғышында моторист- авиамеханик булып хеҙмәт итә. Хәрби хеҙмәтен тамамлағандан һуң, Ленинградта С. М. Киров исемендәге урман техник академияһына (хәҙерге Санкт-Петербург дәүләт урман техник университеты) уҡырға инә һәм уны 1956 йылда «урман хужалығы инженеры» һөнәре буйынса уңышлы тамамлай. Шул уҡ йылда Псков өлкәһе Усвят урман хужалығының Калошин урмансылығында лесничий булып эшләй башлай. 1959 йылда Бадалов Тверь өлкәһе Селигер урман хужалығын етәкләй.
Һуңынан Украина ССР-ына күсә, унда 1963 йылдан алып Кировоград өлкәһе Весёлобоковеньковский селекция-дендрология тикшеренеү станцияһының фән буйынса директор урынбаҫары була. 1971 йылда был станцияның директоры вазифаһын биләй. 1965 йылда Бадалов Урман техник академияһында кандидатлыҡ диссертацияһын яҡлай. 1971 йылдан алып Украинаның Харьковтағы Г. Высоцкий исемендәге урман хужалығы һәм агро урман мелиорация тикшеренеү институтының «урман культуралары, селекция һәм орлоҡ белеме» һөнәре буйынса өлкән ғилми хеҙмәткәре булып эшләй 1987 йылда Украина ауыл хужалығы академияһында (хәҙер Биоресурстарҙы һәм тәбиғәтте файҙаланыу милли университет) Киевта «Биологические основы культуры орехов рода Juglans L. в степной части Украины : отдаленная гибридизация, селекция, апомиксис»[2] темаһына «Урман культуралары, селекция, орлоҡсолоҡ һәм ҡалаларҙы йәшелләндереү» һөнәре буйынса докторлыҡ диссертацияһын яҡлай. 1989 йылда өлкән (1989—1995), баш (1995—1999) һәм әйҙәүсе ғалим булып (1999—2002) Укрниилх селекция лабораторияһында эшләй.
Бадалов Павел Петрович 2003 йылдан алып — Харьков милли техник ауыл хужалығы институтының урман комплексын йыһазандырыу кафедраһында доцент (2008), артабан профессор (2009) була. «Урман комплексы ҡорамалдары», «Инженер механикаһы», «Ағас эшкәртеү технологиялары» буйынса белгестәр әҙерләй, «Урмансылыҡ һәм тупраҡ ғилеме», «Агро урман мелиорацияһы», «Ағас ғилеме» һәм башҡа уҡыу дисциплиналары буйынса уҡыта .
Украинаның Кировоград өлкәһе Весёлые Боковеньки ауылында 2013 йылдың 4 июлендә вафат булған һәм шунда ерләнгән.
Фәнни эшмәкәрлеге үҙгәртергә
Бадалов Павел Петрович төп фәнни тикшеренеү йүнәлеше — интродукция, селекция һәм ағас һәм ҡыуаҡ үҫемлектәрен төньяҡ дала шарттарында гибридлаштырыу. Тәүге тапҡыр ул донъяға сәтләүектең гомозиготлыформаһын апогамия ысулы менән сығарған. Уның етәкселегендә ҡышҡа сыҙамлы, уңышлы, юғары сортлы, сифатлы һәм емешенең аҡһым миҡдары юғары булған грек сәтләүеген селекция юлы менән сығара, Мәскәүҙә, Киевта һәм Харьковтағы күргәҙмәләрҙә ул сығарған сортҡа бер ниндәй сорт та етә алмай. Профессор П. П. Бадалов профессор п. п. фәнни мираҫ — 3 уйлап табыу, 66 фәнни һәм 55 фәнни-популяр мәҡәләләр, методик эштәр авторы.[1][3]
Наградалары үҙгәртергә
Богдан Хмельницкий һәм II дәрәжә Ватан һуғышы ордендарыы менән, шулай уҡ «Берлинды алған өсөн», «Хәрби ҡаҙаныштары өсөн», «варшава ҡалаһын азат иткән Өсөн», «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңеү өсөн» миҙалдары менән бүләкләнгән. «Украинаның Атҡаҙанған урман белгесе».
Сығанаҡтар үҙгәртергә
- Лісівнича академія наук України: Довідник / За редакцією профессора Ю. М. Дебринюка. — Львів: Камула, 2010. — 340 сторінок. ISBN 978-966-433-049-4. (укр.)
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
Һылтанмалар үҙгәртергә
- БАДА́ЛОВ Павло Петрович (укр.)
- Ушел из жизни один из последних лесных ученых фронтовиков — Павел Петрович Бадалов 2019 йыл 16 ноябрь архивланған.