Атйетәр (Башҡортостан)
Атйетәр (рус. Адзитарово) — Башҡортостандың Ҡырмыҫҡалы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 499 кеше[4].
| Атйетәр | |
| Нигеҙләү датаһы | 1735 |
|---|---|
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ үҙәге | Атйетәр ауыл Советы (Ҡырмыҫҡалы районы)[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Атйетәр ауыл Советы (Ҡырмыҫҡалы районы) |
| Халыҡ һаны |
499 кеше (2010)[2], 693 кеше (2002)[3], 492 кеше (2009)[3] |
| Почта индексы | 453004 |
 | |
Почта индексы — , ОКАТО коды — 80235805001.
Халыҡ һаны
үҙгәртергә| Халыҡ иҫәбе | ||
|---|---|---|
| 2002[5] | 2009[5] | 2010[6] |
| 693 | ↘492 | ↗499 |
1834 йылда ауылда 54 типтәр һәм 256 мишәр ир-ат була. 1920 йылда ауылда 999 ир-ат һәм 1055 ҡатын-ҡыҙ йәшәй.
Төп халҡы — татарҙар (79 %). Татар теленең көнбайыш диалекты (мишәр) киң таралған[7].
Географик урыны
үҙгәртергә- Район үҙәгенә тиклем (Ҡырмыҫҡалы): 36 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Шишмә): 35 км
Тарихы
үҙгәртергәАтйетәр ауылы атамаһы антропонимдан килеп сыҡҡан. Сығанаҡтарҙа Атйетәр исемле кешеләрҙе күп осратырға мөмкин. Уларҙың береһенә генә иғтибар итәйек. Дүрт юл башҡорттарының 1728 йылда воеводаларҙың ҡыҫырыҡлауы тураһындағы үтенесендә Мең улусы Мең ауылында йәшәүсе Атйетәр Илкәевтең тамғаһы ла бар. Был мәхәллә биләмәһендә Атйетәр урынлашҡан. Әммә был үрҙә телгә алынған аҫабаның шул уҡ исемле ауыл исеменә ҡағылышын иҫбатлау өсөн етерлек түгел. Улай булмаһа, ауыл исеме менән кем туранан-тура туғандаш? Ни өсөн Атйетәр ауылы беренсе күскенсе Юлдаш Исмәғилев исеме менән билдәле түгел?
Ауырғазы районында урынлашҡан 1-се Атйетәр (Кшанны) һәм Яңы Атйетәр ауылдары менән генетик бәйләнеш бармы? Һорауҙар байтаҡ, әммә уларға яуап юҡ әле.
Типтәр ауылы этник составы буйынса мишәргә әүерелә. 1834 йылда бында типтәрҙәр — 54 ир-ат иҫәпләнә, мишәрҙәр — 256 йән. 1920 йылда ауылда 999 ир-ат һәм 1055 ҡатын-ҡыҙ була. Мишәрҙәр күпселекте тәшкил иткән. 393 йорто булған[8].
Урамдары
үҙгәртергәБилдәле шәхестәре
үҙгәртергә- Аҡбашев Рәшит Шаһабетдин улы (29.05.1933—21.02.2015), ғалим-табип, СССР һәм Рәсәйҙең һаулыҡ һаҡлау эшмәкәре, 1962—1994 йылдарҙа Янғантау шифаханаһының баш табибы. Медицина фәндәре кандидаты (1975). Рәсәй Федерацияһының (1993) һәм Башҡорт АССР-ының (1967) атҡаҙанған табибы. СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы, СССР профсоюз курорттары отличнигы, «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры. Салауат районының почётлы гражданы (2012).
- Ҡоҙаҡаев Ғәлимхан Вәлинур улы (14.09.1933—10.10.1992), механизатор. 1950—1992 йылдарҙа «Правда» колхозы тракторсыһы. Ленин (1975) һәм Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1966) ордендары кавалеры[10].
- Ураҙбахтин Илдар Миҙхәт улы (9.05.1954), ғалим-хирург, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Медицина фәндәре докторы (2005). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған табибы (2005), Фән һәм техника өлкәһендәге дәүләт премияһы лауреаты (2007)[11].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ ОКТМО (урыҫ)
- ↑ http://www.webcitation.org/6Rxi3K6iw
- ↑ 3,0 3,1 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
- ↑ Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- ↑ 5,0 5,1 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
- ↑ Атлас татарских народных говоров. Дата обращения: 10 сентябрь 2014. Архивировано из оригинала 10 сентябрь 2014 года. 2014 йыл 10 сентябрь архивланған.
- ↑ Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа, Китап, 2009. — 744 с. Страница 181. 2022 йыл 2 май архивланған.
- ↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 30 по Республике Башкортостан
- ↑ http://adzitarovo.ru/pride/item/16(недоступная ссылка). Адзитаровский сельсовет Кармаскалинский район. Официальный сайт
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Ураҙбахтин Илдар Миҙхәт улы 2016 йыл 21 апрель архивланған. (Тикшерелеү көнө: 7 май 2019)
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
- Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий — Уфа: Китап, 2009. — 744 б. — ISBN 978-5-295-04683-4.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Атйетәр (Башҡортостан) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 7 май 2019)
- Село Адзитарово, Республика Башкортостан. Сайт «Командировка.ру» (рус.) (Тикшерелеү көнө: 7 май 2019)
|
Портал «Башҡортостан ауылдары» |
|---|---|
|
Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала |
|
Проект «Башҡортостан ауылдары» |