Алексеев Дмитрий Викторович
Алексеев Дмитрий Викторович (9 ноябрь 1875 йыл — 26 июнь 1935 йыл) — СССР һәм Рәсәй химигы. Пермь дәүләт университетының химия факультетына нигеҙ һалыусыларҙың береһе, 1917-1925 йылдарҙа физик химия кафедраһы мөдире, 1919 йылда ауыл хужалығы һәм урман факультеты деканы,1928-1930 йылдарҙа Ташкент университетының физик һәм органик химия кафедраһы мөдире,1930-1935 йылдарҙа Ленинград Хәрби-артиллерия академияһының физик химия кафедраһы мөдире. М. Н. Полукаров менән берлектә ҡоростың ыуалыусансыҡ күренешен аса. «Физик химия» дәреслеге авторы (1934).
.svg){kind=small}
Биографияһы
үҙгәртергәДмитрий Викторович 1875 йылдың 9 ноябрендә Мәскәү ҡалаһында тыуған. Мәскәүҙең 5-се гимназияһын һәм 1901 йылда Мәскәү университетының физика-математика факультетының тәбиғи бүлеген I дәрәжәле диплом менән тамамлай.
Томск технология институты лаборант булып эшләй,1905 йылда Ҡазан университетына магистр имтихандарын тапшыра, 1906—1908 йылдарҙа сит илдә командировкала була. Берлинда физик химияһы өлкәһендә профессор В. Нернст һәм профессор Ф. Габер Карлсруэ менән бергә эшләй. 1908 йылдан Мәскәүҙә. 1910/1911уҡыу. йылында Мәскәү университетында приват-доцент, бер үк ваҡытта П.Г Шелапутин исемендәге педагогия институтында химия уҡытыусыһы булып эшләй.
Химия магистры дәрәжәһенә диссертация яҡлағандан һуң («О взрывном разложении ацетилена» , 1916 йылда Император Мәскәү тәбиғәт белемен, этнография һәм антропологияны яратыусылар йәмғиәте тарафынан алтын миҙал менән бүләкләнә.
Шул уҡ йылда Пермгә командировкаға китә. 1916 йылдың көҙөнән алып Пермь дәүләт университеты— приват-доцент, 1917 йылдан — физик электрохимияһы һәм химияһы кафедраһы профессоры.
1917 йылдың 6 декабренән — Пермь университетының[1] физик химия һәм электрохимия кафедра мөдире, беренсе мөдире. М. Н. Полукаров менән берлектә уны ижад итеүсе тип иҫәпләнә[2].
1919 йылда урман хужалығы факультеты деканы вазифаһын башҡара.
1919—1921 йылдарҙа Пермь университетын Себергә эвакуациялау сәбәпле, тәүҙә Томск университетында һәм Томск технология институтында, артабан Омск ауыл хужалығы институтында профессор булып эшләй.
1921 йылда Д. В. Алексеев Пермь университетына ҡайта. Был ваҡытта унда үҙгәртеп ҡороу бара: органик булмаған һәм физик химия кафедраһы бер кафедраға берләштерелә, органик булмаған һәм (башта медицина факультеты составында, һуңынан — педагогия факультеты составында). Ул был берләштерелгән кафедраны етәкләй.[3]
1925 йылда Мәскәүҙә Менделеев химиктарының IV съезында сығыш яһай.
1927 йылда Ташкент университетына эшкә күсеү менән бәйле, Пермь университетын ҡалдыра. Ташкент университетында 1928 йылдан органик булмаған һәм физик химия кафедраһы мөдире була. Кафедраны үҙгәртеп ҡора, ғилми-тикшеренеү лабораторияһын фән талаптарына ярашлы итеп йыһазландыра.
1930 йылдан Ленинградҡа күсә һәм Хәрби-артиллерия академияһында физик химия кафедраһы мөдире була. Дәүләт юғары баҫымдар институтында юғары температурала һәм баҫымда водородтың һәм башҡа газдарҙың металдар аша үтеү проблемаларын тикшереү менән етәкселек итә.
1936 йылдың 26 июнендә тәжрибә ваҡытында шартлау һөҙөмтәһендә һәләк булған.
Фәнни эшмәкәрлеге
үҙгәртергә1920-се йылдар уртаһында М. Н. Полукаров менән бергә катодлы полярлаштырыу процесында водородтың ыуалыусанлыҡ күренешен аса.
20-гә яҡын фәнни хеҙмәт, шул иҫәптән «Физик химия» физик химия буйынса дәреслек авторы. Бер өлөшө I Химик термодинамика. Молекуляр-кинетик теорияның нигеҙҙәре ". Л., 1934. Пермдә эш ваҡытында 13 мәҡәлә, шул иҫәптән IV Менделеев съезы материалдарында, «Рус физика-химия йәмғиәтенең Журнал» нда (1924—1926) нәшер ителә. Уның водородтның ыуалыусанлығы тәүге тапҡыр «Zeitschrift Fur Elektrochemie» тигән немец журналында баҫыла.
Фәнни хеҙмәттәре
үҙгәртергә- К вопросу об электрокатализе // Журнал РФХО. 1909. Т. 41;
- О новом изомере гептана симметрично тетраметилпропане или метил2-металл4 и о присутствии его в кавказской нефти. Из лаборатории ТТИ 17 февраля 1909. // Ж. РФХО. 1909. т. 41, вып. 4.
- О взрывном разложении ацетилена// Известия педагогического института им. Павла Григорьевича Шелапутина. М., 1915. Кн. 4;
- Новые основания химической механики // Известия Биологического научно-исследовательского института при Пермском государственном университете. 1924;
- Физическая химия. Ч. I. Химическая термодинамика. Основы молекулярно-кинетической теории. Л., 1934.[1] 2021 йыл 29 октябрь архивланған.[2]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Император алтын миҙалы Мәскәү тәбиғәт белемен, этнография һәм антропология яратыусылар йәмғиәтенең химия буйынса бүлеге.буйынса
Төрлө
үҙгәртергә1901 йылдың майында кейәү егет яғынан шаһит булған. Чехов Антон Павлович һәм Ольга Книппер никахлашыуында.[4]
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Рогожников С. И., Дегтев М. И. Кафедра аналитической химии Пермского университета — возникновение, первый заведующий, первый выпуск 2015 йыл 24 сентябрь архивланған. // Вестник Пермского университета. Химия. 2014. Вып. 1 (13). С. 7.
- ↑ Кафедра физической химии 2015 йыл 20 февраль архивланған. // Пермский государственный национальный исследовательский университет.
- ↑ Шульгина Н. П., Мочалова Н. К., Котомцева М. Г. Кафедра неорганической химии и её научные направления с 1916 по 2011 год 2021 йыл 26 февраль архивланған. // Вестник Пермского университета. Серия «Химия». 2011. Вып. 2(2). С. 5.
- ↑ Рогожников С. И. Наш человек на свадьбе Антона Чехова // Пермский университет. № 1 (1848). 21 января 2015 2015 йыл 21 ғинуар архивланған..
Сығанаҡтар
үҙгәртергә- Алексеев Дмитрий Викторович // томск политехник университеты профессоры в. а. гагарин. Биографик белешмә. 1-се т. Томск, 2000.
- Алексеев Дмитрий Викторович // томск университеты профессоры: Биографик һүҙлектәр / С. Ф. Фоминых, с. а. Некрылов, л. л. Берцун, литвинов в. а. Томск, 1998. 2.т.
- Алексеев д. в.: Некролог // химия ғәмәли журнал. 1935. 8 том. № 1.
- Алексеев Дмитрий Викторович // Китапхана фән рухи Глоссарий. Антропософский хәрәкәте урыҫ.
- Алексеев Дмитрий Викторович // Томск дәүләт университеты. Электрон энциклопедия.
- Физик химия кафедраһы тураһында 2015 йыл 20 февраль архивланған. // Пермь дәүләт милли тикшеренеү университеты.
- Алексеев Дмитрий Викторович // Тпу электрон энциклопедия.
- Ошурков А. Р. Алексеев Дмитрий Викторович // Пермь дәүләт университеты профессоры (1916—2001) 2014 йыл 26 декабрь архивланған. / Гл. ре.: В Маланин. Пермь: изд-во Перм. ул-шул, 2001. 279 11-12 с. с.
- С Рогожников И., Р Ошурков А. Алексеев Дмитрий Викторович 2021 йыл 2 ноябрь архивланған. // Пермь дәүләт милли тикшеренеү университеты.
- С. И. Рогожников, Дегтев И. М. Пермь университетының химия кафедраһында аналитик — барлыҡҡа килгән, беренсе мөдире, беренсе сығарылышы 2015 йыл 24 сентябрь архивланған. // Вестник пермь университетының. Химия. 2014. В. 1 (13). С 4-27.
- С. И. Рогожников Антон Чеховтың кеше беҙҙең туй // Пермь университетының. № 1 (1848). 21 ғинуар 2015 2015 йыл 21 ғинуар архивланған..
- Н Шульгин. П., Н Мочалов. К., М. Г. Котомцев Органик булмаған химия кафедраһы менән ғилми йүнәлештәре һәм 1916 йылда уның буйынса 2011 2021 йыл 26 февраль архивланған. // Вестник пермь университетының. Серия «Химияһы». 2011. В. 2(2). С 4-18.