Әллат

Әллат
	Әллат
Зат	ҡатын-ҡыҙ
Алла ... ҡарай	Арабская мифология[d]
	Әллат Викимилектә

Әллат, әл-Лат (ғәр. اللات‎ алиһә, йәһ. אלה, אלת-הים‎ алиһә) — боронғо ғәрәптәрҙә ^[1] и шумерҙарҙа^[2] күк һәм ямғыр алиһәһе .^[1]

Халдейҙарҙа Аллат (Эллат) — ер аҫты батшалығы батшабикәһе^[3]. Шумерҙарҙа Эрешкигаль менән тиңләштерелә.

Әллат ғәрәптәрҙә исламға тиклемге осорҙа

Боронғо грек тарихсыһы Геродот раҫлауынса, Әллат һәм Дионис ғәрәптәрҙә мосолман дәүеренәсә берҙән-бер хөрмәтле илаһтар булған^[4].

Ҡөрьәндә Әллат Мәнәт һәм әл-Ғүззә менән бергә телгә алына (Ҡөрьән, 53:19). Таифтағы Әл-Лат һынташы Мөхәммәт Пәйғәмбәр бойороғо буйынса юҡ ителгән. Ләкин ул был биләмәлә һунар итеүҙе һәм ағас ҡырҡыуҙы тыйған.

Исламда

Көнбайыш шәрҡиәтселәре фаразлауынса^[5], ислам иңә генә башлағанда Мөхәммәт Пәйғәмбәр ҡорайыштар менән солох төҙөр өсөн Әл-Латты үҙенең пантеонына Аллаһтың ҡатыны (йәки ҡыҙы) итеп индерергә мәжбүр булған, ләкин һуңғараҡ, ислам нығыныу менән, уның һынташы емертелгән, ә сатыры яндырылған^[6]. Хәҙерге мосолман ортодоксаль дин белгестәре Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең Әл-Латты ислам пантеонына индереү мөмкинлеген кире ҡаға.

Галерея

Әллат. Таифтағы барельефы, Сәғүд Ғәрәбстаны, б.э. 100 йылдар тирәһе .
Әллат ғибәҙәтханаһы емереклектәре, Пальмира (Сүриә)
Немесида, Әллат һәм инаныусы. Барельеф, Пальмира (Сүриә), II-III бб. б. э.
Арыҫлан Әллат алиһәне һәм уның ирен һынландыра.
Арыҫланға баҫҡан Әл-Лат ике ҡатын-ҡыҙ уртаһында, ихтимал, Әл-Ғүззә менән Мәнәттер. Б.э. II быуат рельефы, Хатра

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 Пиотровский, Прозоров, 1988
↑ Turner, Coulter, 2001
↑ «A History Of Art In Chaldæa & Assyria» Georges Perrot, Professor in The Faculty of Letters, Paris; Member of The Institute, and Charles Chipiez. New York, 1884.
↑ Геродот, История, том 1 (инг.) на сайте Проект Гутенберг
↑ al-Lāt / Fahd, T. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)
↑ Пиотровский, Прозоров, 1988, В пантеонах арабов Сирийской пустыни Аллат — женская параллель Аллаха, его супруга и мать богов, в Центральной Аравии — дочь Аллаха. [...] Поначалу Мухаммед признавал божественную природу Аллат, но впоследствии отверг это (53:19—23), с. 31

Әҙәбиәт

Аллат, ал-Лат // Ислам: Словарь атеиста / Авксентьев А. В., Акимушкин О. Ф., Акиниязов Г. Б. и др.; Под общ. ред. М. Б. Пиотровского, С. М. Прозорова. — М.: Политиздат, 1988. — С. 31. — 254 с. — ISBN 5-250-00125-4.

Turner P. (инг.)баш., Coulter C. R. Dictionary of Ancient Deities. — US: Oxford University Press, 2001. — 597 p. — ISBN 9780195145045.

Һылтанмалар

	Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[Пиотровский,_Прозоров—1988——-1] 1,0 ^1,1 Пиотровский, Прозоров, 1988

[Turner,_Coulter—2001——-2] Turner, Coulter, 2001

[Assyria-3] «A History Of Art In Chaldæa & Assyria» Georges Perrot, Professor in The Faculty of Letters, Paris; Member of The Institute, and Charles Chipiez. New York, 1884.

[4] Геродот, История, том 1 (инг.) на сайте Проект Гутенберг

[5] -Lāt / Fahd, T. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)

[Пиотровский,_Прозоров—1988—В_пантеонах_арабов_Сирийской_пустыни_Аллат_—_женская_параллель_Аллаха,_его_супруга_и_мать_богов,_в_Центральной_Аравии_—_дочь_Аллаха._[...]_Поначалу_Мухаммед_признавал_божественную_природу_Аллат,_но_впоследствии_отверг_это_(53:19—23)—31-6] Пиотровский, Прозоров, 1988, В пантеонах арабов Сирийской пустыни Аллат — женская параллель Аллаха, его супруга и мать богов, в Центральной Аравии — дочь Аллаха. [...] Поначалу Мухаммед признавал божественную природу Аллат, но впоследствии отверг это (53:19—23), с. 31

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]